(تصاویر) سفر به تهران قدیم؛ نخستین رئیس نظمیه پیشرفت‌ترین قوانین را نوشت؛ مخستین چراغ راهنمایی و رانندگی پایتخت کجا نصب شد
اولین آیین‌نامه رانندگی در تهران و ایران را «وستداهل یا وستاهل سوئدی» رئیس نظمیه احمدشاه تهیه و تنظیم کرد.
بیش از ۱۱۲ سال از اجرایی شدن آن قوانین می‌گذرد. براساس آن قوانین سرعت وسیله‌های نقلیه نباید بیشتر از ۱۵کیلومتر در ساعت در داخل شهر و ۲۵کیلومتر در ساعت در خارج از شهر می‌بود؛ سرعتی که اکنون طبق آیین نامه در بزرگراه‌ها و خیابان‌های تهران از چندین برابر شدن آن گذر کرده‌ایم.
روی سردر کوچه‌ای پایین تر از میدان منیریه نام «وستاهل» خودنمایی می‌کند. کوچه ای که به خیابان شهید معیری (منیریه) و کوچه شهید پیران راه دارد. نصرالله حدادی، تهران شناس، درباره نام این کوچه می‌گوید: « «وستاهل» یا «وستداهل» رئیس نظمیه تهران بود. در دوران احمد شاه در ۱۲ بهمن ۱۲۹۱ برای نظم دادن به شهر تهران، دولت ایران از دولت سوئد درخواست کرد تعدادی افسر را که به امور پلیس و نظمیه آشنا هستند را به تهران بفرستند. وستاهل که در استکهلم، پایتخت سوئد، رئیس یکی از کلانتری ها بود، راهی تهران شد و بنیان نخستین نظمیه آن روز و شهربانی بعد را گذاشت. چون کار او مورد پسند دولت ایران واقع شد، از او خواستند تا در شهرهای دیگر نیز این کار را انجام دهد. به همین دلیل، او ۱۵ افسر سوئدی دیگر به ایران آورد و آنها را در دیگر استان‌ها مستقر کرد.
وستاهل به محض ورود به تهران، به تربیت تعدادی از افسران ایرانی پرداخت و در مدرسه او سرپاس «مختار» (رکن الدین مختاری)، سرپاس «رادسر» و سرپاس «سیف» فارغ‌التحصیل شدند و بعدها ریاست شهربانی را در دوره پهلوی به عهده گرفت. همچنین اولین آیین نامه رانندگی در زمان وستداهل سوئدی تهیه و تنظیم شد. وی در سال ۱۲۹۱ ریاست نظمیه را به عهده داشت و حدود ۱۰ سال در این پست باقی ماند. از کارهای وی ترجمه و تنظیم نظام نامه و آیین نامه قید شده است که راننده هنگام روز در شهر و اماکن پر جمعیت ضمن حرکت از سمت راست باید با سرعت ۱۵ کیلومتر در ساعت و در خارج شهر ۲۵ کیلومتر در ساعت و شب ها با ساعتی ۱۰ کیلومتر براند یا این که در موقع نزدیک شدن به حیوانات از قبیل اسب و قاطر که از صدای ماشین وحشت دارند از سرعت اتومبیل خود بکاهد و آرام حرکت کند تا باعث وحشت و رم کردن حیوانات نشود.
در سال ۱۳۰۰ هجری شمسی در اداره پلیس شعبه ای به نام شعبه آلات ناقله در خیابان باب همایون یا همان درب اندرون سابق، تأسیس شد و با ۱۰ مأمور که از بین پاسبان ها انتخاب شده بودند کار کنترل عبور و مرور اتومبیل ها را به عهده گرفت. علامت مشخصه آن ها یا دیگر افراد پلیس بازوبند سفیدی بود که به بازوی چپ خود می بستند. ریاست این شعبه به شخصی به نام فتح الله خان بهنام که در حقیقت اولین رئیس راهنمایی و رانندگی محسوب می شد و دارای درجه نایب اولی، برابر ستوان یکم، بود واگذار شد.» همچنین اولین چراغ های راهنمایی و رانندگی در سال‌های دهه ۳۰ در امیریه نصب شد. ولی پیش از نصب این چراغ ها چراغ های راهنمایی در کوله‌پشتی ماموران بود و دو چراغ قرمز و سبز داشت که با کلید خاموش و روشن می‌شد. این کوله‌پشتی‌ها را مأمور به پشت خود انداخته و کلید آن را روی سینه سمت چپشان می‌گذاشتند. مأمور با پشت کردن به طرف رانندگان اتومبیل آنان را متوقف یا دستور حرکت به آنان می داد. بالاخره در سال های ۳۹ و ۴۰ این چهارراه به چراغ راهنمایی و رانندگی خودکار مجهز شد.
منبع: همشهری
