«کانال» 250 ساله در جریان ساخت مترو از زیر خاک بیرون آمد
گسترش خط ۱۱ متروی مادرید منجر به کشف بخش طولانی و حفظ‌شده‌ای از دیواره‌های چوبی یک کانال آب قرن هجدهمی شده است.
فرادید| باستان‌شناسان در محل ایستگاه آینده متروی مادرید ریو، طولانی‌ترین بخش کانال سلطنتی مانزانارس که تاکنون کشف شده را یافتند. ایده ایجاد یک کانال رودخانه‌ای که مادرید را به رود تاگوس و از آنجا به لیسبون و اقیانوس اطلس متصل کند، نخستین بار توسط فیلیپ دوم (پادشاهی از ۱۵۵۶ تا ۱۵۹۸)، حاکم امپراتوری اسپانیا و پادشاه پرتغال مطرح شد.
به گزارش فرادید، مهندسان او طرحی برای احداث کانالی به طول ۱۲ مایل موازی با رودخانه مانزانارس ارائه دادند. این رودخانه به رود جاراما و از آنجا به رود تاگوس در آرانخوئز می‌ریزد. کانال سلطنتی می‌توانست به رود جاراما متصل شود و به قایق‌ها اجازه دهد از کانال به یک رودخانه، سپس به رودخانه بعدی و در نهایت به اقیانوس برسند. با این حال، برنامه‌های بلندپروازانه او به سرانجام نرسید، چون فیلیپ دوم با ورشکستگی‌های پی‌درپی، جنگ‌هایی در ایتالیا و کشورهای سفلی و سه تلاش نافرجام برای حمله دریایی به انگلستان مواجه بود.
دو قرن بعد، چارلز سوم (پادشاهی از ۱۷۵۹ تا ۱۷۸۸) این ایده را احیاء و به اجرا درآورد. ساخت این کانال در سال ۱۷۷۰ آغاز شد. اگرچه کانال هرگز به‌طور کامل تکمیل نشد، اما از آن برای حمل و نقل کالاها و مصالح به کارخانه‌های تازه‌تأسیس در جنوب مادرید استفاده میشد. تنها ۲۱.۸۹ کیلومتر از این کانال به پایان رسید. عرض آن ۱۴ متر و عمق آن تنها ۳ متر بود. قایق‌های مسطح با استفاده از اسکله‌ای نزدیک پل تولدو در مادرید حرکت‌شان را آغاز کرده و به سمت جنوب پیش می‌رفتند. آن‌ها از راه ۱۰ آب‌بند به ریواس واسیامادرید می‌رسیدند، در حالی که حیوانات بارکش (مانند گاو و اسب) آن‌ها را از روی مسیرهای ساحلی می‌کشیدند. استفاده از کانال در سال ۱۸۶۰ با ظهور راه‌آهن و جایگزینی آن برای حمل و نقل کالاها متوقف شد.
حالا در حفاری‌های متروی مادرید، بقایای سازه‌های چوبی کانال سلطنتی از نخستین بخش کانال کشف شده است. الوارهای ضخیم چوبی در زاویه‌ای خاص به سمت عقب خم شده‌اند و دیوارهایی مقابل یکدیگر را با فاصله ۹ متر تشکیل می‌دهند. این بخش حدود ۳۰ متر طول دارد و به دلیل بودن در محیط مرطوب، چوب‌ها به شکل فوق‌العاده‌ای حفظ شده‌اند. همراه با این دیوارهای چوبی، بقایای اسکله قدیمی ساخته‌شده از بلوک‌های سنگی و آجر و همچنین استخوان‌های متعددی از حیواناتی که برای کشیدن قایق‌ها استفاده می‌شدند، یافت شده است.
به نظر می‌رسد الوارها و تیرهای چوبی از جنس نارون و کاج باشند، اما باستان‌شناسان نمونه‌هایی از چوب را برای تجزیه و تحلیل دقیق‌تر جمع‌آوری کرده‌اند تا نوع و منبع دقیق چوب را تأیید کنند. این الوارها در جای خود باقی نخواهند ماند، زیرا دستگاه حفاری تونل به‌زودی از این محل عبور خواهد کرد و کانال را نابود می‌کند تا ایستگاه جدید مترو ساخته شود. با این حال، الوارها بازیابی خواهند شد و سالم‌ترین نمونه‌ها پس از بازسازی در ایستگاه جدید مادرید ریو که قرار است در سال‌های ۲۰۲۶ یا ۲۰۲۷ افتتاح شود، به نمایش گذاشته خواهند شد.
ساکنان محله آرگانزولا از این تصمیم راضی نیستند. آن‌ها دو سال پیش، پیش از آغاز ساخت و ساز، وجود بقایای کانال سلطنتی را در این منطقه گزارش داده بودند و پیشنهاد کرده بودند ایستگاه مترو در مکانی نزدیک‌تر ساخته شود که در واقع طرح اولیه هم همین بود. اکنون از شهرداری مادرید به دلیل نادیده گرفتن نگرانی‌های انجمن محلی و اتخاذ رویکردی بی‌تفاوت نسبت به نابودی دیوارهای تاریخی کانال انتقاد شده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
