روباه، کرکس و گراز بعد از 12 هزار سال از یک ظرف سفالی بیرون آمدند
در تازهترین کاوش‌های گوبکلی‌تپه و کاراهان‌تپه در ترکیه، باستان‌شناسان به کشف بی‌سابقه‌ای دست یافته‌اند: سه نمونه از قدیمی‌ترین مجسمه‌های سه‌بعدی جهان که در یک ظرف سفالی با خاک قرمز مهر و موم شده و به احتمال زیاد معنای نمادین داشته‌اند. این یافته استثنایی، «کشف قرن برای دوره نوسنگی» نامیده شده است.
فرادید| برای مردم عصر نوسنگی ساکن در ترکیه امروزی، حکاکی‌های سنگی می‌توانست ابزار روایت داستان باشد، همان‌طور که سه مجسمه حیوانی تازه کشف‌شده نشان می‌دهند. این مجسمه‌ها در یک چینش دقیق و منظم، داخل دو ظرف تودرتو قرار گرفته‌اند، طوری که ظرف کوچکتر داخل ظرف بزرگتر جای داده شده است.
به گزارش فرادید، سه تندیسه‌ی یک روباه، یک کرکس و یک گراز بخشی از نمایشگاهی در کتابخانه ملی مجموعه ریاست‌جمهوری در آنکارا هستند، نمایشگاهی با نام «عصر طلایی باستان‌شناسی». این حیوانات کوچک سنگی با قدمتی نزدیک ۱۱۵۰۰ سال، از آخرین یافته‌های کاراهان تپه هستند، یک سکونتگاه نوسنگی باستانی نزدیک «گوبکلی تپه» که ممکن است قدیمی‌ترین سکونتگاه دائمی انسانی در جهان باشد.
باستان‌شناسان باور دارند چینش دقیق این سه مجسمه حیوانی یک ابزار روایی بوده و مردم کاراهان تپه از آن برای روایت داستان استفاده می‌کردند. این نخستین نمونه‌ی شناخته‌شده از چینش اشیاء برای چنین هدفی است. هر حیوان کمتر از ۴ سانتی‌متر ارتفاع دارد و یک حلقه سنگ‌آهکی دور سر آن قرار گرفته است.
نجمی کارول، سرپرست کاوش‌ها گفته: «با ورود به دوره نوسنگی و سکونت‌پذیری، شاهد تغییر بنیادین در زبان روایی هستیم. احتمال دارد این روایت‌ها همان پیوندهای اجتماعی بودند که این نظم جدید را حفظ می‌کردند. این امر موجب می‌شود این مجسمه‌ها یکی از مهم‌ترین اکتشافات از دید ماقبل تاریخی باشند.»
سال ۲۰۲۱، باستان‌شناسان در کاراهان تپه متوجه شدند این مکان پیش از ظهور کشاورزی وجود داشته است، چیزی که نظریه رایجی را که می‌گفت جوامع شکارچی‌گردآورنده وقتی کشاورزی را آغاز کردند در یک مکان ساکن شدند، به چالش می‌کشد و نشان می‌دهد احتمالاً روند برعکس بوده است.
این سکونتگاه بخشی از فرهنگی است که مورخان آن را «فرهنگ تاش تپه‌لَر» (تل‌های سنگی) نامیده‌اند. (اینجا تنها ۶۰ کیلومتر با شهر باستانی اور فاصله دارد، شهری که از دیدگاه سنتی زادگاه حضرت ابراهیم، شخصیت مقدس در یهودیت، مسیحیت و اسلام شناخته می‌شود).
کاراهان تپه ممکن است میزبان قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته‌شده مجسمه‌های ماقبل تاریخی رنگ‌آمیزی‌شده نیز باشد. آثار باستانی کشف‌شده در این مکان شامل ستون‌هایی با نقش برجسته، مجسمه‌های حیوانی، ابلیسک‌ها و مجسمه‌ای از سر انسان حک‌شده در پایه یکی از ساختمان‌های دایره‌ای می‌شود.
ویژگی‌های عجیب این مکان شامل اتاقی فرو رفته می‌شود که با ستون‌های سنگی حکاکی‌شده با ویژگی‌های انسانی پر شده است.
کاوش‌های کاراهان تپه از سال ۲۰۱۹ آغاز شد و نمایشگاه شامل یافته‌هایی می‌شود که در قالب پروژه «میراث برای آینده» وزارت فرهنگ و گردشگری که سال ۲۰۲۳ راه‌اندازی شد، ارائه شده است. همچنین یک پروژه تحقیقاتی نوسنگی بزرگتر به نام تاش تپه‌لَر (تل‌های سنگی) وجود دارد که کاراهان تپه، گوبکلی تپه و سایر مکان‌های باستانی را در استان ترکیه در بر می‌گیرد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
