«شیرهای برنزی» بعد از 2 هزار سال از زیر خاک بیرون آمدند
باستان‌شناسان زیر لایه‌ای از خاک در «خربت ابریقه» در جنوب فلسطین به کشفی غیرمنتظره دست یافتند: چهار دیسک برنزی که هر یک با نقش برجسته‌ای از سر شیر تزئین شده‌اند.
فرادید| این چهار دیسک برنزی که هر یک با نقش برجسته‌ای از سر شیر تزئین شده‌اند و حلقه‌های کاربردی دارند با دقت از گوری متعلق به سده‌های اول و دوم میلادی، هم‌زمان با دوران امپراتوری روم بیرون آورده شدند.
به گزارش فرادید، این کشف منحصربه‌فرد شامل دسته‌های حلقه‌مانند فلزی با نقش سر شیر از یک گور صندوقی دوره رومی، نوری تازه بر آداب تدفین و احتمالا تأثیرات فرهنگی آن دوران می‌افکند. در جریان این کاوش حفاظتی که پیش از احداث راه‌آهن شرقی انجام شد، هشت گور صندوقی کشف شدند که درون یکی از آن‌ها مجموعه‌ای جالب از اشیای تدفینی از جمله این دیسک‌ها با نقش سر شیر قرار داشت.
این پژوهش بر چهار دیسک برنزی متمرکز است که هر کدام با ظرافت خاص دارای سر شیری به شکل نقش برجسته هستند. تفاوت اصلی این نمونه‌ها با دیگر دسته‌های سر شیر کشف‌شده در سراسر جهان رومی اینست که به‌جای قرارگیری حلقه در دهان شیر، این حلقه‌ها در بالاترین قسمت سر شیر نصب شده‌اند.
این حلقه‌ها از راه یک اتصال به دیسک‌ها وصل بودند که بقایایی از آن در یکی از دسته‌ها مشاهده شد. همچنین دیسک‌ها دارای سوراخ‌هایی بودند که نشان می‌داد احتمالاً به تابوتی چوبی با میخ‌های آهنی وصل شده بودند و قطعاتی از این میخ‌ها نیز کشف شد.
حضور این دسته‌های تزئینی در گوری مهر و موم‌شده، پرسش‌هایی را درباره عملکرد خاص آن‌ها و نمادپردازی نقش سر شیر در زمینه‌ی تدفین مطرح می‌کند. در حالی که طراحی‌های مشابه سر شیر در سراسر جهان رومی به عنوان کوبه درب و عناصر تزئینی مبلمان استفاده می‌شدند، کاربرد آن‌ها به عنوان دسته‌های روی تابوت، به‌ویژه با حلقه‌های بالای سر شیر جالب است.
پژوهشگران بر این باورند که استحکام بالای این دسته‌ها نشان می‌دهد که شاید کارکرد عملی هم داشته‌اند؛ برای حمل یا پایین آوردن تابوت به داخل گور. قرارگیری دو دسته در هر طرف بلندتر تابوت می‌توانسته امکان وارد کردن میله‌های چوبی و تسهیل جابه‌جایی را فراهم کند.
این بررسی به نمادشناسی سر شیر هم پرداخته است. در جهان یونانی‌رومی، «شیرها» نماد قدرت، شجاعت، نجابت و بیشتر نگهبان مکان‌های مقدس بودند. بنابراین، تصویر شیر روی تابوت می‌تواند نشانه‌ای از جایگاه اجتماعی متوفی یا شکلی از حفاظت نمادین در زندگی پس از مرگ باشد.
چهار دسته برنزی سر شیر کشف‌شده از خربت ابریقه
جالب این‌جاست که شباهت‌هایی با دیگر کشفیات دیسک‌های برنزی سر شیر در فلسطین رومی هم مطرح شده است. در مجموع ۴۰ مورد از این اشیاء در خزانه دولتی ثبت شده‌اند که از مکان‌های مختلف به دست آمده‌اند. چهار عدد در زمینه تدفینی در رامت افرایم، نتانیا، دوازده عدد در بن‌عمی (ام خالد)، نتانیا و چهار عدد در تِل دُر کشف شده‌اند. مشابه با کشفیات خربت ابریقه، در این نمونه‌ها نیز حلقه‌ها به بالای سر شیر متصل بودند.
توزیع جغرافیایی این نوع خاص از دیسک‌های سر شیر که بیشتر در ناحیه سوریه-فلسطین دیده می‌شود، گواه تولید و مصرف بومی آن‌هاست.
مترجم: زهرا ذوالقدر
