(عکس) سفر به تهران قدیم؛ ورود مسافران خراسان و طبرستان از دروازه دولاب به تهران
اگر بعد از مغولان غارتگر و ویرانی ری، شاه صفوی برای تهران برج و بارویی نمی‌ساخت شاید تهران روستایی گمنام باقی می‌ماند که در همسایگی دولاب بود و همین برج و بارو بین این دو روستا دیواری کشید و دروازه‌ای بنا شد.
شاید بتوان گفت تهران همه سرگذشت و وقایعی را که در طول تاریخ به خود دیده است از تصمیمی دارد که شاه‌طهماسب صفوی برایش مقدر کرد.
علیرضا زمانی، تهران‌پژوه، در این باره می‌گوید: «دروازه دولاب یکی از دروازه‌های معروف تهران عهد صفوی است. این دروازه خوش‌منظره‌ترین دروازه شهر بود؛ چون به سمت روستای تاریخی دولاب که بزرگ‌ترین روستای اطراف تهران بود، باز می‌شد و تاریخ و شهرت بیشتری از قریه تهران داشت. البته در ری باستان هم یک دروازه به نام دولاب وجود داشت و این موضوع اهمیت این روستا را در آن دوران نشان می‌داد. بعدها که ری به سمت ویرانی رفت و دروازه‌های آن خراب شدند، نام جدید دروازه شرقی تهران را «دولاب» گذاشتند.» این دروازه در انتهای خیابان نایب‌السلطنه و در امتداد بازارچه سیّد ابراهیم قرار داشت.
امیل دوهوسه فرانسوی که در زمان ناصرالدین‌شاه به ایران آمد به دلیل زیبایی دروازه دولاب آن را نقاشی کرد. این در دورانی بود که ناصرالدین‌شاه حصار طهماسبی تهران را از ۴ دروازه به ۱۲ دروازه تغییر داد. تا آن زمان دولاب یک دروازه داشت، ولی با تغییرات حصار ناصری محدوده ۴ کیلومتری تهران تا دولاب که قبلاً یک دروازه به نام دولاب داشت به ۳ دروازه تغییر یافت. یک دروازه در شمال دولاب به نام دروازه دوشان‌تپه، دیگری به نام دروازه خراسان در جنوب و یک دروازه هم به نام همان دروازه دولاب که بعدها به نام سه‌راه شکوفه تغییر یافت.
دروازه دولاب یکی از دروازه‌های پر رفت‌وآمد تهران بود و روزانه مسافران زیادی از مسیرهای خراسان و طبرستان از این مسیر رفت‌وآمد می‌کردند. دروازه دولاب تنها دروازه حصار ناصری بود که چهارسوی مناره‌اش به نام الله مزین شد.
