کشف «موزاییک باستانی» با یک نوشتۀ مرموز در آنتالیا: «فقط کسانی که در راه درست هستند وارد شوند»
در جریان حفاری‌های تازه در شهر باستانی اُلیمپوس در منطقه کملوجای آنتالیا، باستان‌شناسان موفق به کشف کتیبه‌ای موزاییکی در ورودی یک کلیسای قدیمی و همچنین کف‌پوش‌های موزاییکی تزئین‌شده در درون این بنا شدند.
فرادید| کتیبه‌ای که در ورودی این بنا پیدا شده، نوشته‌ای نسبتا رازآلود بر روی خود دارد: «تنها کسانی که در راه درست هستند، اجازه ورود دارند». به‌گفته پژوهشگران، این نوشته دارای مفاهیم مذهبی و اجتماعی مهمی است و به حضور اولیه مسیحیان در این منطقه اشاره دارد.
به گزارش فرادید؛ شهر باستانی اُلیمپوس که در ساحل مدیترانه‌ای ترکیه واقع شده، یکی از شهرهای مهم تمدن باستانی لیکیه بوده و تاریخ آن به دوران هلنیستی (دوران جانشینان اسکندر مقدونی) بازمی‌گردد. این شهر در دوره‌های رومی و بیزانسی نیز اهمیت خود را حفظ کرده است.
موزاییک کشف شده در ورودی کلیسای باستانی با این نوشته: «فقط کسانی که در راه درست هستند اجازۀ ورود دارند».
حفاری‌های این منطقه از سال ۲۰۰۶ آغاز شده و در چهار سال اخیر بدون وقفه ادامه داشته است. در جریان این کاوش‌ها، بناهای مهمی از جمله کلیساهای شماره ۱ و ۳، مجموعه ورودی شهر، کاخ اسقف، یک پل رومی، آرامگاه‌های باشکوه و ساختمان‌هایی با تزئینات موزاییکی کشف شده‌اند.
دکتر گوکچن کورتولوش اوزتاشکین، سرپرست کاوش‌ها از دانشگاه پاموک‌قلعه، در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی اعلام کرد که یافته‌های سال ۲۰۲۴، بخشی دیگر از مجموعه کشفیات موزاییکی اُلیمپوس هستند. او گفت:
«اُلیمپوس پر از شگفتی است. در سال‌های ۲۰۱۷، ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ نیز کف‌پوش‌های موزاییکی زیبایی در سازه‌های مختلف پیدا کردیم. در سال ۲۰۲۴ موفق شدیم کف موزاییکی کلیسای شماره ۱ را به همراه یک کتیبه در ورودی آن آشکار کنیم».
این موزاییک‌ها شامل طرح‌های هندسی، نقش‌های گل‌دار و نوشته‌هایی هستند. کتیبه‌ای که در ورودی کلیسا یافت شده به‌طور ویژه‌ای قابل توجه است، چرا که با جای‌گیری در آستانه ورودی، پیامی نمادین برای بازدیدکنندگان مسیحی آن زمان محسوب می‌شده است. همچنین نام برخی از نیکوکاران و بانیان کلیسا نیز در این موزاییک‌ها ثبت شده است.
نمونه دیگری از موزاییک‌های باستانی کشف شده در این محوطه تاریخی
علاوه بر ساختمان‌های مذهبی، کاوشگران در مناطقی کار می‌کنند که در دوران روم باستان گورستان بوده، اما در دوران بیزانس و به دلیل افزایش جمعیت، به منطقه مسکونی تبدیل شده است.
یکی از این ساختمان‌ها که به قرن پنجم میلادی مربوط است، در قرن ششم دچار آتش‌سوزی شد اما با همان نقشه اولیه بازسازی و دوباره استفاده شد. این خانه دارای اتاق‌های متعدد و کف‌پوش سنگ‌فرش است.
در سال ۲۰۲۵، تمرکز کاوش‌ها بر بخش‌های کلیدی مانند گورستان غربی، یک معبد مرکزی، کاخ اسقف و کلیسای شماره ۳ خواهد بود. تیم باستان‌شناسی همچنین قصد دارد طی دو سال آینده حفاری در بخش شمالی شهر را کامل کند و پس از آن به‌طور متمرکز بر بخش جنوبی کار کند.
