عکس؛ سفر در زمان؛ زیبایی واقعی دختران ایرانی در عصر قاجار

اغلب ما زنان قاجار و زیبایی شناسی زنانه در این دوره را به واسطه عکس‌های بجا مانده از دربار این حکومت می‌شناسیم؛ زنان و دخترانی با اضافه وزن زیاد، ابروهای پر پشت و سبیل‌های مردانه ‌ای که از نگاه امروزی زیبایی زنانه توصیف نمی‌شود.

به گزارش فرارو، البته  تعدد تصاویر زنان و دختران دربار قاجار تایید می‌کند که چنین زیبایی شناسی در آن دوره مورد قبول و پذیرش طبقات بالای جامعه بود اما در مقابل نمی‌توان این موضوع را برای طبقات پایین نیز قطعی دانست هرچند وجود چنین زیبایی شناسی نیز در طبقات پایین قابل انکار نیست. به عبارت دیگر  به نظر می‌رسد آنچه به عنوان زیبایی زنانه در دربار قاجار تلقی می‌شد الزاما در میان عموم مردم عصر قاجار رواج نداشت.

این استدلال‌ها بر پایه عکس‌های تاریخی بجا مانده از آن دوران است که از زنان عادی گرفته شده بود. خوشبختانه با اختراع دوربین عکاسی و ورود سریع آن به ایران برای اولین بار وضعیت معیشت و زندگی مردم عادی ایران مستند شد. برای اولین بار مردمانی که هرگز موفق نشده بودند در کتاب‌های تاریخی حتی یک سطر را به خود اختصاص دهند، زندگیشان بر روی صفحات دوربین به ثبت رسید. 

یکی از ثبت کنندگان مهم این تاریخ توده، آنتوان سوروگین، عکاس روسی الاصل متولد ایران بود  که از دوران ناصرالدین شاه تا اوایل دوره پهلوی در ایران مشغول به عکاسی بود. او  یکی از ارزشمندترین اسناد تصویری از گذشته ایران را به یادگار گذاشته است.

سوروگین نه تنها از دربار قاجار و درباریان عکس می‌گرفت بلکه تعداد قابل توجهی از وقت خود را صرف عکاسی از مردم، پیشه‌ها، بناها، شهرها، آثار تاریخی، طبیعت و غیره کرد. همین عکس‌های او امروزه یکی از مهمترین اسناد تاریخی ما برای شناخت دقیق‌تر اوضاع زندگی مردم در دوران قاجار است.

عکس زیر که در اوایل قرن بیستم میلادی گرفته شده، مربوط به دختری درویش است. نکته جالب توجه در این عکس زیبایی طبیعی این دختر و متفاوت بودن او با تصورات زیبایی شناختی ما از زنان و دختران دوران قاجار است.