عامل اصلی مرگ دایناسورها مشخص شد؛ کوچکتر از آنچه که تصور میکردید!
تا حد زیادی پذیرفته شده است که حدود ۶۶ میلیون سال پیش، یک سیارک فضایی بزرگتر از قله اورست به سواحل امروزی مکزیک برخورد کرده و موجی از فجایع را به راه انداخته که در نهایت سه چهارم زندگی روی زمین را از بین برده است که مشهورترین آنها، دایناسورها بودهاند.
گرد و غبار ریز معلق در جو ممکن است نقش مهمی در انقراض دایناسورها داشته باشد.
به نقل از ساینس آلرت، تا حد زیادی پذیرفته شده است که حدود ۶۶ میلیون سال پیش، یک سیارک فضایی بزرگتر از قله اورست به سواحل امروزی مکزیک برخورد کرده و موجی از فجایع را به راه انداخته که در نهایت سه چهارم زندگی روی زمین را از بین برده است که مشهورترین آنها، دایناسورها بودهاند.
اما جزییات دقیقتر، هنوز مورد بحث است. حالا دانشمندان یک «جعبه سیاه» زمینشناسی را باز کردهاند که نشان میدهد برخورد سیارک، ستونی از غبار ریز ایجاد کرده است که نور خورشید را مسدود، زمین را خنک و فتوسنتز را متوقف کرده و در عین حال زنجیره غذایی را از بین برده است.
این فرضیه که در ابتدا بهعنوان مکانیزمی در سال۱۹۸۰ توسط زمینشناسانی که اولین نشانههای برخورد قدرتمند را کشف کردند، مطرح شده بود، در اوایل دهه ۲۰۰۰ رد شد، زیرا نمونههای سنگی این دوران حاوی گرد و غبار به اندازهای نبودند که یک زمستان جهانی را ایجاد کنند.
با این حال، بیشتر مطالعات قبلی بر اساس لایههای رسوبی به ضخامت یک سانتیمتر از دوره کرتاسه-پالئوژن بود.
این مطالعه جدید ۴۰نمونه از رسوبات گرفته شده از یک کانسار بسیار غنیتر به عمق ۳/۱ متر در تانیس، داکوتای شمالی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.
این منطقه در ۳هزار کیلومتری شمال دهانه سیارک چیکسالوب قرار دارد، اما تصویری منحصر به فرد از چگونگی پخش شدن تودههای غبار، دوده و ذرات در سالهای پس از برخورد را ارائه میدهد.
ذرات بزرگتر نور را در زوایای کوچکتر از ذرات ریزتر پراکنده میکنند؛ بنابراین با استفاده از لیزر، محققان توانستند تعیین کنند که چه مقدار از هر نمونه از غبار سیلیکات ریز در محدوده ۸/۰ تا ۸ میکرومتر تشکیل شده است.
محققان با استفاده از مدلسازی رایانهای دریافتند که این غبار ریز که هنگام برخورد سیارک با زمین و پودر شدن سنگ زیرین آن ایجاد میشود ، «کشندهترین» ذرات منتشر شده بر اثر برخورد شهابسنگ ۱۰ تا ۱۵کیلومتری با زمین است.
آنها دریافتند که سطوح بالای گرد و غبار در جو باعث ایجاد تاریکی جهانی، تقریباً به مدت دو سال میشود که فتوسنتز را برای گیاهان غیرممکن میکند.
بدین ترتیب بدون گیاهان، کل زنجیره غذایی از بین میرفت. شکارچیان برتر مانند تیرکس، طعمههایی را شکار میکردند که بهعنوان بخشی از رژیم غذایی خود به گیاهان وابسته بودند.
منبع: همشهری