ترس از موفقیت چیست؟

فرادید | ترس از موفقیت معمولاً به جایی که می‌رسد که فرد بر علیه خودش کارشکنی می‌کند. در حالی که موفقیت از دید عموم مردم یک تجربه‌ی مطلوب و خوشایند است، اما برای ترس از موفقیت و بیش از حد خوب بودن هم دلایلی وجود دارد که در این مقاله به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

به گزارش فرادید؛ نکته‌ی مهمی که در ابتدا باید متذکر شویم اینست که مردم معمولاً از خودِ موفقیت نمی‌ترسند، بلکه ترس آن‌ها معطوفِ عواقبِ منفی موفقیت است. از آنجا که انتظارات مردم از موفقیت معمولاً حول این ایده است که فردِ موفق برای دستیابی به اهدافش از خودگذشتگی کرده یا در قبال آن چیز‌هایی را از دست داده است، تعجب‌آور نیست اگر عده‌ای نسبت به هزینه‌های موفقیت نگرانی داشته باشند.

نشانه‌ها

شناسایی ترس از موفقیت همیشه آسان نیست. برخی از نشانه‌های آن عبارتند از:

- نداشتن هدف : فرد با داشتنِ انتظارات بسیار پایین اطمینانِ خاطر پیدا می‌کند که هیچ‌وقت هیچ قدمِ چشم‌گیری به سوی موفقیت برنمی‌دارد.
- تسلیم شدن : در بسیاری از موارد، فرد با تسلیم شدن درست در چند قدمیِ رسیدن به هدف، خودش را از مسیر موفقیت منحرف می‌کند.
- به تعویق انداختن : به تعویق انداختنِ کاری تا آخرین لحظه‌ی ممکن یعنی فرد نهایت تلاشش را نمی‌کند و این موضوع به طور جدی شانس موفقیتش را از بین می‌برد.
- خود-ناتوان‌سازی : فرد بر سر راهِ خودش موانعی قرار می‌دهد که شانس خوب عمل کردن خودش را کم کند. این رفتار‌ها شامل کارشکنی علیه خود و رفتار‌های خودتخریب‌گرایانه می‌شود.

باورِ اینکه ترس از موفقیت انگیزه‌ی این رفتارهاست، سخت ا‌ست. در ظاهرِ امر تنبلی، نداشتن انگیزه و انضباط ضعیف دلایل قابل‌قبول‌تری به نظر می‌رسند. صرف‌نظر از اینکه این ترس چگونه نمود پیدا می‌کند، بطور جدی کیفیت زندگی فرد را پایین می‌آورد.

روش‌های شناسایی

- ترس از اینکه اگر در کانون توجه قرار بگیرید چه خواهد شد
- نگران کسانی هستید که در صورت موفقیتِ خودتان آن‌ها را پشت سر می‌گذارید
- احساس اضطراب نسبت به مسئولیت‌های جدیدی که در نتیجه‌ی موفقیت باید بپذیرید
- نگرانی از اینکه با موفقیت شما اوضاع فراتر از کنترل شما پیچیده شود
- ترس از نظرات منتقدان یا نگرانی درباره‌ی تجربه‌ی مشکلات اجتماعی دیگر

گاهی‌اوقات افراد از این نگرانی‌ها آگاهی دارند، اما بسیاری از آن‌ها ممکن است از دلایل واقعی رفتار‌های خودتخریب‌گرایانه‌ی خودشان بی‌خبر باشند. برای شناسایی و تشخیص برخی رفتار‌های مبتنی بر ترس بهتر است از درمانگر کمک بگیرید. شناسایی ترس از موفقیت معمولاً دربرگیرنده‌ی بررسی الگو‌های رفتاری در گذر زمان است.

دلایل

- سندروم ایمپاستر : گاهی‌اوقات فردی که موفقیت را تجربه می‌کند می‌ترسد شایسته‌ی این موفقیت نباشد یا اینکه شایستگی دیگران برای موفقیت بیشتر از او باشد. فرد می‌ترسد توانایی برآورده کردن انتظارات دیگران را نداشته باشد یا دیگران متوجه شوند او آمادگی رویارویی با چالش‌ها را ندارد.

- برداشت اشتباه از احساس موفقیت : هیجان و اضطراب سیگنال‌های فیزیکی مشابهی دارند. به همین دلیل، گاهی‌اوقات به راحتی می‌توان حس هیجان را با اضطراب و عصبی بودن اشتباه گرفت. فردی که دچار این سوءبرداشت می‌شود از موقعیت‌هایی که محرک چنین احساساتی باشند اجتناب می‌کند.
- ترس از واکنش شدید : گاهی‌اوقات فرد بخاطر عکس‌العمل‌های اجتماعی و خویشاوندی بالقوه و پیش‌بینی‌شده از موفقیت می‌ترسد. محققان این پدیده را اجتناب از واکنش شدید می‌نامند، برای مثال، زنان ممکن است از خودتبلیغی اجتناب کنند، چون می‌ترسند این کار با نقش‌های جنسیتی-سنتی همخوانی نداشته باشد. محققان دریافته‌اند که زنان در قیاس با مردان نسبت به موفقیت و عواقب منفی آن ترس بیشتری دارند. مردم تمایل دارند از هنجار‌های موردانتظار تبعیت کنند، چون از واکنش‌های شدید اجتماعی یا اقتصادی می‌ترسند.
- تجربیات منفی : کسانی که در گذشته در پی عملکرد خوب‌شان با نتایج منفی (تمسخرشدن بخاطر خودنمایی یا تحمل مشقت بخاطر موفق شدن) مواجه شده‌اند ممکن است از تجربه‌ی موفقیتِ دوباره در آینده هراس داشته باشند.
- عزت نفس پایین : یکی دیگر از دلایل ترس افراد از موفقیت ضعفِ عزت نفس ا‌ست. داشتن عزت نفس بالا به این معناست که فرد اطمینان دارد توانایی رسیدن به اهدافش را دارد.
- کم‌رویی یا اضطراب اجتماعی : این افراد دوست ندارند در کانون توجه قرار بگیرند.

اثرات ترس از موفقیت

- رضایت کمتر از زندگی
- ایجاد اِشکال در پی‌گیری اهداف (شروع هدف و پایبندی به آن)
- کاهش عزت نفس
- انتظارات پایین تحصیلی و شغلی در قیاس با توانایی‌های واقعی

درمان

- درمان روانکاوی : با تمرکز روی درکِ تاثیراتِ ناخوآگاه و تجربیات کودکی و نحوه‌ی دخیل بودن آن‌ها بر مشکلات کنونی فرد
- درمان شناختی رفتاری (CBT) : به فرد کمک می‌کند افکار منفیِ خودکاری را شناسایی کند که در شکل‌گیری رفتار‌های ناهنجار او دخیل هستند. فرد با درک این الگو‌های منفیِ فکری روش‌های مثبت‌اندیشی را می‌آموزد و نمی‌گذارد افکار منفی جلوی توانایی‌های او برای رسیدن به اهدافش را بگیرند.

در برخی موارد ممکن است پزشک برای درمان مشکلات مرتبط با ترس از موفقیت از قبیل افسردگی و اضطراب دارو تجویز کند.

مقابله

برای غلبه بر ترس از موفقیت می‌توانید اقداماتی را به تنهایی انجام دهید. این اقدامات شامل فکر کردن به ماهیت و منبع ترس‌تان و یادگیری روش‌های شناسایی رفتارهاییست که در نتیجه‌ی این ترس بروز می‌کنند. وقتی درک شما از این الگو‌های رفتاری بهتر شود، می‌توانید توجه‌تان را به مبارزه با این گرایشات خودویرانگر معطوف کنید.

رویارویی با استرس

از آنجا که استرس نقش مهمی در ترس شما بازی می‌کند یادگیری روش‌های تن‌آرامی و مدیریت اضطراب اهمیت دارد. برخی از تکنیک‌های مدیریت استرس عبارتند از:

- تنفس عمیق
- ورزش
- نوشتن
- مدیتیشن
- تجسم
- آرام‌سازی تدریجی عضلانی

شناسایی باور‌های منفی

یافتن راه‌هایی برای شکل‌دهی مجدد افکار درباره‌ی موضوع موفقیت، استراتژی مقابله‌ی موثری‌ست. کارتان را با دقت کردن به برخی باور‌های منفی که ممکن است درباره‌ی موفقیت داشته باشید آغاز کنید. آیا موفقیت از دید شما عواقب بدی دارد؟ آیا نگران فکر مردم درباره‌ی موفقیت‌تان هستید؟ وقتی نسبت به این الگو‌های منفی فکری آگاهی بیشتری پیدا کنید، آن‌وقت می‌توانید برای جایگزینی آن‌ها با افکار مثبت اقدام کنید.

تمرینِ تحملِ ناراحتی

از آنجا که ترس از موفقیت می‌تواند منجر به رفتار‌های اجتنابی شود، یک راهِ مقابله با آن ارتقاء مهارت‌های تحملِ پریشانی‌ست. وقتی احساسات ناراحت‌کننده یا ناخوشایند را تجربه می‌کنید به جای اینکه از آن‌ها فرار کنید یاد بگیرید آن‌ها را با همه‌ی وجود حس کنید یا به عبارتی آن‌ها را بپذیرید.

به مرور زمان متوجه دو تغییر خواهید شد. یک این که کنترلِ ترس و ناراحتی شما آسان‌تر شده است. دو این که درمی‌یابید منشا اضطراب شما به آن دشواری و ترسناکی که تصور می‌کردید نبوده است.

منبع: verywellmind

مترجم: زهرا ذوالقدر