کشف کتیبۀ 2100 ساله در ترکیه: «اطاعت کنید!»

فرادید| پادشاهی کوماژن یک پادشاهی ایرانی-یونانی بود که در زمان اشکانیان در جنوب شرقی آناتولی حکومت می‌کرد. برخی از حاکمان این پادشاهی نسب خود را به داریوش کبیر می‌رساندند.

به گزارش فرادید، این پادشاهی کوچکی با وجود میراث ایرانی‌اش در عین حال بخشی از جهان یونانی-رومی نیز بود. این پادشاهی هویت خود را از ۱۶۳ قبل از میلاد حفظ کرد تا اینکه در سال ۷۲ بعد از میلاد بخشی از استان رومی سوریه شد. 

آنتیوخوس اول از رومیان علیه مهرداد پادشاه اشکانی حمایت کرد و با افتخار از خود به عنوان فیلورومایوس («عاشق روم») یاد کرد. او نه تنها خود را خدا می‌دانست، بلکه آرزو داشت کسی باشد که همه ادیان را آشتی می‌دهد: او علاوه بر خودش، انواع خدایان ایرانی و یونانی را نیز در فهرست خدایان سرزمین خود جای داده بود.  آرامگاه او حالا در قله کوه نمرود واقع در استان آدی‌یامان ترکیه است. 

در ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳، روستائیانی که مجسمه برجسته‌ای را در نزدیکی‌های کوه دیدند و آن را به اداره موزه آدیامان گزارش کردند. تیم‌های مربوطه محل را بررسی کردند و مشخص شد این منطقه محوطه‌ای است که آثار باستانی دیگری نیز در آن وجود دارد.

تیم‌های باستان‌شناسی نقش برجسته‌هایی را در این محوطه کشف کردند که تصاویر و متونی بر روی آن‌ها حکاکی شده بود.

چارلز کروتر از دانشگاه آکسفورد و پروفسور مارگریتا فاچلا از دانشگاه پیزا به شهر آمدند و این آثار را بررسی کردند.

پروفسور مارگریتا فاچلا گفته است: «در کتیبه‌ها، پادشاه کوماژنی آنتیوخوس اول، دستورالعمل‌هایی را به‌ویژه به مردم داده است.» 

فاچلا با بیان اینکه این کتیبه بسیار مهم است، گفت: «کتیبه‌ای است که تاریخ بشریت و کوماژن را روشن می‌کند. ما مفتخریم که در بررسی آن مشارکت داشته باشیم و به درک آن کمک کنیم.» 

در کتیبه‌ها، اظهاراتی از سوی شاه آنتیوخوس اول کوماژن، به ویژه برای عموم وجود دارد. او به مردم توصی می‌کند که «اطاعت کنید و از قوانین تبعیت کنید». در پشت این کتیبه مهم، نقش برجسته‌ای وجود دارد که آنتیوخوس اول و مهرداد اول را نشان می‌دهد.

مترجم: زهرا ذوالقدر