تصاویر؛ هشت‌پای پتویی؛ هشت‌پایی شبیه موجودات فرازمینی که اندازه ماده‌ها ۲۰۰ برابر نرهاست و عجیب‌ترین جفتگیری حیات‌وحش را دارد

در میان شگفتی‌های فراوانی که در زیر سطح اقیانوس پنهان شده‌اند، هشت‌پای پتویی (Blanket Octopus) به‌عنوان یکی از نفس‌گیرترین موجودات شناخته می‌شود. با غشا‌های توری و درخشانی که همچون ردایی روان به نظر می‌رسند، این سفالوپود گریزان زیست‌شناسان دریایی، غواصان و دوستداران دریا را مسحور کرده است.

 ظاهر آن همزمان ظریف و نمایشی است، گویی تابلویی زنده در آب شناور است. اما فراتر از زیبایی آن، موجودی شگفت‌انگیز با سازگاری‌های خارق‌العاده و شیوه‌ی زندگی منحصر‌به‌فرد نهفته که آن را از سایر هشت‌پا‌ها متمایز می‌کند.

شگفتی در شکل و عملکرد

ویژگی برجسته‌ی هشت‌پای پتویی غشای نازک و شفافی است که بین بازو‌های پشتی آن کشیده شده و شبیه پتویی مواج به نظر می‌رسد. این ساختار در ماده‌ها بسیار نمایان‌تر است، زیرا آنها می‌توانند تا دو متر رشد کنند. 

وقتی در معرض تهدید قرار می‌گیرد، ماده این پتو را باز می‌کند تا توهم موجودی بسیار بزرگ‌تر را ایجاد کند و شکارچیان را بترساند. در صورت لزوم حتی می‌تواند بخش‌هایی از این غشا را جدا کرده و آن را برای حواس‌پرتی دشمن رها کند تا خود بگریزد.

در مقابل، نر‌ها به‌طور چشمگیری کوچک‌ترند و اغلب تنها چند سانتی‌متر طول دارند. این اختلاف شدید در اندازه میان جنس‌ها، که به آن دودیسی جنسی گفته می‌شود، از بارزترین نمونه‌ها در دنیای جانوران است. در حالی که ماده با نمایش باشکوه و ردای درخشان خود چشم‌ها را خیره می‌کند، نر کوچک زندگی کاملاً متفاوتی دارد که بیشتر بر تولیدمثل متمرکز است تا شکوه و زیبایی.

راهبرد‌های بقا شگفت‌انگیز

فراتر از ظاهر، هشت‌پای پتویی به خاطر چندین راهبرد بقای خارق‌العاده شناخته شده است. یکی از شگفت‌آورترین آنها توانایی استفاده از شاخک‌های سوزاننده‌ی عروس دریایی پرتغالی (Portuguese man o’ war) است؛ موجودی سمی که روی سطح اقیانوس شناور است. 

هشت‌پای پتویی که نسبت به نیش این موجود مقاوم است، شاخک‌های آن را جدا کرده و همچون سلاحی در دست می‌گیرد تا شکارچیان را بترساند. این بهره‌گیری هوشمندانه از «سلاح قرضی» زیستی، سازگاری و هوشمندی آن را نشان می‌دهد.

هشت‌پای پتویی همچنین مهارت‌های قابل توجهی در شناوری و شنا کردن دارد. برخلاف برخی هشت‌پا‌ها که روی کف دریا حرکت می‌کنند، بیشتر عمر خود را به شناور بودن و حرکت آزادانه در آب‌های آزاد، یعنی منطقه پلاجیک، می‌گذراند. توانایی‌اش در سر خوردن باشکوه همراه با گسترش پتویش، آن را به یکی از تماشایی‌ترین موجودات دریایی بدل کرده است. 

زندگی در اقیانوس آزاد

چرخه‌ی زندگی هشت‌پای پتویی نیز بازتابی از سازگاری‌های عجیب اوست. پس از جفت‌گیری، نر می‌میرد و بازوی تغییر یافته‌ای به نام هکتوکوتیلوس را در بدن ماده بر جای می‌گذارد که برای باروری استفاده می‌شود. سپس ماده تخم‌های بارورشده را به بدن خود متصل نگه می‌دارد تا هنگام رسیدن زمان، آنها را آزاد کند و لارو‌های کوچکی را وارد ستون آب نماید.

این نوزادان همراه با پلانکتون‌ها شناور می‌مانند و به تدریج بالغ می‌شوند، در حالی که ماده‌ها در روند رشد، پتو‌های خیره‌کننده خود را پرورش می‌دهند. به دلیل سبک زندگی پلاجیک آنها، مشاهده‌ی این موجودات نسبتاً نادر است و بسیاری از رفتار‌های روزمره‌شان همچنان ناشناخته باقی مانده است. آنها در اقیانوس‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری سراسر جهان یافت می‌شوند، معمولاً دور از ساحل، جایی که زیبایی‌شان از چشم بیشتر انسان‌ها پنهان می‌ماند.

هشت‌پای پتویی چیزی فراتر از یک کنجکاوی دریایی خیره‌کننده و نمونه‌ای زنده از نبوغ و خلاقیت اقیانوس است. از ردای اثیری‌اش تا استفاده‌ی هوشمندانه از سلاح‌های قرضی، راهبرد‌های بقایی را به نمایش می‌گذارد که هم زیبا هستند و هم مؤثر. 

گرچه به‌ندرت دیده می‌شود، اما همچنان الهام‌بخش شگفتی است و یادآور تنوع بی‌پایان حیات در زیر امواج. برای کسانی که خوش‌شانس باشند و گسترش این غشای روان را ببینند، هشت‌پای پتو چیزی جز یک اثر هنری زنده در حرکت نیست.

منبع: راز بقا