«موزاییک» دوران روم باستان با طرح حیوانات از عمق دو متری زمین بیرون آمد
یک موزاییک ۱۵۰۰ ساله که طرح‌هایی زنده و پرتحرک از حیوانات را به تصویر می‌کشد، در جریان یک عملیات ضدقاچاق در استان ماردین در جنوب‌شرقی ترکیه کشف شده است.
فرادید| این کف موزاییکی که مربوط به دوران پایانی امپراتوری روم است و در عمق دو متری زمین و زیر یک بلوک بتنی مدفون شده بود، حدود ۶۰ متر مربع مساحت دارد و نمونه‌ای نادر و بسیار سالم از هنر رومی در سرزمین تاریخی بین‌النهرین باستان است.
به گزارش فرادید، این عملیات توسط واحدهای مبارزه با قاچاق و جرایم سازمان‌یافته ژاندارمری استان ماردین انجام شد. مأموران با استناد به گزارش‌های اطلاعاتی، باغ فردی در شهرستان «دِریک» را بازرسی کردند و آنجا موزاییکی با تزئینات بسیار ظریف یافتند که آگاهانه زیر یک صفحه‌ی بتنی پنهان شده بود.
به گفته مقامات، این اثر قرار بود به‌شکل غیرقانونی در بازار عتیقه‌جات فروخته شود. موزاییک خیلی زود ایمن‌سازی و به اداره کل موزه‌ی ماردین منتقل شد تا حفاظت و بررسی شود. تحلیل‌های اولیه نشان می‌دهد این اثر متعلق به دوران روم متأخر (قرون چهارم تا ششم میلادی) است و شاید کف ساختمانی اشرافی مانند یک ویلا یا حمام عمومی را بوده است.
موزاییک کف که مربوط به دوره‌ی روم متأخر است و حدود ۱۵۰۰ سال قدمت دارد، در عمق دو متری باغ یک مظنون در منطقه‌ی دِریک ماردین کشف شده است
نگاهی به زیبایی‌شناسی روم متأخر
تاریخ‌نگاران هنر این اثر را نمونه‌ای درخشان از هنر موزاییک‌های محلی در دوران روم متأخر توصیف می‌کنند که با بازنمایی‌های طبیعی، پویایی در حرکت و خطوط برجسته شناخته می‌شود. صحنه‌ی اصلی، دو حیوان (شاید یک گربه‌سان شکارچی و یک اسب یا گوزن) را در حال رویارویی نشان می‌دهد.
به گفته‌ی متخصصان، چنین تصاویری بازتاب شیفتگی رومیان به قدرت، پویایی و نبرد ازلی میان زندگی و مرگ است. رنگ‌های بکاررفته در قطعات موزاییک اخرایی، قرمز، سفید و سیاه هستند که با سبک کارگاه‌های فعال در جنوب آناتولی و شمال سوریه مانند انطاکیه و زئوگما مطابقت دارد. با این حال، ظرافت اجرایی و ویژگی‌های خاص این اثر، نشانه‌ای از کار هنرمندان محلی است که از جریان‌های زیبایی‌شناختی مدیترانه‌ای تأثیر گرفته بودند.
نزدیک بود این موزاییک ۶۰ متری که زیر بلوک بتنی پنهان شده بود به قاچاقچیان آثار باستانی فروخته شود
اهمیت باستان‌شناختی و فرهنگی
این کشف فصلی تازه به نقشه‌ی هنری منطقه‌ی ماردین می‌افزاید. این ناحیه در قرون چهارم تا ششم میلادی در دوران حاکمیت روم شکوفا بود و به‌عنوان منطقه مرزی، پیونددهنده‌ی آناتولی، سوریه و بین‌النهرین بود. موزاییک‌های این دوران همواره معناهای چندلایه داشتند (هم تزئینی و هم معنوی) و بازتاب آمیزش باورهای مسیحی و آیین‌های چندخدایی بودند.
پس از مرمت، این موزاییک در معرض عموم قرار خواهد گرفت و به‌شکل علمی مستندسازی خواهد شد. کارشناسان انتظار دارند تحلیل نمادشناسی آن بتواند دیدگاه‌های تازه‌ای درباره‌ی کارگاه‌های محلی، شبکه‌های تجاری و گسترش سنت‌های هنری رومی در بین‌النهرین شمالی ارائه دهد.
وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه هم نظارت بر بررسی‌های دقیق علمی این موزاییک را بر عهده خواهد داشت و نتایج مطالعات در ماه‌های آینده منتشر می‌شود. کارشناسان بر این باورند این کشف، نقش مهمی در درک بهتر چشم‌انداز هنری روم متأخر در مرزهای بین‌النهرین ایفا خواهد کرد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
