(عکس) سفر به ایران قدیم؛ مظفرالدین شاه سوار بر اتومبیل

سال ۱۲۷۹ شمسی، مظفرالدین‌شاه قاجار در نخستین سفر خود به اروپا با پدیده‌ای شگفت‌انگیز روبه‌رو شد: اتومبیل! شاه که در کشور بلژیک این اختراع مدرن را دیده بود، بلافاصله علاقه‌مند شد یکی از آنها را به ایران بیاورد. او با مدیر کمپانی رنو در این خصوص مذاکره کرد و دو دستگاه خودرو سفارش داد.

به گزارش فرارو؛ این دو اتومبیل که به نام «کالسکه آتشی» شناخته می‌شدند، با مسیر‌های پرمشقت زمینی و دریایی به ایران منتقل شدند. البته یکی از آنها در میان راه دچار نقص شد و هرگز به ایران نرسید. خودرو دیگر، اما با سرنوشتی غم‌انگیز در تاریخ ایران جاودانه شد؛ این اتومبیل در واقعه ترور نافرجام محمدعلی‌شاه در دوشان‌تپه منفجر و کاملاً نابود شد. این دو خودرو هیچ‌گاه در موزه‌های ایران جای نگرفتند و اثری از آنها باقی نماند. پس از آن، سومین خودروی وارد شده به ایران، اتومبیلی بود که برای احمدشاه خریداری شد.

نخستین خودرو‌های وارد شده به ایران، مدل‌های کروکی از کمپانی فورد بودند که لاستیک‌های آنها از نوع غیر بادی یا «توپر» بود. این خودرو‌ها نهایتاً به سرعتی معادل ۴۰ کیلومتر بر ساعت می‌رسیدند و به دلیل نداشتن گیربکس، همانند گاری‌هایی بودند که جایگزینشان شده بودند.

ورود نخستین کامیون‌ها به ایران نیز داستان خاص خود را داشت. این خودرو‌های سنگین که از شام و عراق وارد می‌شدند، از نوع کامیون‌های «زنجیری» بودند؛ کامیون‌هایی بدون دیفرانسیال که چرخ‌های عقبشان با زنجیر کار می‌کرد. چرخ‌های غیر بادی این کامیون‌ها هنگام حرکت، لرزه‌هایی شدید در ساختمان‌های اطراف ایجاد می‌کردند، به طوری که طاقچه‌ها و سر بخاری‌های خانه‌ها را می‌ریختند. این کامیون‌ها با وجود ظاهر خشن و عملکرد ناکارآمد، به تدریج جای خود را در سیستم حمل‌ونقل ایران باز کردند.

ورود خودرو به ایران، هرچند با مشکلات فنی و ماجرا‌های عجیب همراه بود، آغازی بر مدرن‌سازی حمل و نقل در کشور به شمار می‌رود. این تجربه‌های اولیه، مسیر را برای ورود نسل‌های پیشرفته‌تر خودرو‌ها هموار کرد و ایران را وارد عصر جدیدی از تحولات صنعتی کرد.