تاریخ 270 سالۀ چند تکه چوب که یک دانشآموز در ساحل پیدا کرد

کشتی «اچاماس هیند» (کشتی کشفشده) که بعدها به نام «اِرل آو چَتِم» تغییر نام یافت، ناوشکن نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا بود که بعدها به کشتی شکار نهنگ تبدیل شد.
فرادید| پس از یک طوفان زمستانی در فوریه ۲۰۲۴ در جزیره اسکاتلندی سَندِی، یک دانشآموز پسر چند تیر چوبی عجیب را دید که از تپههای شنی یک ساحل محلی بیرون زده بودند. این تیرهای چوبی، دندههای یک کشتی چوبی قدیمی بودند، اما هیچکس هویت آن کشتی را نمیدانست. این لاشه کشتی به سرعت موضوع داغ جامعه ۵۰۰ نفره آن جزیره شد؛ جامعهای با گذشته دیرینه در ماهیگیری تجاری و دریانوردی.
به گزارش فرادید، سَندِی، سومین جزیره بزرگ از جزایر اُرکنی اسکاتلند، روزگاری به «آغوش کشتیهای غرق شده اسکاتلند» معروف بود. حدود ۲۷۰ کشتی غرقشده از قرن ۱۴ به بعد در طول ساحل ۲۰ مایل مربعی آن کشف شده است. پس از کشف اخیر، مردم محلی خیلی زود دست به کار شدند و با استفاده از تراکتور، ۱۲ تن الوار بلوطی را که زیر شنها دفن شده بود، بیرون آوردند.
یک سازمان حامی باستانشناسی اسکاتلند، این کشتی غرقشده را یکی از پنج کشف بزرگ باستانشناسی اسکاتلند در سال ۲۰۲۴ اعلام کرد.
بِن ساندِرز، باستانشناس ارشد دریایی در شرکت «باستانشناسی وِسِکس» که سرپرست شناسایی کشتی غرقشده بود، گفته: «من آن را کشتی خوششانسی میدانم! فکر میکنم اگر این کشتی جای دیگری پیدا شده بود، احتمالاً این همه شور و شوق جامعه برای بیرون کشیدن و مطالعه آن وجود نداشت.»
حالا، بیش از یک سال پس از کشف، جزیره بالاخره به پاسخهای موردانتظارش رسیده است. باستانشناسان با استفاده از روش «دندروکرونولوژی» (مطالعه حلقههای درخت) دریافتند کشتی اواسط قرن هجدهم ساخته شده و چوب آن از جنوب انگلستان تأمین شده است. با بررسی فهرست کشتیهای تاریخی نزدیک به جزیره، محققان کشتی را به نام «ارل آو چَتِم» ۵۰۰ تنی شناسایی کردند.
بن ساندرز توضیح داده: «اگر کشتیهای شمال اروپا که بریتانیایی نیستند را حذف کنیم، همچنین لاشههایی که خیلی کوچکند یا از شمال انگلستان فعالیت میکنند را کنار بگذاریم، درنهایت تنها دو یا سه کشتی باقی میماند … و اِرل آو چَتِم آخرین کشتی باقیمانده است.»
این کشتی که سال ۱۷۴۹ در چیچِستِر انگلستان ساخته شد، ابتدا به نام «اچاماس هیند» شناخته میشد، یک ناوشکن ۲۴ توپه که در نیروی دریایی سلطنتی بریتانیا خدمت میکرد. در سالهای اولیه، هیند در جامائیکا مستقر بود که آن زمان مستعمره بریتانیا بود. سپس در محاصرههای لویسبورگ و کِبِک در جریان جنگ فرانسوی-هندی به کار گرفته شد.
در جنگ انقلاب آمریکا، هیند از محمولههای بریتانیایی محافظت میکرد و به اسکورت کاروانها به مستعمرات (یا از آن) میپرداخت. بین سالهای ۱۷۸۰ تا ۱۷۸۱، خدمه این کشتی «در انجام وظیفه خود کم و بیش ماهر بودند و دستکم چهار کشتی خصوصی آمریکایی را متوقف کردند.»
این کشتی سال ۱۷۸۴ از خدمت خارج و به یک تاجر مستقر در لندن فروخته شد که نام آن را به «ارل آو چتم» تغییر داد. این ناوشکن چهار سال یکی از حدود ۱۲۰ کشتی مستقر در لندن بود که هر سال به شکار نهنگ در آبهای قطب شمال اطراف گرینلند میرفتند. سال ۱۷۸۸، در مسیر حرکت به سمت قطب شمال، این کشتی نزدیک ساحل سَندِی واژگون شد. احتمال میرود هر ۵۶ خدمه آن زنده ماندند.
امروزه، الوارهای این کشتی در یک تانکر آب شیرین در مرکز میراث سندی نگهداری میشوند و برای بازدیدکنندگان به نمایش گذاشته شدهاند.
آلیسون تِرنبول، مدیر روابط خارجی و همکاریها در «محیط تاریخی اسکاتلند»، در بیانیهای از این سازمان گفته: «کشف لاشه کشتی سندی داستانی نادر و جذاب است.»
«باستانشناسی وِسِکس همکاری نزدیکی با جامعه سندی برای کشف هویت این کشتی داشته که نشان میدهد جوامع کلیدهای میراثشان را در اختیار دارند. وظیفه ما اینست که جوامع را توانمند کنیم تا این کشفیات را انجام دهند و بتوانند گذشته تاریخیشان را روایت کنند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر