کشف سه «خانۀ پریان» در ایتالیا
زیر چشم‌اندازهای ناهموار و رازآلود ساردینیا، سکونتگاه‌های خاموش دنیای باستان پنهان شده‌اند که نام‌شان «دوموس دی یاناس» یا همان «خانه‌های پریان» است.
فرادید| این آرامگاه‌های مرموز که بیش از پنج هزار سال پیش در دل صخره‌ها تراشیده شده‌اند، مرز میان افسانه و تاریخ را محو می‌کنند. آن‌ها نه صرفاً افسانه‌اند و نه صرفاً گورهای ساده، بلکه ترکیب بی‌نظیری از آیین، باور و هنر را در خود جای داده‌اند. اکنون با کشف سه خانه پریان جدید در مجموعه باستان‌شناسی «سانت آندرآ پریو»، فصل تازه‌ای به رمز و راز دیرینه گذشته ماقبل‌تاریخ ساردینیا افزوده شده است.
به گزارش فرادید، در یک رویداد باستان‌شناسی مهم، سه خانه پریان جدید در مجموعه باستان‌شناسی «سانت آندرآ پریو» در بونوروای ساردینیا کشف شده‌اند. با این کشف، شمار مقبره‌های زیرزمینی شناخته‌شده در این محوطه به ۲۰ عدد رسید. این آرامگاه‌های زیرزمینی متعلق به دوران ماقبل‌تاریخ هستند و در چارچوب پروژه‌ی حفظ و ارتقای میراث فرهنگی منطقه میلُگو، توسط وزارت فرهنگ ایتالیا شناسایی شده‌اند.
آرامگاه‌های تازه کشف‌شده با نام‌های «آرامگاه‌های هجدهم، نوزدهم و بیستم» شناخته می‌شوند و نزدیک «آرامگاه آتشدان» و روی فلاتی با صخره‌ای متمایز به نام «برج ناقوس» یا «گاو نر» واقع شده‌اند.
ویژگی‌های معماری و فرهنگی این سه آرامگاه جدید
- آرامگاه هجدهم: دارای راهرو ورودی و یک تالار مرکزی چهارگوش با یک آتشدان تراشیده‌شده در سنگ است. اشیاء کشف‌شده شامل قطعات آبسیدین، دوک نخ‌ریسی، تبری از سنگ سبزرنگ و کلنگ‌های سنگی می‌شود.
- آرامگاه نوزدهم: ساختاری کوچکتر با یک ورودی شبیه یک عمارت کلاه‌فرنگی که به دو اتاق داخلی منتهی می‌شود. اشیاء یافت‌شده در این آرامگاه قطعات سفال و یک کوزه مینیاتوری بودند.
- آرامگاه بیستم: پیچیده‌ترین آرامگاه کشف‌شده که هفت اتاق دارد. این اتاق‌ها از یک فضای ورودی منشعب می‌شوند. در یکی از آن‌ها، یک نوار تزیینی رنگی همچنان باقی مانده است. همچنین بیش از ۳۰ ظرف سرامیکی از دوران روم در این آرامگاه کشف شده و به همین دلیل به آن لقب «آرامگاه کوزه‌های رومی» داده‌اند.
تمام اشیاء یافت‌شده برای مرمت و بررسی به «مرکز مرمت و حفاظت لی پونتی» منتقل خواهند شد تا بافت فرهنگی و تاریخی آن‌ها بیشتر آشکار شود.
خانه پریان چیست؟
«Domus de Janas» در زبان ساردینی به معنای «خانه پریان» یا «خانه جادوگران» آرامگاه‌هایی باستانی هستند که بین سال‌های ۳۴۰۰ تا ۲۷۰۰ پیش از میلاد در دل سنگ‌ها تراشیده شده‌اند. این آرامگاه‌ها بازتاب باورها و آیین‌های مذهبی جوامع نوسنگی ساردینیا هستند و بیشتر با الگوبرداری از نقشه خانه‌های همان دوره ساخته شده‌اند و این گواه باور به زندگی پس از مرگ به سبک زندگی دنیوی است. این آرامگاه‌ها معمولاً با نقش‌مایه‌های نمادینی مانند مارپیچ، شاخ گاو و درهای نمادین تزئین شده‌اند.
درباره مجموعه باستان‌شناسی سنت آندرآ پریو
این محوطه یکی از مهم‌ترین گورستان‌های ماقبل‌تاریخ ساردینیا در دامنه‌های فلات میلُگو است و مجموعه‌ای از محوطه‌های دفن زیرزمینی تراشیده‌شده در سنگ‌های آتشفشانی را شامل می‌شود. افزون بر آرامگاه‌های نوسنگی، شواهدی از استفاده در دوران روم و اوایل قرون وسطی هم در این منطقه به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده تداوم سکونت و کاربرد تاریخی این مکان است. اینجا بخشی از یک محوطه زنجیره‌ای است که به تازگی در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و ارزش جهانی برجسته‌ای دارد.
کاوش‌های آینده و دسترسی عمومی
کاوش‌ها در بخش‌های پایین‌تر این محوطه که نشانه‌هایی از سکونت از دوران روم و قرون وسطی در آن‌ها دیده شده، ادامه خواهند یافت. در همین حال، آرامگاه‌های تازه کشف‌شده برای بازدید عموم باز خواهند شد تا ظرفیت گردشگری فرهنگی منطقه افزایش یابد.
این کشف بخشی از یک سرمایه‌گذاری فرهنگی گسترده‌تر توسط وزارت فرهنگ ایتالیاست که شامل کاوش در سایر محوطه‌های باستانی اطراف مانند «نوراگه اوس» و «نوراگه سانتو آنتینه» هم می‌شود و بودجه‌ای حدود ۲ میلیون یورو را در بر می‌گیرد.
کشف سه خانه پریان جدید در سنت آندرآ پریو نه تنها به غنای تاریخی ساردینیا می‌افزاید، بلکه افق‌های تازه‌ای برای شناخت سنت‌های تدفین باستانی و تحول فرهنگی این جزیره می‌گشاید. این محوطه با ادامه پژوهش و مرمت، همچنان یکی از کانون‌های مهم برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تمدن مدیترانه‌ای باقی خواهد ماند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
