دو نگاه متناقض به آینده دلا‌ر

روز پنج‌شنبه دلار ۵ تومان افت کرد؛ ولی این کاهش نتوانست مانع از ثبت دومین بازدهی مثبت هفتگی این ارز شود. عده‌ای از معامله‌گران اعتقاد دارند این روند افزایشی در ادامه آبان ماه دنبال خواهد شد؛ حال آنکه دسته دیگری به حضور نشانه‌های کاهشی جدید در بازار اشاره می‌کنند. دسته اول بیشتر تقاضای احتیاطی معامله‌گران ارزی و احتمال افزایش بیشتر تقاضا با نزدیکی بیشتر به انتهای پاییز را مطرح کرده‌اند. در مقابل گروه دوم، خروج سرفصل تقاضای زوار عتبات عالیات و افزایش حجم عرضه در بازار را از عواملی دانسته‌اند که پتانسیل افزایش قیمت را پایین می‌آورد.

در آخرین روز هفته گذشته، دلار و سکه کاهش قیمت را تجربه کردند، ولی این افت تاثیری در علامت بازدهی هر دو دارایی نداشت. دلار که روز چهارشنبه با ۴ تومان افزایش به بهای ۴ هزار و ۶۲ تومان رسیده بود، روز پنج‌شنبه ۵ تومان از ارزش خود را از دست داد و روی قیمت ۴ هزار و ۵۷ تومان قرار گرفت. با وجود افت روز آخر هفته، شاخص ارزی در هفته گذشته ۷ دهم درصد افزایش قیمت را به ثبت رساند.

همسو با افزایش دلار در دو هفته گذشته، عده‌ای از معامله‌گران انتظار دارند این روند در ادامه آبان نیز دنبال شود. تقاضای احتیاطی معامله‌گران ارزی، در پیش بودن زمان اعلام نرخ ارز در بودجه سال آینده، انتظارات افزایشی معامله‌گران فنی و احتمال افزایش بیشتر تقاضا با نزدیک شدن به انتهای پاییز از عواملی هستند که این عده برای ادامه روند افزایشی عنوان کرده‌اند.

در مقابل، گروهی از بازیگران آینده متفاوتی را برای دلار در کوتاه‌مدت تصور می‌کنند. آنها باور دارند، عرضه ارز از میانه‌های هفته گذشته افزایش پیدا کرد و هم‌زمان از میزان تقاضا کاسته شد؛ این دسته این موضوع را نشانه‌ای از وقوع تغییرات احتمالی در بازار دانسته‌اند که به احتمال زیاد منجر به توقف روند افزایشی قیمت می‌شود.

از سوی دیگر، این دسته باور دارند تقاضای زوار عتبات عالیات تقریبا به پایان رسیده است و بازار ارز از ابتدای هفته آینده چندان تحت‌تاثیر تقاضای اربعین قرار نخواهد داشت. از نظر آنها به‌طور طبیعی، با خروج یکی از سرفصل‌های مهم تقاضا پتانسیل افزایش قیمت پایین خواهد آمد.

همسو با افت دلار، روز پنج‌شنبه سکه تمام بهار آزادی نیز هزار تومان کاهش یافت و به یک میلیون و ۳۱۸ هزار تومان رسید. سکه نیز به‌رغم افت روز ششم هفته، بازدهی مثبت ۵ دهم درصدی را به ثبت رساند. سکه تمام بهار آزادی در حالی روز آخر هفته را با کاهش پشت‌سر گذاشت که بهای اونس تا ساعت ۳ بعدازظهر آن روز به محدوده هزار و ۲۸۰ دلار قدم گذاشته بود.

به این ترتیب، می‌توان گفت سکه روز پنج‌شنبه بیشتر به جهت حرکتی دلار دقت کرد و نوسانات اونس را تقریبا نادیده گرفت. البته عده‌ای از بازیگران بازار نیز باور داشتند، نوسانات طلای جهانی به اندازه‌ای نبوده است که بازیگران بازارداخلی را تحریک کند.

توقعات افزایشی در بازار
پس از آنکه قیمت دلار در اواسط مهرماه از مرز روانی ۴هزار تومانی عبور کرد، بسیاری از معامله‌گران خریدهای خود را در بازار افزایش دادند. به گفته فعالان، در آن مقطع زمانی خاصیت طبیعی عرضه و تقاضای دورانی در بازار از بین رفت و معامله‌گرانی که اقدام به تهیه دلار می‌کردند، به ندرت حاضر شدند آن را به فروش برسانند. به اعتقاد برخی از بازیگران باتجربه بازار، این شرایط در ۲۵ روز گذشته نیز تغییر خاصی نکرده است و معامله‌گرانی که در آن مقطع زمانی اقدام به خرید کردند، همچنان ارز خود را نگه داشته‌اند.

علت این موضوع آن است که آنها انتظار سطوح قیمتی بالاتری را در انتهای پاییز دارند. با این حال، نکته جالب توجه این جاست که در ماه دوم پاییز تقاضای احتیاطی و سفته بازی چندانی در بازار حضور نداشت و قیمت بیشتر بر اساس عرضه و تقاضای واقعی تکان خورد. در واقع سفته بازان ارزی تنها پس از عبور دلار از مرز ۴ هزار تومان وارد بازار و به سرعت نیز از آن خارج شدند.

در این شرایط، برخی معامله‌گران باور دارند، در‌صورتی‌که نوسانات دلار کمی افزایش پیدا کند و قیمت از دو سطح مقاومتی عبور کند، این تقاضا بار دیگر می‌تواند وارد بازار شود و قیمت‌ها را بیشتر تحت‌تاثیر قرار دهد. با توجه به این موضوع، بازارساز ارزی باید دقت زیادی در زمینه میزان نوسانات قیمت‌ها داشته باشد و مانع از وقوع نوسانات شدید در بازاری شود که سفته‌بازان مترصد ورود دوباره به آن هستند.

آنچه افزایشی‌های بازار را به نگهداری ارز ترغیب کرده است، از یکسو به انتظار افزایش تقاضا در انتهای پاییز و از سوی دیگر به روند دلار در سه سال گذشته مربوط است. به اعتقاد بازیگران باتجربه بازار، افزایش تقاضای تجاری با نزدیک شدن به انتهای پاییز، ورود تقاضای ژانویه به بازار و افزایش تقاضای شرکت‌های تجاری برای خرید دلار از جمله عواملی هستند که دیدگاه‌های افزایشی را تقویت می‌کند.

در مقابل، عده‌ای از معامله‌گران بازار به روند نسبتا آرام دلار در هفته‌های اخیر اشاره کرده‌اند و این موضوع را به‌طور موقت نشانه‌ای بر پایان روزهای نوسانی دانسته‌اند. در کنار این، آنها عنوان کرده‌اند که در هفته گذشته تنها در یک یا دو روز تقاضای خطی یا میلیونی در هر بار معامله در بازار وجود داشت و این موضوع را نشانه‌ای از کاهش ولع تقاضا دانسته‌اند. افزون بر این، به باور معامله‌گران سرفصل تقاضای اربعین از بازار خارج شده است و به تبع آن انتظار می‌رود، انتظارات افزایشی در بازار کاهش پیدا کند.

تساوی روزهای کاهشی و افزایشی
هفته گذشته، دلار سه افزایش و سه کاهش را تجربه کرد تا از این نظر قیمت گرایش خاصی به جهت‌های بالا یا پایین از خود نشان نداده باشد. با این حال، دامنه نوسانات افزایشی گسترده‌تر بود تا بازدهی دلار مثبت شود. در واقع میزان نوسانات افزایشی شاخص بازار ارز در دو روز ابتدایی هفته به اندازه‌ای بود که موجب شد بازدهی هفتگی نیز افزایشی شود.

شنبه گذشته، شاخص بازار ارز ۱۹ تومان افزایش را به ثبت رساند و به یک قدمی سطح ۴هزار و ۵۰ تومان یعنی قیمت ۴ هزار و ۴۹ تومان رسید. روز یکشنبه این ارز ۲۱ تومان افزایش دیگر را ثبت کرد و روی قیمت ۴هزار و ۷۰ تومان ایستاد. این سقف دلار در هفته گذشته بود و پس از آن قیمت بیشتر در جهت کاهشی حرکت کرد و در نهایت نیز روی بهای ۴هزار و ۵۷ تومان به کار خود پایان داد. قیمت بسته شده دلار در پنج‌شنبه دو هفته پیش ۴ هزار و ۳۰ تومان بود؛ به این ترتیب، دلار در این بازه زمانی ۷ دهم درصد افزایش قیمت را تجربه کرد.

درگاه اینترنتی معاملات ارزی داخلی فعال شد
بانک مرکزی از درگاه اینترنتی معاملات ارزی رونمایی کرد. این درگاه در سیستم بانکی ایران با هدف تعمیق معاملات ارزی در بازار بین بانکی ارز، افزایش کارآیی و سرعت تامین مالی، ایجاد ثبات در بازار ارز کشور، تسهیل تجارت، تسهیل معاملات ارزی در سیستم بانکی کشور و ایجاد خزانه اطلاعاتی غنی از معاملات ارزی، راه‌اندازی شد.

پروژه ایجاد درگاه اینترنتی معاملات ارزی در سیستم بانکی ایران که در راستای قانون پولی و بانکی کشور، نظام شناور مدیریت شده و یکسان سازی نرخ ارز از نیمه دوم سال ۱۳۹۵ در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته بود پس از یک سال در مهرماه سال جاری به اتمام رسید و در روز ۷ آبان‌ماه ۱۳۹۶ با حضور ادارات ذی‌ربط بانک و معامله‌گران ارزی (Dealers) بانک‌های عضو بازار بین بانکی ارز، راه‌اندازی شد.

بانک‌های کشور می‌توانند در «سامانه معاملات الکترونیکی (ETS)» یا «رویترز داخلی» نسبت به انجام معاملات ارزی طی روزهای کاری بانکی با یکدیگر و با بانک مرکزی اقدام کنند. بانک‌های کشور برای تعدیل وضعیت باز ارزی (NOP) خود می‌توانند نسبت به خرید و فروش ارز در «سامانه معاملات الکترونیکی (ETS)» یا «رویترز داخلی» اقدام کنند.

از مزایای دیگر این سامانه؛ افزایش عمق بازار بین بانکی ارز، بالا بودن سرعت انجام معاملات و تسویه آن، تامین به موقع کسری منابع بانک‌ها، مدیریت بهتر دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی سیستم بانکی، بهبود مدیریت نقدینگی ارزی بانک‌های کشور، ثبات بیشتر بازار بین بانکی، تامین مالی بهتر تجارت و پروژه‌ها در بازار بین بانکی، تامین منابع ریالی درآمدهای ارزی صادرکنندگان غیرنفتی، سرمایه‌گذاران خارجی و... و در نهایت انجام معاملات ارز به ارز در این بازار است.