تهران فرو می‌رود!
نتیجه تحقیقات ماهواره‌ای نشان می‌دهد که فرو رفتن‌های پیش آمده در تهران برگشت ناپذیر است. محققین با نگاه به عمق آب چاه‌های مناطق درگیر معضل دریافته اند که پس از بارندگی به شدت به میزان آب این چاه‌ها افزوده می‌شود و این به این معناست که تخلخل زمین از بین رفته و خاک شبیه سنگ شده و بنابراین آب راهی به لایه‌های عمیق‌تر زمین نمی‌یابد و این هم باعث می‌شود که خاک این مناطق ترمیم پیدا نکند. لیلین گی، محقق دانشگاه نیو ساوت ولز در سیدنی استرالیا عقیده دارد که این امر می‌تواند باعث وقوع سیل شود، چرا که بدون خلل و فرج در خاک، آب راهی به جایی پیدا نمی‌کند.
کد خبر :
۶۵۰۳۴
بازدید :
۱۳۹۸
بخش‌هایی از پایتخت سیزده میلیون نفری ایران سالانه بیست و پنج سانتی متر فرو می‌رود.
کیت راویلیوس مقاله نویس نشریه نیچر نگاهی دارد به یکی از معضلات این روز‌های تهران. او می‌نویسد: تهران، پرجمعیت‌ترین شهر آسیای غربی در حال فرو رفتن است.
در ادامه این مقاله آمده است: در روز‌های اخیر عکس‌های ماهواره ای، جزئیاتی در اختیار کارشناسان گذاشته اند که نشان از مشکلاتی بزرگ دارد که این ابرشهر با آن‌ها درگیر است؛ جزئیاتی نگران کننده، شامل این واقعیت که بخش‌هایی از این شهر سالانه در حدود بیست و پنج سانتیمتر فرو می‌رود و نکته مهم این که این فروریزی در مناطق نزدیک به فرودگاه بین المللی این شهر سرعت و شدت بیشتری دارد.
مهدی متقی و محمود حق شناس حقیقی، کارشناسان زمین شناسی مرکز تحقیقات زمین شناسی پتسدام آلمان با استفاده از اطلاعات و عکس‌های ماهواره‌ای که در حد فاصل سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ گرفته شده اند، مساله فرو رفتن تدریجی تهران را مورد مطالعه قرار داده اند.
مطالعات سابق درباره این موضوع نشان می‌داد که فرو رفتن این شهر با کاهش شدید آب‌های زیر زمینی این شهر ارتباط مستقیم دارد که مجاری آن به واسطه استفاده بی رویه برای کشاورزی و البته مصارف شرب و بهداشت جمعیت سیزده میلیون نفری این شهر کاملا تخلیه شده است.
اطلاعات جدید حالا جنبه‌های دیگری از این معضل را روشن کرده است. جلگه غربی تهران - شامل مناطق حاشیه ای، شهرک‌های اقماری و زمین‌های کشاورزی - همه ساله در حدود بیست و پنج سانتیمتر فرو می‌رود؛ و جلگه ورامین در جنوب شرقی شهر که بیشتر به زمین‌های کشاورزی اختصاص دارد، نیز با ارقامی در همین حد و حدود در حال فرو رفتن است. میزان غرق شدن بخش جنوب غربی شهر، که فرودگاه بین المللی امام خمینی در آن قرار دارد، نیز در حدود پنج سانتیمتر در سال است. روبرتو توماس، مهندس زمین شناسی دانشگاه آلکانته اسپانیا درباره این اطلاعات می‌گوید که «این میزان فرو رفتن را می‌توان یکی از بالاترین نرح‌هایی دانست که در جهان امروز در حال وقوع است».
زمین‌های شل
کیت راویلیوس مقاله نویس نشریه نیچر نگاهی دارد به یکی از معضلات این روز‌های تهران. او می‌نویسد: تهران، پرجمعیت‌ترین شهر آسیای غربی در حال فرو رفتن است.
در ادامه این مقاله آمده است: در روز‌های اخیر عکس‌های ماهواره ای، جزئیاتی در اختیار کارشناسان گذاشته اند که نشان از مشکلاتی بزرگ دارد که این ابرشهر با آن‌ها درگیر است؛ جزئیاتی نگران کننده، شامل این واقعیت که بخش‌هایی از این شهر سالانه در حدود بیست و پنج سانتیمتر فرو می‌رود و نکته مهم این که این فروریزی در مناطق نزدیک به فرودگاه بین المللی این شهر سرعت و شدت بیشتری دارد.
مهدی متقی و محمود حق شناس حقیقی، کارشناسان زمین شناسی مرکز تحقیقات زمین شناسی پتسدام آلمان با استفاده از اطلاعات و عکس‌های ماهواره‌ای که در حد فاصل سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۱۷ گرفته شده اند، مساله فرو رفتن تدریجی تهران را مورد مطالعه قرار داده اند.
مطالعات سابق درباره این موضوع نشان می‌داد که فرو رفتن این شهر با کاهش شدید آب‌های زیر زمینی این شهر ارتباط مستقیم دارد که مجاری آن به واسطه استفاده بی رویه برای کشاورزی و البته مصارف شرب و بهداشت جمعیت سیزده میلیون نفری این شهر کاملا تخلیه شده است.
اطلاعات جدید حالا جنبه‌های دیگری از این معضل را روشن کرده است. جلگه غربی تهران - شامل مناطق حاشیه ای، شهرک‌های اقماری و زمین‌های کشاورزی - همه ساله در حدود بیست و پنج سانتیمتر فرو می‌رود؛ و جلگه ورامین در جنوب شرقی شهر که بیشتر به زمین‌های کشاورزی اختصاص دارد، نیز با ارقامی در همین حد و حدود در حال فرو رفتن است. میزان غرق شدن بخش جنوب غربی شهر، که فرودگاه بین المللی امام خمینی در آن قرار دارد، نیز در حدود پنج سانتیمتر در سال است. روبرتو توماس، مهندس زمین شناسی دانشگاه آلکانته اسپانیا درباره این اطلاعات می‌گوید که «این میزان فرو رفتن را می‌توان یکی از بالاترین نرح‌هایی دانست که در جهان امروز در حال وقوع است».
زمین‌های شل
The growth of underground cracks sometimes produces sudden sinkholes in the ground.Credit: Building and Housing Research Center in Tehran
کارشناسان امر فرو رفتن شهر‌ها را به دلیل افزایش جمعیت و البته افزایش استخراج آب‌های زیر زمینی، نفت و گاز یکی از مشکلات بنیادین بیشتر شهر‌های دنیا می‌دانند. به عنوان مثال ارزیابی‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر جاکارتا سالانه بیش از بیست سانتیمتر و دره سن یواکین در کالیفرنیا سالانه بیش از شصت سانتی متر فرو رفته اند.
یافته‌های پر اهمیت جدید که منابع انتشاراتی معتبری در زمینه علوم مرتبط با زمین شناسی انتشار آن‌ها را بر عهده گرفته اند، تخمین می‌زنند که بیش از ده درصد مناطق حاشیه‌ای تهران، شامل شماری از شهرک‌های اقماری این شهر و روستا‌های واقع در جنوب غربی جلگه تهران درگیر این معضل هستند. مهدی متقی در این زمینه می‌گوید که «وقتی در این مناطق قدم می‌زنیم، ناهمواری‌های سطح زمین، محدوده‌های تغییر یافته، شکاف‌های دیوار‌ها و حتی ساختمان‌های کج شده که برخی از آن‌ها تخریب شده یا در آستانه تخریب هستند، همه و همه نشان از سرعت بالای این قضیه دارد».
در سال‌های اخیر گاه شکاف‌های عظیمی که برخی چندین کیلومتر طول و در حدود چهار متر عرض و عمق دارند، در مناطق جنوب غربی تهران دیده شده اند که خطوط انتقال برق و ریل‌های راه آهن را مورد تهدید قرار داده و گاه به این تاسیسات آسیب‌هایی وارد آورده اند. افزایش شکاف‌های زیر زمینی حتی باعث ریزش و ایجاد حفره‌های ناگهانی شده اند. علی بیت اللهی رئیس مهندسی زلزله شناسی مرکز تحقیقات مسکن در این زمینه خاطره‌ای را به یاد می‌آورد: یادم می‌آید کشاورزی می‌گفت: زمین زیر پایش خالی شده و او در شکافی شش متری برای ساعت‌ها محبوس شده بود.
علی بیت اللهی و همکارانش که در سال‌های اخیر این مناطق را مورد مطالعه قرار داده اند، گزارش می‌دهند که این مناطق درگیر با معضل فرو رفتن در اطراف تهران بیش از صد و بیست کیلومتر ریل راه آهن، دو هزار و سیصد کیلومتر جاده، بیست و یک پل، سی کیلومتر لوله انتقال نفت، دویست کیلومتر لوله انتقال گاز، هفتاد کیلومتر خطوط انتقال برق فشار قوی و بیش از دویست و پنجاه هزار ساختمان را در خود جای داده اند.
یافته‌های پر اهمیت جدید که منابع انتشاراتی معتبری در زمینه علوم مرتبط با زمین شناسی انتشار آن‌ها را بر عهده گرفته اند، تخمین می‌زنند که بیش از ده درصد مناطق حاشیه‌ای تهران، شامل شماری از شهرک‌های اقماری این شهر و روستا‌های واقع در جنوب غربی جلگه تهران درگیر این معضل هستند. مهدی متقی در این زمینه می‌گوید که «وقتی در این مناطق قدم می‌زنیم، ناهمواری‌های سطح زمین، محدوده‌های تغییر یافته، شکاف‌های دیوار‌ها و حتی ساختمان‌های کج شده که برخی از آن‌ها تخریب شده یا در آستانه تخریب هستند، همه و همه نشان از سرعت بالای این قضیه دارد».
در سال‌های اخیر گاه شکاف‌های عظیمی که برخی چندین کیلومتر طول و در حدود چهار متر عرض و عمق دارند، در مناطق جنوب غربی تهران دیده شده اند که خطوط انتقال برق و ریل‌های راه آهن را مورد تهدید قرار داده و گاه به این تاسیسات آسیب‌هایی وارد آورده اند. افزایش شکاف‌های زیر زمینی حتی باعث ریزش و ایجاد حفره‌های ناگهانی شده اند. علی بیت اللهی رئیس مهندسی زلزله شناسی مرکز تحقیقات مسکن در این زمینه خاطره‌ای را به یاد می‌آورد: یادم می‌آید کشاورزی می‌گفت: زمین زیر پایش خالی شده و او در شکافی شش متری برای ساعت‌ها محبوس شده بود.
علی بیت اللهی و همکارانش که در سال‌های اخیر این مناطق را مورد مطالعه قرار داده اند، گزارش می‌دهند که این مناطق درگیر با معضل فرو رفتن در اطراف تهران بیش از صد و بیست کیلومتر ریل راه آهن، دو هزار و سیصد کیلومتر جاده، بیست و یک پل، سی کیلومتر لوله انتقال نفت، دویست کیلومتر لوله انتقال گاز، هفتاد کیلومتر خطوط انتقال برق فشار قوی و بیش از دویست و پنجاه هزار ساختمان را در خود جای داده اند.
مناطق پراکنده
یافته‌های متقی و حق شناس حقیقی نشان می‌دهد که چگونه معضل فرو رفتن زمین که از زمین‌های کشاورزی آغاز شده و بعد به حواشی مسکونی شهر کشیده شده است، از سال ۲۰۰۳ به این سو با روندی ثابت ادامه یافته است. منطقه دیگر درگیر این معضل در حوالی فرودگاه بین المللی قرار دارد.
کارشناسان تلفیقی از رشد جمعیت - شمار ساکنان تهران در چهل سال اخیر دو برابر شده است - خشکسالی و سد سازی‌های گسترده را که موجب جمع آوری آب باران و مانع از ترمیم منابع آبی زیر زمینی می‌شود، عوامل اصلی ایجاد معضل فرو رفتن تهران می‌دانند. به باور بیت اللهی با این که بیش از صد هزار دهنه چاه غیر مجاز در ایران پر شده اند، اما هنوز هم در حوالی تهران بیش از سی هزار چاه عمیق غیر مجاز در حال فعالیت است و همین هم باعث می‌شود ترمیم کمبود منابع آبی زیر زمینی غیر ممکن شود.
نتیجه تحقیقات ماهواره‌ای نشان می‌دهد که فرو رفتن‌های پیش آمده در تهران برگشت ناپذیر است. محققین با نگاه به عمق آب چاه‌های مناطق درگیر معضل دریافته اند که پس از بارندگی به شدت به میزان آب این چاه‌ها افزوده می‌شود و این به این معناست که تخلخل زمین از بین رفته و خاک شبیه سنگ شده و بنابراین آب راهی به لایه‌های عمیق‌تر زمین نمی‌یابد و این هم باعث می‌شود که خاک این مناطق ترمیم پیدا نکند.
لیلین گی، محقق دانشگاه نیو ساوت ولز در سیدنی استرالیا عقیده دارد که این امر می‌تواند باعث وقوع سیل شود، چرا که بدون خلل و فرج در خاک، آب راهی به جایی پیدا نمی‌کند.
منبع: شفقنا
۰
