(تصاویر) معماری بینظیر خانۀ قاجاری که ستارۀ سریال «بانوی عمارت» بود

خانه طباطباییها، یکی از زیباترین بناهای تاریخی کاشان و از شاهکارهای معماری دوران قاجار است که در نیمه دوم سده ۱۳ هجری قمری به دستور سید جعفر طباطبایی نطنزی، از تجار مشهور فرش، ساخته شد. معمار این اثر، استاد علی مریم کاشانی بود که در طراحی آن نهایت هنر و ظرافت را به کار گرفت.
فرادید| این عمارت باشکوه که در محله تاریخی سلطان امیر احمد کاشان قرار دارد، به دلیل طراحی منحصربهفرد، تزیینات ظریف و هماهنگی خیرهکننده میان هنر و معماری به «عروس خانههای ایران» شهرت یافته است.
به گزارش فرادید؛ به دلیل همین زیبایی و اصالت معماری است که خانه طباطباییها مورد توجه فیلمسازان نیز قرار گرفته است. تا کنون سریالهای تاریخی معروفی مثل «بانوی عمارت» و «قبله عالم» در این خانه فیلمبرداری شدهاند.
این خانه با وسعتی حدود ۴۷۳۰ مترمربع، به سبک درونگرای معماری سنتی ایرانی طراحی شده است. استاد علی مریم کاشانی، معمار برجسته آن دوره که ساخت خانه بروجردیها و تیمچه امینالدوله را نیز در کارنامه خود دارد، وظیفه طراحی و اجرای این بنای مجلل را بر عهده داشته است. در ساخت این خانه، اصل تفکیک فضاهای عمومی و خصوصی رعایت شده و به سه بخش بیرونی، اندرونی و خدمه تقسیم شده است.
بخش بیرونی: مهمترین قسمت این بخش تالار بزرگ شاهنشین است که با نورگیرهای مشبک، گچبریهای هنرمندانه، آیینهکاریهای ظریف و نقاشیهای دیواری، زیبایی خیرهکنندهای دارد. پنجرههای مشبک رنگی این تالار، با عبور نور خورشید، طیفی از رنگهای زنده را در فضای داخلی منعکس میکنند. در دو سوی شاهنشین نیز اتاقهای گوشوارهای قرار دارند که قرینه یکدیگر ساخته شدهاند و با تزیینات ظریف خود جلوهای شاهانه به خانه بخشیدهاند.
بخش اندرونی: این قسمت محل سکونت خانواده طباطبایی بوده و شامل اتاق پنجدری مرکزی، دو حیاط خصوصی و سردابهایی با تهویه طبیعی است. به لطف طراحی هوشمندانه، اختلاف دمای این سردابها با محیط بیرونی در فصل تابستان به ۱۵ تا ۲۰ درجه میرسد. وجود بادگیرها، سقفهای ضربی، دو جداره بودن دیوارها و استفاده از حوضهای داخلی برای خنک کردن فضا، از ویژگیهای برجسته این بخش به شمار میرود.
بخش خدمه: این قسمت شامل مطبخ، اتاقهای خدمه، یک حیاط کوچک و سردابهای مخصوص نگهداری مواد غذایی بوده است. طراحی این فضا به گونهای انجام شده که در عین کارایی، کمترین مزاحمت را برای سایر بخشهای خانه ایجاد کند.
یکی از ویژگیهای منحصربهفرد خانه طباطباییها، گچبریها و نقاشیهای استادانهای است که در جایجای آن به چشم میخورد. این تزیینات به دست شاگردان میرزا ابوالحسن غفاری کاشانی ملقب به صنیعالملک اجرا شده و به دلیل دقت و ظرافت فوقالعاده از ارزش هنری بالایی برخوردار است.
از آنجا که سید جعفر طباطبایی در تجارت فرش ایرانی فعالیت داشت، بسیاری از طرحهای گچبری این خانه از نقوش فرش الهام گرفتهاند. طرحهای اسلیمی، گل و مرغ و هندسههای پیچیده که در فرشهای ایرانی دیده میشود، به زیبایی در سقفها، دیوارها و ستونهای خانه نقش بستهاند و فضایی دلانگیز و هماهنگ را به وجود آوردهاند.