کشف «چراغ راه آخرت» در گورستان 1900 سالۀ روم باستان
باستان‌شناسان در جریان حفاری در یک گورستان رومی در هلند، یک چراغ روغنی منحصربه‌فرد متعلق به قرن دوم میلادی را کشف کردند.
فرادید| به تازگی یک چراغ روغنی رومی با تزئین عجیب در یکی از گورهای کاوش شده در شهر تاریخی کویک پیدا شده است. دهانه‌ای که روغن از آن ریخته می‌شد به شکل دهانی بسیار بزرگ و باز روی صورت یک انسان است، در حالی که دسته‌ی بالای آن شبیه برگی آراسته به نظر می‌رسد.
به گزارش فرادید، یوهان فان کامپن، باستان‌شناس گفته: «چراغ‌های پرنقش‌ونگار همچون این، در این بخش از استان رومی بسیار نادر هستند، به‌ویژه در چنین وضعیت سالمی. جرأت نمی‌کنم بگویم این نخستین نمونه در هلند است، اما شک نداریم تعداد چنین چراغ‌هایی بسیار اندک است.»
فان کامپن و گروهی از باستان‌شناسان، ماه گذشته این چراغ را در جریان کاوش یک گورستان رومی در شهر امروزی کویک (نزدیک مرز آلمان) یافتند. زمان رومی‌ها (نزدیک ۵۰ پیش از میلاد تا ۴۰۰ میلادی) این شهر سئوکلوم نام داشت و قبیله‌ای ژرمنی به نام باتاوی‌ها که ژولیوس سزار از آنان یاد کرده در آن می‌زیستند.
امروزه بیشتر گورستان زیر ساختمان‌ها و جاده‌ها قرار گرفته، اما به گفته‌ی فان کامپن، وسعت آن دست‌کم ۶ هکتار است. او گفته: «تراکم گورها بسیار بیش از حد انتظار است و انتظار داریم ۳۵۰ تا ۴۰۰ گور کشف کنیم.»
چراغ روغنی در یکی از ۷۰ گوری پیدا شده که تاکنون حفاری شده‌اند. این چراغ که به قرن دوم میلادی تعلق دارد، همراه چهار بشقاب سفالی، دو تنگ، یک جام، یک کاسه شیشه‌ای و یک کاسه برنزی یافت شده است.
به گفته‌ی فان کامپن، ظروف درون قبر شاید زمانی غذا و نوشیدنی در خود داشته‌اند. او افزود: «چراغ بخشی از مجموعه تدفینی بوده و باید آن را وسیله‌ای دانست که طبق اعتقاد مردم باستانی این منطقه، روشنایی راه در سفر به جهان پس از مرگ را فراهم می‌کرد.»
چراغ پس از تمیز کردن اندک
باستان‌شناسان چراغ را پاکسازی کرده‌اند، اما هنوز درباره معنای تزئین آن اختلاف‌نظر دارند. فان کامپن گفته: «برخی گمان می‌کنند این چراغ تصویر باخوس (خدای شراب و سرمستی در روم باستان) را نشان می‌دهد، اما احتمال دارد یک نقاب نمایشی باشد.»
نقاب‌های کمدی و تراژدی از نمادهای شناخته‌شده هنرهای نمایشی هستند که ریشه در یونان باستان دارند. بازیگران از آن‌ها برای اغراق در حالات چهره و تغییر نقش استفاده می‌کردند. همچنین، این نقاب‌ها با باخوس (دیونیسوس در اساطیر یونانی) {خدای شراب و پشتیبان هنرهای نمایشی} در ارتباط بوده‌اند، زیرا پیروان او هنگام پرستش اغلب نقاب بر چهره داشتند.
تا به امروز تنها بخشی از گورستان سئوکلوم کاوش شده است. باستان‌شناسان امیدوارند با ادامه حفاری‌ها، آثار رومی بیشتر و چه‌بسا گورهای غنی‌تر پیدا شوند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
