کشف غیرمنتظرۀ آثار تاریخی 600 ساله در لانۀ «همای سعادت»

فرادید|در صخره‌های جنوب اسپانیا، «لانه‌هایی باستانی» وجود دارد که پرندگان موسوم به «هما» یا همان «کرکس‌های استخوان‌خوار»  آن‌ها را ساخته‌اند؛ لانه‌هایی که از نزدیک به یک قرن پیش و پس از انقراض محلی این پرندگان، رها شده‌اند. این لانه‌ها که به خوبی حفظ شده‌اند، تا مدت‌ها رازدار اشیائی شگفت‌انگیز و چندصدساله بوده‌اند که به تازگی مورد کاوش و بررسی قرار گرفته‌اند.

به گزارش فرادید، تیم مشترکی از بوم‌شناسان و باستان‌شناسان تصمیم گرفتند لانه‌های کهن «کرکس ریشدار» (هما) در جنوب اسپانیا را بررسی کنند. این پرنده‌ی گوشتخوار و استخوان‌خوار قلمروطلب است و مدت‌های طولانی در یک محدوده زندگی می‌کند. پژوهشگران می‌گویند این پرنده در جنوب اسپانیا نزدیک به ۷۰ تا ۱۳۰ سال پیش منقرض شد و حالا «در معرض خطرترین کرکس اروپا» شناخته می‌شود. 

برخلاف تصویر ذهنی ما از لانه‌ی پرندگان که همواره دایره‌ای است و از شاخه‌های کوچک روی درخت ساخته می‌شود، لانه‌های هما متفاوتند: بیشتر در حفره‌های صخره‌ای ساخته می‌شوند و شبیه توده‌ای نامنظم از چوب‌های بزرگ هستند. 

هما یا کرکس ریش‌دار همراه با بقایای یک گوسفند

پژوهشگران برای یافتن این لانه‌ها، از نوشته‌های طبیعت‌شناسان قرن هجدهم، روایت‌های افراد سالمند ۷۰ و ۸۰ ساله که خاطرات قدیمی و دست‌اول از این پرندگان داشتند و همچنین از دانش سایر محققان مناطق صخره‌ای اسپانیا بهره بردند. سرانجام، بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴، تیم توانست ۵۰ لانه‌ی حفظ‌شده تاریخی را پیدا کند و ۱۲ لانه را با دقت، لایه‌به‌لایه بررسی کند. 

برخی از لانه‌های رهاشده کرکس ریشدار در جنوب اسپانیا پیدا و بررسی شدند

نتایج شگفت‌انگیز بود: این لانه‌های باستانی مانند موزه‌های طبیعی عمل کرده و مجموعه‌ای از آثار انسانی شگفت‌انگیز را در خود پنهان کرده بودند. 

برخی از آثار انسانی یافت‌شده در لانه‌های کرکس ریشدار، از جمله یک تیرکمان‌دستی (B)، یک صندل علفی ۶۵۰ساله (C)، قطعه چرمی تزیین‌شده‌ی ۶۳۰ساله (E) و قطعه‌ی پارچه‌ای دیگر (F) 

محققان بیش از ۲۲۰۰ قطعه استخوان و سُم حیوانی، بیش از ۱۲۰ قطعه پارچه، بیش از ۷۰ قطعه چرم، نزدیک به ۵۰ پوسته تخم‌مرغ، ۲۵ وسیله ساخته‌شده از علف و ۱۱ رشته مو پیدا کردند. نزدیک به ۹۰ درصد این یافته‌ها به تغذیه و تولیدمثل کرکس‌ها مربوط می‌شدند و باقی‌مانده آثار دست‌ساز انسان بودند که شاید برای ساخت لانه استفاده شده بودند. 

یک تیرکمان علفی (A) و قطعه‌ای از سبد ۱۵۰ ساله (D) که در لانه‌های لاشخور ریشدار پیدا شده‌اند

پژوهشگران نتیجه گرفتند لانه‌های کرکس ریشدار، «عناصر انسانی فراوان و به‌خوبی حفظ‌شده» در خود دارند و می‌توانند دیدگاه‌های تازه‌ای برای باستان‌شناسان، بوم‌شناسان و سایر دانشمندان فراهم کنند.