4 هزار سال است که انسان میگوید: «از امسال شروع میکنم»!
حتما با عبارت «از سال جدید شروع میکنم» آشنایی دارید؛ این عبارتی است که خیلی از ما گاهی دربارۀ کارها و تصمیمات مهم زندگیمان به کار میبریم. اما جالب است که بدانید این موکول کردن کارهای مهم به آغاز سال نو پیشینهای بسیار قدیمی دارد که حتی به بابل باستان میرسد.
فرادید| از پادشاهان بابلی گرفته تا مردمان امروزی قرن بیست و یکم؛ ظاهرا سنت شروع کارهای مهم از اول سال نو ریشهای باستانی دارد!
به گزارش فرادید، اول ژانویهی هر سال (یا اول هر سال نوی دیگری، چه شمسی و چه چینی)، میلیونها نفر تصمیم میگیرند بیشتر ورزش کنند، کمتر خرج کنند یا مهربانتر باشند. این رویکرد بسیار مدرن به نظر میرسد، اما ریشههای باستانی دارد. سنت تصمیمگیریهای سال نو تا آنجا که ما میدانیم حداقل به حدود ۴۰۰۰ سال پیش بازمیگردد و از تمدنهایی سرچشمه میگیرد که سال جدید را زمان آغاز دوباره و تأمل میدانستند.
از قولهایی که پادشاهان بابلی دادهاند تا وعدههای شخصی امروزی، این عمل تکامل یافته، اما هسته اصلی آن بهطرز عجیبی آشناست: استقبال از سال جدید با امید به بهتر شدن.
ریشههای باستانی تصمیمات سال نو
بابلیهای باستان احتمالا نخستین کسانی بودند که تصمیمگیری برای سال نو را ایجاد کردند، سنتی که بیش از 4000 سال دوام آورده است
بابلیها جزو نخستین تمدنهایی بودند که آغاز سال نو را جشن میگرفتند. مدارک مکتوب زیادی درباره جشنهای سال نو در بابل، سوریه و سایر نقاط بینالنهرین با مفهوم آغاز سال جدید وجود دارد.
این جشنها که اغلب با اعتدال بهاری گره خوردهاند، بر قدردانی از خدایان برای برداشت پربار متمرکز بودند، نه تصمیمگیری. اعتقاد بر این بود که عمل به آنها سبب جلب رضایت الهی برای سال پیش رو خواهد شد، در حالی که بیاعتنایی به آنها خشم خدایان را به همراه داشت.
با این حال، اواخر هزاره نخست پیش از میلاد، یک پادشاه بابلی آشکارا قول داد فرمانروای بهتری باشد. این عمل که گاهی از آن به عنوان «اعتراف منفی» یاد میشود، صرفاً یک تصمیم شخصی نبود، بلکه اعلامیهی عمومی درباره مسئولیت بود. محققان بر سر این موضوع بحث دارند که آیا این رویداد واقعاً رخ داده یا این داستان متأثر از اختلاف عقیده در طبقه کاهنان بوده است. در هر صورت، این سنت اساس آن چیزی را شکل داد که اکنون به آن «تصمیمات سال نو» میگوییم.
رومیها نیز مانند بابلیها سال نو را جشن میگرفتند، اما رومیها عناصر عملی نو شدن را به کار میبردند. این سنتها روی آغاز موفقیتآمیز سال نو متمرکز بودند: تمیز کردن خانهها، پر کردن انبار، پرداخت بدهیها و بازگرداندن اقلام قرض گرفتهشده.
اهداف آشنا، چارچوببندی تازه
قرنها بعد، این سنت از اقیانوس اطلس به آمریکای استعماری رسید، جایی که پیوریتنها دروننگری را بر خوشگذرانی ترجیح دادند. میل به پرهیز از هرزگی و تأمل کردن درباره سال گذشته و سال پیش رو وجود داشت. این دوره نشانهای از ظهور تصمیمگیریها به معنای مدرن بود.
در این زمان، برای کلیساها عادی بود که موعظهی سبت داشته باشند که اولین یکشنبه سال برگزار میشد. این موعظهها (از جمله موعظه معروف توماس فاکسکرافت در سال ۱۷۲۴) اغلب بر این نکته تأکید میکردند که زمان زودگذر است و اعضای کلیسا باید بندگان بهتری برای خدا باشند.
خاطرهنویسیهای اولیه آمریکا نشان میدهد افراد متعهد به غلبه بر گناه یا پرهیز از الکل اغلب از عباراتی مانند «من تصمیم دارم» یا «من مصمم به انجام… هستم» استفاده میکردند.
در قرن نوزدهم، تصمیمات سال نو از ریشه مذهبی خود فراتر رفتند. امروزه در دنیای غرب تصمیمات سال نو بیشتر سکولار (دنیوی) و منعکسکننده مادیگرایی گستردهتر جامعه هستند.
چرا این سنت همچنان ادامه دارد؟
مقالات روزنامههای دهه ۱۹۰۰ نشان میدهد که چقدر تصمیمات سال نوی مردم در طول زمان تغییر کرده است. یک مقاله شب سال نو از سال ۱۹۱۲ در «ستاره ساکرامنتو» نوشته که تصمیمات سال نو فرصتی برای کنار گذاشتن عادتهای بد هستند.
سال ۱۹۳۸، روزنامه «میامی دیلی نیوز» خوانندگان زن را تشویق کرد تصمیمات خود را کوچک و قابلکنترل نگه دارند و دور تصمیمات وسوسهکنندهای را خط بکشند که قلباً میدانند به اندازه تزئینات درخت کریسمس، وعدههای عروسی یا وعدههای تبلیغاتی بیدوام هستند.
این ایده که تصمیمات سال نو فایدهای ندارند، در طول سالها در روزنامهها نیز به خوبی بازتاب داشته است. مقالهای که روز ۳۰ دسامبر ۱۹۳۷ در فورت مایرز نیوز-پرس منتشر شد، از روانشناسانی نوشته که دربارۀ بیفایده بودن تصمیمهای سال نو صحبت کرده بودند. سال ۱۹۴۱، آفروآمریکن تایمز روز ۴ ژانویه مقالهای منتشر کرد که در آن نوشته بود بیشتر مردم تصمیمی برای سال نو نمیگیرند چون میدانند هرگز به آن عمل نمیکنند. شاید به همین دلیل است که از هر ۱۰ آمریکایی فقط ۳ نفر گزارش میدهند که در سال ۲۰۲۴ تصمیمات جدید گرفتهاند.
مترجم: زهرا ذوالقدر