موزاییک 1600 سالۀ رومی که شبیه یک «فرش» است
یک کف موزاییکی استثنایی از دوران اواخر باستان پس از ۶۲ سال دوباره در شهر آکیلئا در شمال شرقی ایتالیا نمایان شد. این موزاییک که به دلیل پانل مرکزی بزرگ خود با ترکیب ظریفی از گلهای ساختهشده از قطعات موزاییکی چندرنگ، «فرش گلدار» نامیده شده، به قرن چهارم میلادی تعلق دارد.
فرادید| موزاییک فرش گلدار نخستین بار بین سالهای ۱۹۶۲ و ۱۹۶۳ در جریان انجام یک حفاریِ همزمان با ساخت یک پادگان کشف شد. ابعاد آن ۱۰٫۱۰ در ۷٫۶۰ متر و سطح آن ۷۶ مترمربع است. پانل مرکزی گلدار با الگویی از نوع گیلوش (زیروروکاری) احاطه شده و با حاشیهای گسترده از کاشیهای سفید، سپس یک حاشیه نازک دوگانه سیاه، دوباره سطح وسیعی از سفید، یک حاشیه نازک سیاه، یک حاشیه نازک سفید و در نهایت حاشیهای ضخیم از کاشیهای سیاه که تا دیوارها ادامه دارد، قاببندی شده است.
به گزارش فرادید، این موزاییک در وضعیت عالی حفظ شده بود و تنها بخشهای کوچکی از فرش گلدار و حاشیه گیلوشی آن از بین رفته بود. بخشهای ازدسترفته در حاشیهها هم محدود هستند و بیشتر کف موزاییکی سالم باقی مانده است. پایههای ستونها منظم در محل خود یافت شدند و به نظر میرسد از آنها برای نگه داشتن پوششی استفاده میشده که بعد از منسوخ شدن استفاده از موزاییک روی آن گذاشته شده؛ هرچند باور این موضوع دشوار است. این پوشش شاید یک کف ساده از تختههای چوبی بوده است.
لویزا برتاکی باستانشناس که سرپرست تیم حفاری ۱۹۶۲ بود، اطمینان حاصل کرد این موزاییک برای محافظت در برابر آسیب در طول ساخت و ساز دوباره مدفون شود. محل پادگان به عقب منتقل شد تا روی این اثر باستانی ساخته نشود.
کف موزاییکی دوباره پوشانده شده، اما فقط برای حفاظت در طول زمستان. به محض رسیدن هوای گرم، موزاییک تمیز و مرمت خواهد شد و به شکل ثابت در محل اصلی خود برای بازدید عمومی به نمایش گذاشته میشود. دیواری که بین پادگان کارابینری سابق و مکان باستانشناسی همجوار (یک ملک رومی با ویلایی مجلل) قرار دارد، تخریب خواهد شد تا ارتباط بین ساختمان فرش گلدار و این املاک بهطور کامل مطالعه شود. باستانشناسان گمان میکنند که ممکن است اینجا یک اقامتگاه بزرگ متعلق به یک شهروند ثروتمند آکیلئایی در قرن چهارم بوده است.
آکیلئا در منطقه مدرن ایتالیایی فریولی وِنِتسیا جولیا، سال ۱۸۱ پیش از میلاد در قالب یک کلونی نظامی روم تأسیس شد. این شهر به سرعت اهمیت یافت و تا قرن دوم جمعیتی حدود ۲۰۰٬۰۰۰ نفر داشت. در قرن چهارم، زمانی که موزاییک ساخته شد، شهر دارای یک کاخ امپراتوری بود و امپراتورها در آن زندگی میکردند. این شهر یکی از مهمترین شهرهای امپراتوری بود و هدف بزرگی برای حملات به شمار میرفت. سال ۴۰۱ میلادی توسط ویزیگوتها به فرمان آلاریک به آن حمله شد و آتیلا هون تقریباً آن را در سال ۴۵۲ ویران کرد. اینکه این موزاییک با چنین کیفیت بالایی از این حملات جان سالم به در برده، حیرتانگیز است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
