«صفحۀ باستانی بازی» بعد از 1500 سال از دل ویرانه‌های تمدن مایا بیرون آمد
باستان‌شناسان در گواتمالا یک صفحۀ بازی «پاتولی» پیدا کرده‌اند که در نوع خود بی‌نظیر است و چشم‌انداز تازه‌ای از سنت‌های «بازی» در میان مایاها ارائه می‌دهد. این کشف در شهر باستانی نااختون در شمال گواتمالا انجام شد.
فرادید| در حفاری‌های انجام‌شده، صفحه‌ای پیدا شد که برخلاف نمونه‌های دیگر که معمولاً با خراشیدن گچ ساخته می‌شدند، با کنار هم قرار دادن صدها تکه سرامیک قرمز در ملات تازه، مثل یک موزاییک ساخته شده است. این یافته را ژولیَن ایکه و رِمی مِروُز، پژوهشگران مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه، در سال ۲۰۲۵ منتشر کرده‌اند.
به گزارش فرادید؛ نااختون شهری قدرتمند از دوره کلاسیک (حدود ۲۵۰ تا ۹۰۰ میلادی) بود که میان دو شهر بزرگ تیکال و کالاکمول قرار داشت. موزاییک پاتولی در کف ساختمانی به نام ۶L-19، در یکی از مجموعه‌های بزرگ مسکونی شهر پیدا شد. معماری اطراف نشان می‌دهد که این محل احتمالاً خانه خانواده‌ای ثروتمند یا مرکز اداری محلی بوده است.
این صفحۀ‌بازی زیر یک لایه معماری جدیدتر و پشت یک دیوار پنهان شده بود و بنابراین از دوره نهایی ساخت‌وساز اتاق قدیمی‌تر است. برخلاف صفحه‌های پاتولی ساده و خراشیده شده که در نقاط دیگر سرزمین‌های مایا دیده شده، این صفحه از ابتدا در کف‌سازی بنا قرار داده شده و بخشی از طراحی اصلی ساختمان بوده است.
صفحه از قطعات کوچک سرامیک‌های قرمز و نارنجی در اندازه ۱ تا ۳ سانتی‌متر درست شده و در قالب یک مربع مستطیل با یک محور میانی ساخته شده است که همان الگوی سنتی صفحه‌های پاتولی در میان تمدن‌های بومی آمریکا است. بازسازی دیجیتالی نشان می‌دهد که اندازه آن حدود ۸۰ در ۱۱۰ سانتی‌متر بوده و حدود ۴۷۸ قطعه در حدود ۴۵ خانه کنار هم چیده شده بودند. بسیاری از این قطعات از ظروف خانگی فرسوده به‌دست آمده‌اند.
رنگ قرمز در فرهنگ مایا معنایی نمادین دارد؛ آن‌ها قرمز را به جهت «شرق» یعنی جهت زایش دوباره و طلوع خورشید نسبت می‌دادند. برخی پژوهشگران قبلاً گفته بودند که صفحه‌های پاتولی معمولاً در بخش شرقی خانه‌ها دیده می‌شوند، و این کشف نیز همین الگو را تأیید می‌کند.
پاتولی بازی‌ای بود که بعدها در منابع مکزیک مرکزی ثبت شده، اما در سراسر منطقه مِزوامریکا رواج داشت. در میان مایاها، این بازی هم جنبه سرگرمی داشت و هم جنبه آیینی. نمونه‌هایی که روی نیمکت کاخ‌ها یا کف معابد حک شده‌اند، نشان می‌دهند که نخبگان جامعه در مراسم یا نشست‌های اجتماعی آن را انجام می‌دادند. این بازی به‌خاطر ارتباط نمادینش با جهان‌بینی مایا، نوعی پیوند میان بازیکنان و حرکت ستارگان ایجاد می‌کرد.
این‌که صفحه نااختون جزئی ثابت از ساختمان بوده، نشان می‌دهد که ساخت آن کاملاً برنامه‌ریزی‌شده و طولانی‌مدت بوده است، نه یک سرگرمی گذرا. این صفحه برای آن ساخته شده بود که نسل‌ها دوام بیاورد و شاید هم کاربرد اجتماعی داشته باشد و هم معنای آیینی.
این کشف از چند جهت استثنایی است: نخست آن‌که موزاییک کف در معماری مایا تقریباً ناشناخته است و دوم این‌که گردآوری صدها قطعه سرامیک هم‌رنگ و جاگذاری دقیق آن‌ها بسیار زمان‌برتر از روش معمول حکاکی روی گچ بوده است.
از آن‌جا که صفحه روی کف تازه ساخته‌شده قرار گرفته، باستان‌شناسان توانسته‌اند زمان ساخت آن را دقیق‌تر تعیین کنند. این صفحه احتمالا به حدود قرن پنجم میلادی مربوط می‌شود و همین موجب می‌شود این صفحه یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته‌شده باشد.
