مردم کشورهای مختلف از چه هیولاهایی می‌ترسیدند؟

فرادید| شاید فکر کنید به هیولاها اعتقاد ندارید و از آن‌ها نمی‌ترسید اما هیولاها در تاریخ زندگی بشر چیزهای بی‌اهمیتی نبوده‌اند. آن‌ها گاهی نقش اساسی در درک انسان از جهان داشتند. قرن‌ها، وقتی مردم با پدیده‌ای مواجه می‌شدند که توان درک آن را نداشتند، هیولایی را برای توجیه آن اختراع می‌کردند. 

به گزارش فرادید، مثلا فسیل‌ها را در نظر بگیرید. حدود دو هزار سال پیش، معدن‌چیان طلای سکایی در صحرای گبی به اسکلت‌هایی برخورد کردند که منقار، چنگال و استخوان‌های کتف پهن‌شان از شن بیرون زده بود. آن‌ها نمی‌توانستند حدس بزنند این اسکلت‌ها متعلق به چه موجودی است، بنابراین یکی را اختراع کردند: گریفین؛ موجودی نیمه عقاب و نیمه شیر و مدافع سرسخت طلای پنهان. در صورتی که چیزی که آن‌ها پیدا کرده بودند احتمالا یک پروتوسراتوپ (گونه‌ای دایناسور) بوده است. 

در جاهای دیگر، هیولاها عامل ایجاد زلزله بودند. قبایل شمال غربی اقیانوس آرام از نبردهای بزرگی می‌گفتند که زمین را شکافت و به لرزه درآورد، پس آن‌ها انگشت اتهام را به سوی «ایهوس» نشانه گرفتند؛ موجودی که به اعتقاد آن‌ها خودش را به شکل یک مار غول‌پیکر درآورده بود. 

در ژاپن، وحشت زمین‌لرزه همیشه همراه با تصور یک گربه‌ماهی غول پیکر زیرزمینی به نام نامازو است که هر زمان که زمین را تکان می‌دهد، زلزله اتفاق می‌افتد. در واقع، این باور هنوز هم در نزد بعضی از ژاپنی‌ها وجود دارد که گربه ماهی معمولی می‌تواند زلزله را پیش‌بینی کند؛ حکمت عامیانه‌ای که از قضا تحقیقات نیز پشتیبان آن است. امروزه، سیستم هشدار زودهنگام زلزله ژاپن از گربه ماهی به عنوان لوگوی خود استفاده می‌کند. 

اگرچه بیشتر موجودات دنیای باستان دیگر ما را نمی‌ترسانند، ما همچنان در حال اختراع هیولاها برای تجسم اضطراب‌های مدرن هستیم. چند سال قبل بود که چالشی به نام «مومو» در اینترنت غوغا بپا کرد و این ترس را ایجاد کرد که بچه‌ها را به عنوان بخشی از چالش شجاعت آنلاین به خودکشی ترغیب می‌کند. 

نبرد بین جک و غول‌ها بسیار فراتر از ساقه لوبیا است. در یکی از قصه‌های انگلیسی درباره جک، یک غول دو سر ولزی موافقت می‌کند جک شب را در خانه او بگذراند، اما جک نقشه غول برای کشتنش را می‌شنود. جک یک آدمک را بجای خودش در تختش می‌گذارد و تا صبح زنده می‌ماند. در طول صبحانه، جک غول را فریب می‌دهد تا شکم خودش را پاره کند. 

به نقل از افسانه‌های ژاپنی، گربه ماهی غول پیکر نامازو در زیر معبد کاشیما در استان هیتاچی زندگی می‌کند و هر زمان که حرکت می‌کند باعث زمین‌لرزه می‌شود. 

طبق افسانه‌های فرانسوی، اژدهای تاراسک با صورت شیر، دم مار و ستون فقرات تیغ‌مانند، منطقه‌ای از جنوب فرانسه را به وحشت انداخت تا اینکه سنت مارتا آن را رام کرد. هنگامی که او اژدها را در جنگل در حال خوردن یک مرد کشته شده کشف کرد، آب مقدس را روی آن پاشید و یک صلیب چوبی به اهتزاز درآورد. هنگامی که جانور رام شد، مردم شهر آن را کشتند. 

در افسانه‌های عربی، سندباد دریانورد، پرنده‌ای به نام راک، فیلی را با چنگال‌های خود از روی زمین بلند می‌کند. الهام‌بخش این موجود بالدار غول‌پیکر شاید یک پرنده ماقبل تاریخ از ماداگاسکار باشد که بیش از ده فوت ارتفاع داشت. 

موجود آبی با چاقویی در دهان که این سپر تشریفاتی پردار را مزین کرده است، شاید Ahuitzotl، یک افسانه آبی عاشق ناخن، چشم و دندان انسان باشد. گمان می‌رود این سپر متعلق به یک فرمانروای آزتکی باشد. 

توپیلاک، موجودی نیمه کلاغ و نیمه کودک مرده، از اساطیر اینویی گرینلند است. به باور ساکنان باستانی این منطقه، این موجود توسط شمن‌ها احضار می‌شد تا از طرف آن‌ها به دشمنانشان آسیب وارد کند. 

در کتاب ایلیاد هومر، کیمرا هیولایی آتشین با سر شیر، بز و مار توصیف شده است. برای کشتن آن، قهرمان بِلِروفون نیزه‌ای را که سر آن سرب داشت به طرف دهان او پرتاب کرد. سرب در گلوی آتشین او ذوب شد و جانور را خفه کرد. 

طبق افسانه‌های ژاپنی، در شب‌های آرام، غول تاریکی به نام اومی بوزو یا «راهب دریا» از اعماق دریا برمی‌خیزد و ملوانان بدشانس را غرق می‌کند. تصور می‌شود این هیولاها روح کشیشانی هستند که غرق شده‌اند. 

در اساطیر یونانی-رومی، هارپی‌ها ارواح باد با بدن پرنده و صورت یک زن بودند. در اسطوره‌های بعدی، آن‌ها به چهره‌های نفرت‌انگیزی تبدیل شدند که هر جا می‌رفتند بوی بدی از خود به جا می‌گذاشتند.

ماسک‌های دگرگونی که توسط مردم کوآکوآکاواکو در بریتیش کلمبیا طی مراسم potlatch پوشیده می‌شدند، معمولاً نمایانگر مرغ تندر بودند، اجداد قبیله‌ای که می‌تواند شکل انسان به خود بگیرد. گفته می‌شود مرغ تندر از چشمان خود رعد و برق می‌زند و هنگامی که بال‌هایش را به هم می‌زند رعد و برق ایجاد می‌کند. 

در فولکلور اسلاو، وودیانوی یک موجود آبزی شرور است که در کف برکه ها، دریاچه‌ها و دریاها زندگی می‌کند. این موجود با چرخه ماه پیر می‌شود و با هر ماه جدید دوباره جوان می‌شود.

در افسانه‌های بین‌النهرین، شخصیت قهرمان نینورتا باید با چندین مخالف از جمله قوچ وحشی شش‌سر، پادشاه درخت نخل و مار هفت‌سر که در اینجا به تصویر کشیده شده، مبارزه کند. تصور می‌شود نینورتا الهام‌بخش افسانه یونانی هرکول و ۱۲ آزمایشی باشد که او باید بر آن غلبه می‌کرد، از جمله کشتن هیدرای چند سر. 

ناکِن اسکاندیناویایی یک موسیقیدان چیره‌دست است که زنان و کودکان را با ملودی‌های خود به داخل آب می‌کشاند. مردم محلی می‌توانند حیوانات سیاه‌پوست و قطرات خون خودشان را در ازای برخورداری از استعداد موسیقی قربانی کنند. 

در کشور اسکاتلند هنوز هم خیلی‌ها باور دارند که هولایی به نام لخ‌نس در آب‌های یک دریاچۀ بزرگ در این کشور زندگی می‌کند. اگرچه شواهد علمی برای هیولاهای مدرن مانند هیولای لخ‌نس، پاگنده و مرد پروانه‌ای وجود ندارد، اما علاقه‌مندان هنوز شیفته شکار آن‌ها هستند.

مترجم: زهرا ذوالقدر