«هرکول کرمانشاه»؛ اثر باستانی منحصر‌به‌فردی که کمتر کسی آن را می‌شناسد
همۀ ما با تخت جمشید آشنا هستیم، نام نقش رستم را شنیده‌ایم و دست‌کم عکس‌هایی از حجاری‌های زیبای طاق بستان را تماشا کرده‌ایم؛ اما احتمالا تعداد قابل توجهی از ما چیزی از «هرکول کرمانشاه» نمی‌دانیم؛ مجسمه‌ای باستانی که یادگاری از دوران حکومت جانشینان اسکندر مقدونی بر ایران است.
فرادید| مجسمه هرکول، اثری که از دوران حکومت سلوکیان به جا مانده، در محوطه تاریخی بیستون در استان کرمانشاه قرار دارد. این مجسمه در کناره شاهراه شرقی-غربی جاده ابریشم حجاری شده و یکی از شاخص‌ترین یادگارهای دورۀ باستان در ایران به شمار می‌رود.
به گزارش فرادید؛ این تندیس، قهرمان اساطیری یونان یعنی هرکول را به شکل مردی نیرومند و برهنه با موها و ریشی مجعد نشان می‌دهد. او در حال استراحت بر روی پیکر شیری به طول ۲ متر دیده می‌شود.
هرکول در این اثر به پهلوی چپ نیم‌خیز شده و بر آرنج چپ خود تکیه کرده است. در دست چپ او پیاله‌ای قرار دارد که آن را تا نزدیکی صورت بالا آورده است، درحالی‌که دست راستش روی پای راست قرار گرفته است.
این مجسمه ۱.۴۷ متر طول دارد و به‌صورت برجسته از دل سنگ کوه تراشیده شده است، به‌گونه‌ای که پشت آن همچنان به کوه متصل است. در بخش زیرین مجسمه، تصویر شیری حجاری شده که طول آن از سر تا دم ۲۰۰ سانتی‌متر و بلندی دم آن ۱۱۴ سانتی‌متر است.
در پشت این نقش برجسته کتیبه‌ای به زبان یونانی قدیم دیده می‌شود که روی لوحی به ابعاد ۳۳ در ۴۳ سانتی‌متر نقش شده است. این لوح که نمای آن به سبک معابد یونانی طراحی شده، شامل نوشته‌هایی در هفت سطر به خط یونانی قدیم است. در کنار این کتیبه، نقوشی شامل درخت زیتونی مشاهده می‌شود که از شاخه آن کماندان و تیردانی آویزان شده است. همچنین، در کنار این درخت، گرز مخروطی شکلی حجاری شده که نسبت به سایر نقوش برجسته‌تر به نظر می‌رسد.
باستان‌شناسان این اثر تاریخی را متعلق به سال ۱۵۳ پیش از میلاد می‌دانند. مجسمه هرکول در بهمن‌ماه سال ۱۳۳۷ و در جریان احداث جاده همدان-کرمانشاه کشف شد.
مجسمه هرکول یکی از معدود آثار به‌جامانده از دوره سلوکیان در ایران است و به دلیل ارزش تاریخی و هنری خود در فهرست میراث جهانی یونسکو و آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این اثر جلوه‌ای از هنر حجاری و نمادی از تأثیر فرهنگ یونانی بر هنر ایران پس از حمله اسکندر مقدونی را به نمایش می‌گذارد. ترکیب عناصر اساطیری یونان باستان با هنر حجاری ایرانی، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به این مجسمه بخشیده و آن را به یکی از جاذبه‌های تاریخی کم‌نظیر کشور تبدیل کرده است.
