نخستین فیلم ضبط شده از دزدی یک «گرگ»

فرادید| فیلمی از یک گرگ گرسنه که یک سلسله رفتارهای پیچیده را در سواحل بریتیش کلمبیا انجام می‌دهد، ممکن است نخستین مورد استفاده از ابزار توسط سگ‌سانان وحشی باشد. 

به گزارش فرادید، گرگ وارد آب عمیق شد تا یک بویه شناور متصل به یک تله خرچنگ زیر آب را بیرون بکشد. گرگ تله را نمی‌دید، اما انگار می‌دانست تله کجاست و ابزار انسانی چگونه کار می‌کند. وقتی گرگ به ساحل برگشت، شروع به جمع کردن طنابی کرد که به تله وصل بود و در نهایت، وقتی تله از آب بیرون آمد، آن را شکست و طعمه داخلش را خورد. 

گرگ‌ها (Canis lupus) پیش‌تر نیز با اشیاء انسانی تعامل داشته‌اند، اما این رفتار بسیار پیشرفته‌تر از هر چیزی است که پیش‌تر در این حیوانات ثبت شده بود. 

کایل آرتل، نویسنده اصلی مطالعه می‌گوید: «این بُعد جدیدی از رفتار گرگ است که در گذشته ندیده بودیم و نشان می‌دهد که ما فقط سطحی از توانایی‌های گونه‌های دیگری که با آن‌ها جهان را شریکیم دیده‌ایم، اینکه چگونه فکر می‌کنند و چه چیزی می‌توانند به ما آموزش دهند.» 

این گرگ که طعمه را می‌دزدد، در قلمروی بومیان Haíɫzaqv Nation در سواحل مرکزی بریتیش کلمبیا زندگی می‌کند. این گرگ‌ها زمان زیادی را در سواحل می‌گذرانند و بسیاری از آن‌ها برای تأمین غذا به دریا وابسته‌اند. 

این رفتار جدید زمانی مشاهده شد که مردم بومی «Haíɫzaqv Guardians» مدام تله‌های خرچنگ خود را در حالی پیدا می‌کردند که انگار توسط یک شکارچی ناشناس خراب شده بود. تله‌های خرچنگ بخشی از تلاش برای ریشه‌کنی خرچنگ‌های سبز اروپایی مهاجم هستند که با خرچنگ‌های بومی رقابت می‌کنند و اکوسیستم دریایی کانادا را مختل می‌کنند، بنابراین حفظ سلامت تله‌ها اهمیت داشت. 

ابتدا حدس زده شد آسیب‌ها توسط فوک‌ها، شیرهای دریایی یا سمورهای دریایی ایجاد شده باشد. بسیاری از تله‌ها در آب‌های عمیق هستند و حتی در جزر و مد پایین هم نمایان نمی‌شوند، بنابراین احتمال دارد یک حیوان دریایی این کار را کرده باشد. اما تنها یک روز پس از نصب دوربین‌های تله‌ای توسط پژوهشگران در ماه مه ۲۰۲۴ برای شناسایی مقصر، گرگ «دست‌گیر» شد. 

گرگ‌ها حیوانات باهوشی هستند، اما این ویدیو می‌تواند بهترین نمونه از توانایی‌های شناختی آن‌ها تا به امروز باشد. 

به گفته آرتل: «از همان بار اول که ویدیو را دیدیم، متوجه شدیم این موضوع مهم است. افرادی که گرگ‌ها را خوب می‌شناسند همیشه هوشمندی آن‌ها را شناخته‌اند، اما این ویدیو به‌تنهایی گویای این رفتار هوشمندانه است و جنبه‌ای دیگر از رفتارهایی را که در گذشته ندیده بودیم نشان می‌دهد.» 

هوش ظاهراً پیشرفته‌ی این گرگ ممکن است برای صاحبان خویشاوندان اهلی آن‌ها چندان تعجب‌آور نباشد. رفتارهای پیچیده در سگ‌ها به خوبی مستندسازی شده، به‌ویژه به دلیل اینکه ما زمان زیادی را با آن‌ها می‌گذرانیم. پژوهشگران حتی برخی رفتارهای سگ‌ها، مانند یادگیری معنای کلمات و حرکات انسان را با خویشاوندان مشهورشان، شامپانزه‌ها، مقایسه کرده‌اند. 

افزون بر این، پژوهشگران بررسی کرده‌اند که سگ‌ها ممکن است از ابزار استفاده کنند، مانند جابه‌جا کردن صندلی‌ها برای دسترسی به غذا و رفتار مشابهی هم در دینگوها در اسارت مشاهده شده است. با این حال، نویسندگان نتوانستند هیچ مورد ثبت‌شده‌ای از استفاده از ابزار توسط یک سگ‌سان وحشی پیدا کنند که بتواند این عملکرد هوشمندانه گرگ را به عنوان نخستین مورد استفاده از ابزار توسط گرگ در طبیعت معرفی کند. 

زمانی استفاده از «ابزار» ویژگی منحصر به فرد هوش انسانی تلقی می‌شد، اما دانشمندان با ثبت استفاده از ابزار توسط حیوانات غیرانسانی مختلف (از جمله شامپانزه‌ها، میمون‌های کاپوچین و کلاغ‌های کالدونیای جدید) این تصور را به تدریج تغییر داده‌اند. البته بسیاری از حیوانات نیازی به استفاده از ابزار ندارند، بنابراین این رفتار لزوماً بهترین شاخص هوش برتر نیست. 

تعریف دقیق استفاده از ابزار هنوز میان دانشمندان مورد بحث است و همین موجب پیچیدگی یافته‌های جدید شده است. پژوهشگران قبول دارند که استفاده از ابزار شامل دستکاری یک جسم خارجی برای رسیدن به هدف مشخص با قصد و نیت می‌شود. با این حال، برخی رفتارها مانند کشیدن طناب، زمانی از تعریف استفاده از ابزار خارج می‌شوند که حیوان به عنوان مسئول جهت حرکت طناب شناخته نشود. 

استفاده گرگ از طناب برای بیرون کشیدن تله‌های خرچنگ ممکن است پیچیده‌تر از حدی باشد که برخی پژوهشگران این رفتار را از تعریف خود مستثنی کنند. مشکل اینست که نویسندگان مطالعه هنوز نمی‌دانند چه مکانیزم‌هایی این رفتار تازه مشاهده‌شده را هدایت می‌کنند. 

به نظر می‌رسد گرگ، درک پیچیده‌ای از تله‌ی غیرقابل مشاهده و ارتباط آن با بویه شناور بالای آن دارد که احتمالاً از مشاهده تعامل بومیان با تله‌ها ناشی شده، اما این مطالعه امکان استفاده از فرآیند شناختی بسیار ساده‌تر، یعنی آزمون و خطا را رد نمی‌کند. 

دوربین‌های تله‌ای که اکنون در مناطق شکار خرچنگ Haíɫzaqv دائمی شده‌اند، هنوز هیچ مورد دیگری از بیرون کشیدن طعمه زیر آب توسط گرگ را ثبت نکرده‌اند، اما پژوهشگران ویدیوهای قبلی را بازیابی کرده‌اند و دریافتند یک دوربین بسیار نزدیک به صحنه بوده است. فیلم با گرگی تاریک که به سمت طناب خرچنگی باز می‌رود و از قاب خارج می‌شود، آغاز می‌شود. پس از خروج گرگ، طناب تکان می‌خورد و دفعه بعد که دوربین فعال می‌شود، گرگ در حال بررسی محفظه‌های طعمه دو تله است که به نحوی به ساحل رسیده‌اند.

مترجم: زهرا ذوالقدر