بقایای «دار مجازات» به همراه اسکلت اعدامشدگان بعد از 400 سال از زیر خاک بیرون آمد
به تازگی بقایای یک چوبۀ دار مربوط به قرن شانزدهم میلادی، بههمراه دهها اسکلت از افراد اعدامشده، در شهر گرونوبل فرانسه کشف شده است.
فرادید| این محوطه که یک میدان باز در یکی از ورودیهای شهر ورودی گرونوبل است، روی زمینهای باتلاقیِ خشکشده در کنار رود ایزر ساخته شده بود. این منطقه طی قرنها برای بهرهبرداری از منابع طبیعی مانند شن و چوب و همچنین برای برگزاری جشنها، بازیها، نمایشگاهها و اردوگاههای نظامی استفاده میشد؛ با این حال تا اوایل قرن نوزدهم همچنان بهطور منظم دچار سیلاب میشد.
به گزارش فرادید؛ باستانشناسان مؤسسه INRAP پیش از بازسازی این محدوده، آن را کاوش کردند و به سازهای سنگی با پلان چهارگوش دست یافتند که در داخل و بیرون دیوار شمالی آن، ده گور چالهای قرار داشت. بیشتر این گورها حاوی بقایای اسکلتی چند نفر بودند (بین دو تا هشت نفر) و تنها در موارد معدودی تدفین تکنفره دیده میشد. بر اساس شمارش استخوانها، دستکم ۳۲ نفر در این محل دفن شدهاند؛ بیشتر آنها مرد و تعداد کمی زن بودند که بدون فاصله و در وضعیتها و جهتهای مختلف کنار هم قرار داده شدهاند.
بقایای پایۀ سنگی چوبۀ دار
پژوهشگران با مقایسه پیِ سنگی این سازه با نقشه یک چارچوب چوبی مربوط به سال ۱۵۴۶ میلادی از دارِ «پورت دو لا روش» گرونوبل، توانستند هویت بنا را بهطور قطعی مشخص کنند. اندازهها دقیقاً با هم تطابق داشتند.
باستانشناسان میگویند: «اسناد ساختوساز به ما امکان میدهد مراحل اجرای پروژه بین سالهای ۱۵۴۴ تا ۱۵۴۷ را دنبال کرده و معماری دار را بازسازی کنیم. روی یک پی سنگی به ضلع ۸٫۲ متر، هشت ستون سنگی برافراشته شده بود که در بالای آنها سرستونهایی قرار داشت و چارچوبی چوبی را در ارتفاع حدود ۵ متر نگه میداشت. این دار روی برآمدگی کوچکی از تراس آبرفتی ساخته شده بود تا از سیلاب در امان بماند. بخش شرقی آن نیز با یک آبراه محافظت میشد که شاید برای مشخصکردن محدوده فضا هم کاربرد داشته است».
اما در واقع این محل جای اجرای حکم اعدام نبود. این دار برای نمایش عمومی اجساد اعدامشدگان استفاده میشد. به نمایش گذاشتن تحقیرآمیز جسد بخشی از مجازات بود و بیشتر برای افرادی به کار میرفت که به جرم خیانت به پادشاه محکوم شده بودند. در فرانسه قرن شانزدهم، این افراد اغلب هوگنوها (پروتستانها) بودند.
زمانی که این دار ساخته شد، تنش میان پروتستانها و کاتولیکها بهشدت افزایش یافته و موضع رسمی حکومت از مدارا با پروتستانیسم به آزار و سرکوب تغییر کرده بود. فرمان فونتنبلو که در سال ۱۵۴۰ توسط شاه فرانسوای اول صادر شد، نخستین مورد از یک مجموعه قوانین تنبیهی علیه هوگنوها بود. این فرمان، پروتستانیسم را خیانت اعلام میکرد و پیروان آن را مستوجب شکنجه، مصادره اموال و اعدام میدانست. جانشین او، آنری دوم، با فرمان شاتوبریان در سال ۱۵۵۱، مجازاتهای بسیار سختتری برای همه «مرتدان» تعیین کرد و در سال ۱۵۵۷ نیز فرمان کومپین، مجازات مرگ را برای تمام محکومان به بدعتگذاری تثبیت کرد. این درگیریهای مذهبی در نهایت در سال ۱۵۶۲ به جنگ داخلی انجامید که تا پایان قرن ادامه داشت.
نمایش جسد فردی که به جرم بدعت یا خیانت محکوم شده بود، بخشی از مجازات بهشمار میرفت. تحقیر ناشی از این کار و نقض باورهای عمیق مذهبی درباره رستاخیز جسم، حکم قضایی را فراتر از خودِ اعدام ادامه میداد. دفن در همان محل، بدون آیینهای رسمی و در زمینی غیرمتبرک، پیامدهایی ابدی تلقی میشد.
اجساد آنها که گاه تکهتکه شده بودند، تحت رفتاری تحقیرآمیز قرار داشتند: در گودالهای ساده گذاشته یا پرتاب میشدند، گاهی روی هم انباشته میشدند و گاهی بدون هیچ نشانهای از مراقبت یا آیین تدفین جابهجا میشدند. به نظر میرسد شرایط، نحوه دفن را تعیین میکرد. برای مثال، در گودال بزرگ مرکزی، ابتدا اجساد روی هم قرار داده شده و سپس قطعات بدن و بقایای اسکلتی جدا از هم به آن افزوده شده بود. در جاهای دیگر، ممکن است چند محکوم بهطور همزمان از دار پایین آورده شده و در یک گودال دفن شده باشند.
