مکمل‌ها و ویتامین‌ها جایگزین مواد غذایی نیستند

عضو هیئت علمی دانشکده تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن هشدار درخصوص مصرف خودسرانه مکمل‌ها گفت: مکمل‌ها همانطور که از اسم آن‌ها مشخص است تکمیل کننده هستند و نباید جایگزین دریافت مواد غذایی شوند.

دکتر غزاله اسلامیان، اظهار کرد: افرادی که دچار بیماری، کمبود ماده مغذی یا آلرژی غذایی نیستند و از یک رژیم غذایی سالم پیروی می‌کنند، نیازی به دریافت مکمل‌های مولتی ویتامین مینرال ندارند. به گفته وی، در برخی افراد طبق نظر پزشک ممکن است نیاز به تجویز مکمل یک یا چند ماده مغذی خاص و یا حتی مولتی‌ویتامین مینرال باشد.

وی دوران نوزادی، کودکی و بارداری، ابتلا به بیماری‌های مزمن (دیابت، نارسایی کلیوی و ...)، ابتلا به آلرژی‌های غذایی، ابتلا به سوء تغذیه، برخی افراد گیاهخوار، برخی ورزشکاران، افراد بستری در بخش مراقبت‌های ویژه را از جمله مواردی عنوان کرد که با تجویز پزشک ممکن است مصرف مکمل‌ها در آن‌ها ضرورت داشته باشد.

اسلامیان قطره حاوی ویتامین‌های A و D را اولین مکملی دانست که براساس دستورالعمل کشوری برای نوزادان پس از تولد تجویز می‌شود و یادآور شد که قطره آهن نیز با شروع تغذیه تکمیلی برای کودکان آغاز می‌شود. او مکمل ویتامین D را تنها مکملی عنوان کرد که برای اکثر افراد جامعه (پس از انجام آزمایش و سنجش سطح سرمی آن) تجویز می‌شود، زیرا منابع غذایی این ویتامین بسیار محدود است.

به گفته وی، میزان و مدت زمان مصرف این ویتامین براساس غلظت سرمی آن و سن فرد (کودک یا بزرگسال) توسط پزشک تعیین می‌شود. اسلامیان در ادامه مصرف مکمل اسید فولیک در زنان باردار برای جلوگیری از بروز ناهنجاری‌های لوله عصبی در جنین را ضروری برشمرد و گفت: زنان حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری باید روزانه مکمل اسید فولیک با تجویز متخصص شروع کنند.

وی با اشاره به این که اسید فولیک کافی از طریق رژیم غذایی قابل تامین است، تصریح کرد: با توجه به این که اغلب خانم‌ها رژیم غذایی سرشار از اسید فولیک ندارند، مصرف اسید فولیک برای آنان قبل و حین بارداری ضروری است.

اسلامیان ضمن هشدار درخصوص مصرف خودسرانه مکمل‌ها، یادآور شد: مصرف خودسرانه مکمل‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است منجر به ایجاد تداخل با برخی دارو‌ها و یا بروز عوارض در افراد شود. مثلا مصرف دوز‌های بالای مکمل ویتامین C ممکن است منجر به ایجاد سنگ کلیه شود یا مصرف بیش از حد ویتامین‌های محلول در چربی ممکن است منجر به مسمومیت در فرد شود.

او با اشاره به تعیین حد مجاز دریافت برای مصرف اکثر مواد مغذی یادآور شد که دریافت مقادیر بالای آن‌ها می‌تواند منجر به مسمومیت فرد شود. بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، وی در خاتمه، خاطرنشان کرد: برخی مطالعات نشان داده است مصرف طولانی مدت مولتی ویتامین مینرال‌ها می‌تواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را افزایش دهد.