سفر در زمان؛ خاطرات میلسپو: لایحه‌ای تهیه کردم که بتوانم شصت نفر امریکایی را برای پر کردن مشاغل در وزارت دارائی و سازمان‌های اقتصادی استخدام کنم

کتاب ماموریت آمریکایی‌ها در ایران اثر آرتور میلسپو ترجمۀ حسین ابوترابیان در سال ۱۳۵۶ است.

 

آرتور میلسپو متولد مارس ۱۸۸۳ در روستایی در میشیگان، حقوقدان و کارشناس مالی آمریکایی که در سالهای ۱۹۲۲-۱۹۲۷ و ۱۹۴۲-۱۹۴۵ برای اصلاح مالیه به استخدام دولت ایران درآمد. او دانش آموخته (دکترای) دانشگاه جانز هاپکینز و (کارشناسی ارشد) دانشگاه ایلینوی بود.

 

تثبیت معقول قیمتها را ممکن بود به عوامل گوناگون از جمله هیئت مالی و اقداماتش نسبت داد. حضور ما در دستگاه مالی دولت به ایجاد اعتماد و سلامت پولی کشور کمک کرده بود. انتشار قانون مالیات بر درآمد و قرضه داخلی و این باور که جلو هزینه های دولت گرفته شده است اثراتی بسیار مساعد داشت. قانون اختیارات به تقویت روحیه‌ی اعضای هیئت کمک کرد.

 

اگر شرایط مخالف و جدی وجود نداشت، ممکن بو دنبال اجرای قانون مزبور قیمتها کاهش یابد. لایحه قرضه داخلی تا ۱۹ سپتامبر بصورت قانون در نیامد و مجلس تا اول نوامبر هنوز قانون مالیات بر درآمد را تصویب نکرده بود. هزینه های دولت، کسر بودجه و وامهائی که می‌گرفت بیشتر افزایش نشان می داد تا کاهش. تولید کارخانه ها اضافه نشد. افزون بر آن در تابستان و پائیز ١٩٤٣ یک لنگی جدی در اقدامات مؤثر اداره تثبیت قیمتها بروز کرد و آن در تهیه و توزیع قند و شکر، چای و پارچه های نخی بود. این لنگی با تراکم کالاها در انبارهای گمرک و کارخانه ها و در نتیجه در تعویق و کاهش واردات اساسی بروز کرد. علاوه بر آن ما تا حدودی در استفاده از نیروی کار محدود به خطا رفته بودیم و خود را از کار اصلی که تهیه و حمل و توزیع کالا بود منحرف ساخته بودیم. ما دقت زیادی صرف کارهایی کردیم که سرانجام ناچار شدیم آنها را تعطیل کنیم مثلاً مصادره اتومبیلهای شخصی برای مصرف عمومی، نظارت بر کاغذ روزنامه ها، احداث یک انبار مرکزی برای کالاهای دولتی.

 

همین که مقدمات کار روبراه و اوضاع روشن شد ما مشاهده کردیم که نمی توانیم کار زیادی انجام بدهیم مگر اینکه تعداد بیشتری امریکائی برای پرکردن مشاغل کلیدی در تهران در اختیار داشته باشیم بخصوص برای نظارت در مؤسسات اجرائی که اکثر کارمندان در آنها انجام وظیفه می کردند و اقدامات سرنوشت سازی انجام می‌دادند. بنابراین پس از کسب نظر سفارت امریکا، من لایحه ای تهیه کردم که دولت در ۲۹ ژوئیه ١٩٤٣ به مجلس تقدیم کرد. لایحه مزبور به دولت اجازه میداد تا شصت نفر امریکایی را برای پر کردن مشاغل در وزارت دارائی و سازمان‌های اقتصادی مربوط به آن با موافقت آن وزارت و بدون مراجعه مجدد به مجلس انتخاب و استخدام کنم.