«تندیس پلنگ، مقبره‌های کودکان و جادۀ دوهزارساله» در جریان ساخت دو آپارتمان کشف شدند
قبل از ساخت دو مجمتمع مسکونی در سوییس، قرار شد باستان‌شناسان محوطۀ ساخت و ساز را بررسی کنند؛ آنچه در جریان این بررسی به دست آمدف جاده‌ای بود که انگار از دل تاریخ می‌گذشت.
فرادید| یک کاوش پیشگیرانه (یا نجاتی) بزرگ در شهر کایزراوگست در شمال سوئیس منجر به کشف جاده‌ای مهم از دوران روم باستان شده که دارای رواق‌هایی در دو طرف بوده و کنار آن، گورهای اندوهبار نوزادان و مجموعه‌ای از آثار باستانی جالب از جمله تندیس بسیار نادر یک پلنگ برنزی یافت شده‌اند.
به گزارش فرادید، این کاوش گسترده را اداره باستان‌شناسی ایالت آرگاو از ماه مه ۲۰۲۴ تا مارس ۲۰۲۵ انجام داده است. دلیل این کاوش اجرای پروژه‌ای ساختمانی بود که شامل دو تکه زمین بکر برای ساخت مجتمع‌های مسکونی چندخانواری می‌شد. این مکان در بخش پایین‌دست شهر باستانی آگوستا روریکا است و نزدیکی آن به گورستانی شناخته‌شده از دوران پایانی روم، سبب شد برنامه‌ریزی دقیقی برای کاوش انجام شود. این برنامه‌ریزی بر مبنای بررسی‌های زمین‌فیزیکی انجام‌شده در سال‌های ۲۰۱۹.۲۰۲۱ و ۲۰۲۳ انجام شد. بررسی‌های پیشین به باستان‌شناسان امکان داد تلاش‌های خود را هدفمند کنند و حتی طرح کاوش را طوری تنظیم کنند که به گورهای اواخر دوران روم آسیبی وارد نشود.
در جاده رومی کشف‌شده که عرض حدود ۴ متر دارد، مدارکی از چندین بازسازی در طول زمان کشف شده است. این جاده در دو طرف کانال‌های زه‌کشی و رواق‌هایی با ستون‌های سنگی دارد و ما را به روشنی با زیرساخت‌های رومی و طراحی شهری پیشرفته آن زمان آشنا می‌کند. در جریان کاوش‌ها، زیرزمین‌های دو ساختمان مجاور نیز کشف شد که به‌عنوان خانه‌های باریک رو به خیابان شناسایی شده‌اند. این خانه‌ها نمایی باریک و رو به جاده دارند که سبک معماری رایجی در استان‌های شمال غربی روم باستان بوده است. طراحی این خانه‌ها طوری بوده که دسترسی آسان به جاده داشته باشند و این نکته بیانگر اهمیت آن در ساختار اجتماعی این جامعه است.
در حیاط‌های پشتی خانه‌های باریک رومی، شماری چاهک (یا گودال) کشف شد
جالب آن‌که در حیاط‌های پشتی این خانه‌های باریک، چاهک‌هایی با دیواره سنگی کشف شده که گمان می‌رود یا سرویس بهداشتی بوده‌اند یا فضای انبار و کنار آن‌ها چندین گور نوزاد نیز یافت شده است. این رسم در جهان رومی رایج بوده و به دلیل میزان بالای مرگ‌ومیر نوزادان، خانواده‌ها اجساد کودکان خردسال را در خانه و نه در گورستان‌های رسمی دفن می‌کردند. این کار بازتابی از هم‌زمانی نگرش‌های عملی و محبت خانوادگی بوده است.
دوره سکونت در این محله بین اواخر قرن اول تا قرن سوم میلادی تاریخ‌گذاری شده، هرچند نشانه‌هایی از فعالیت‌های متأخر رومی همچون سکه‌ها و اشیاء پراکنده نیز یافت شده است. میان یافته‌های متنوع، چند نمونه به دلیل نادر بودن و اهمیت‌شان برجسته هستند: تندیس کوچک برنزی از یک پلنگ، یک ظرف نذری ساخته‌شده از سنگ توف (نوعی سنگ آتشفشانی) و یک وزنه نخ‌ریسی شیشه‌ای موزاییکی که داده‌های منحصربه‌فردی درباره زندگی شخصی، آیین‌های مذهبی و مهارت‌های دستی ساکنان آگوستا روریکا به‌دست می‌دهند. این نوع آثار به‌ندرت کشف می‌شوند و از این جهت ارزش علمی بالایی دارند.
کاوش «شورمات» نقطه عطفی برای اداره باستان‌شناسی ایالت آرگاو به‌شمار می‌آید، چرا که نخستین پروژه‌ای است که به شکل کامل مستندسازی دیجیتال شده است. با استفاده از روش‌های نوین، تمام یافته‌ها درست در میدان کاوش به شکل دیجیتال ثبت و به پایگاه داده وارد شدند. این روش موجب شد مستندسازی با دقت و کارایی بی‌سابقه‌ای انجام شود و یک استاندارد جدید برای کاوش‌های آینده حتی در ایالت‌های دیگر تعریف شود.
یکی از کشفیات شگفت‌انگیز، تندیس کوچک پلنگ برنزی با جزئیات ظریف بود.
پایان موفق این کاوش، درک ما از ساختار شهری و زندگی روزمره در بخش پایین‌دست شهر کایزراوگست در دوران روم را به‌شکل چشمگیری گسترش داده و جایگاه آگوستا روریکا را به‌عنوان یکی از بهترین پنجره‌های باقی‌مانده به جهان روم در شمال آلپ، بیش‌ازپیش تثبیت می‌کند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
