(عکس) سفر به تهران قدیم؛ تاکسی‌ها چطور جای درشکه‌ها را گرفتند؟
فعالیت نخستین تاکسی‌های تهران اما به سال‌های میانی دهه ۲۰ برمی‌گردد. آن روزها که درشکه‌ها رایج‌ترین و محبوب‌ترین وسیله حمل و نقل عمومی بودند، شرکتی به نام ب. ب. تاکسی مردم شهر را با این وسیله حمل و نقل جدید آشنا کرد.
هنوز شهر در سیطره درشکه‌چی‌ها بود که اولین تاکسی‌ها در خیابان‌های تهران آفتابی شدند. این پدیده مدرن دنیای جدید که مسافران را زودتر به مقصد می‌رساند، به تدریج جای درشکه‌ها را گرفت و همراه با خود واژه‌های تازه‌ای چون شوفر تاکسی، کرایه‌کش و... را نیز وارد فرهنگ عامه کرد.
فعالیت نخستین تاکسی‌های تهران اما به سال‌های میانی دهه ۲۰ برمی‌گردد. آن روزها که درشکه‌ها رایج‌ترین و محبوب‌ترین وسیله حمل و نقل عمومی بودند، شرکتی به نام ب. ب. تاکسی مردم شهر را با این وسیله حمل و نقل جدید آشنا کرد.
«علیرضا زمانی» تهران‌پژوه، در این‌باره می‌گوید: «تاکسی‌ها به یکباره جایگزین درشکه‌ها نشدند. این جابجایی روندی تدریجی داشت و تا سال ۱۳۵۲ که آخرین نسل درشکه‌ها در پایتخت به فعالیت خود خاتمه داد، در خیابان‌های تهران هم تاکسی وجود داشت و هم درشکه. اولین تاکسی‌های تهران را شرکتی به نام ب. ب. تاکسی (B. B. TAXI) به خیابان‌های شهر آورد.
این شرکت در سال ۱۳۲۵ با ۱۰ دستگاه اتومبیل فیات که کرایه آنها ۵ قران بود مسافران را از مقابل هتل‌ها، مراکز تئاتر و سینماها سوار می‌کرد. این تاکسی‌ها مسافر بین‌راهی سوار نمی‌کردند و ساختاری شبیه به آژانس‌ها و تاکسی‌های دربست امروزی داشتند.»
در تاریخ تاکسیرانی تهران، نام فخرالدوله دختر مظفرالدین‌شاه و همسر محسن خان امین‌الدوله ماندگار است. این بانوی نیکوکار سال ۱۳۲۶، با تاسیس یک سازمان مستقل تاکسیرانی ۱۰۰ دستگاه تاکسی وارد کرد. او تاکسی‌ها را در اختیار شوفرها و جوانانی که می‌خواستند تشکیل خانواده بدهند یا افرادی که برای تامین معیشت خانواده خود نیازمند شغل بودند قرار داد.
تا سال ۱۳۵۲ درشکه‌چی‌ها پا به پای شوفرتاکسی‌ها مسافران را در شهر جابه‌جا می‌کردند، اما بالاخره قافیه را به رانندگان تاکسی باختند. زمانی می‌گوید: «شهرداری تهران سال ۱۳۵۲ تعداد ۱۲۵۰ دستگاه تاکسی را در اختیار درشکه‌چی‌ها قرار داد تا درشکه‌ها برای همیشه با خیابان‌های پایتخت وداع کنند.» با برچیده شدن بساط درشکه‌ها، شمار تاکسی‌های تهران به گواه گزارش روزنامه اطلاعات در ۲۹ مرداد ۱۳۵۲ در سال ۱۳۴۸ بیش از ۱۱ هزار دستگاه تاکسی رسید.
نوع ماشین‌هایی که در تهران قدیم جواز تبدیل شدن به تاکسی داشتند هم در نوع خود جالب توجه بود. زمانی می‌گوید: «از سال ۱۳۴۷ با تولید انبوه پیکان، این خودرو به اتومبیل محبوب شوفرتاکسی‌ها تبدیل شد، اما پیش از آن انواع و اقسام خودروها از فیات، فورد، شورلت، اپل و... با گرفتن جواز از شهرداری و تغییر رنگ گلگیرهای جلو و عقب به سفید به تاکسی تبدیل می‌شدند.
تغییر رنگ خودرو اما به تنهایی برای شروع به کار شوفرتاکسی‌ها کفایت نمی‌کرد. در آن دوران شوفرتاکسی‌ها باید کت و شلوار به تن می‌کردند و یک آرم فلزی را که تصویر خودرو روی آن حک شده بود روی سینه سنجاق می‌کردند.»
منبع: همشهری
