از شکلات تا خمیردندان؛ 10محصولی که نمی دانستید از نفت ساخته شدهاند
نفت، سوخت فسیلی همهجا حاضر، فقط برای نیروی خودرو یا گرم کردن خانههای ما استفاده نمیشود. این ماده در جلوی چشمان ما پنهان شده و نقشی شگفتانگیز در اقلام روزمرهای ایفا میکند که شاید انتظارش را هم نداشته باشیم.
مواد پتروشیمی که از نفت و گاز طبیعی مشتق میشوند در بیش از 6000محصولی که روزمره استفاده میکنیم، به کار برده میشوند. در این مقاله با راهنماتو همراه باشید تا به 10 محصولی اشاره کنیم که شاید باورتان نمیشود نفت سهم مهمی در ساخته شدنتان دارد:
1.شکلات
روکشهای شکلاتی اغلب حاوی موم پارافین خوراکی هستند که از نفت، ذغالسنگ یا نفت شیل به دست میآید. موم وقتی با شکلات مخلوط میشود، بعد از سفت شدن درخشندگی براقی ایجاد میکند و کمک میکند که شکلات، با نقطه ذوب پایین ، در دماهای بالاتر جامد باقی بماند. این ماده همچنین از چسبیدن شکلات به قالب پیشگیری میکند و کمک میکند که محصول بدون آنکه آسیب ببیند از قالب جدا شود. موم بعد از مصرف در بدن هضم نمیشود اما معنایش این نیست که خطرناک است: مطالعهای که در سال 2023 توسط مرجع امنیت غذایی اروپا انجام شد، هیچ خطر نگرانکننده مرتبط با محصولات غذایی مبتنی بر نفت را نشان نداد.
2.خمیر دندان
خمیردندان ممکن است حاوی مشتقات نفتی، مثل پلیاتیلن گلیکول، باشد که به چند دلیل شامل طعم، خاصیت ضدباکتری بودن و حفظ بافت، به خمیردندان اضافه میشود. علاوه بر آن، برخی کارخانهها از مشتقات نفتی به نام پلوکاسمر 407 در خمیردندان استفاده میکنند تا خیمردندان در آب حل نشود. همچنین سدیم ساخارین، که به عنوان شیرینکننده مصنوعی در خمیردندان استفاده میشود تا جرمهای دندان را از بین ببرد، نیز از نفت مشتق میشود.
3.عطر
وقتی به مچ دستهایتان عطر یا ادکلن میزنید، احتمالا دارید استخوان حیواناتی که سالها قبل مردهاند را روی بدنتان میگذارید. بسیاری از عطرها به جای استفاده از عصارههای طبیعی روغنی، از مشتقات نفتی استفاده میکنند. مثلا عطر ایزو ای سوپر، رایحهای چوبی و کهربا-مانند دارد، درحالیکه هدیون رایحه یاسمن را عرضه میکند. گالاسکولید، یک روغن مصنوعی دیگر است که به خاطر نت پایه با ماندگاری طولانی معروف است.
4.رنگ
افزودن پلیمرهای پلاستیک به رنگ آنها را مقاوم به آب و دوامشان را طولانیتر میکند؛ و پلاستیک از نفت به دست میآید. رنگهای پلاستیکی خیلی خوب به سطوح میچسبند و در مقایسه با گزینههای طبیعی کمتر دچار ترکخوردگی میشوند. روغنهای صنعتی کمک میکنند تا طیف گستردهتری از رنگها تولید شود. اما در نهایت، با گذر زمان و خشکشدن، رنگ پوستهپوسته میشود. در مورد بعضی رنگها پلاستیک بیشتر از یک-سوم ماده تشکیلدهنده آنها را شامل میشود. بر طبق گزارش اجلاس اقتصادی جهانی، میزان ریزپلاستیکهای ناشی از رنگی، که به خصوص از سطوح استیل به آبراهها راه پیدا میکنند، معادل 150-225 میلیارد بطری پلاستیکی است.
5.قرصها
بسیاری از قرصها با روکش پلاستیکی محفوظ شدهاند تا بلعیدنشان راحتتر و از چسبیدن قرصها به یکدیگر پیشگیری شود. ضمنا ترکیبات صنعتی کمک میکنند تا مواد فعال دچار افت درجه کیفی نشوند و مدت طولانیتری در قفسه داروخانهها بمانند. جایگزینهای طبیعی وجود دارند، اما مطالعهای که توسط کتابخانه پزشکی ملی در آمریکا انجام گرفت نشان داد که ترکیبات صنعتی به این علت به قرصها افزوده میشوند که آزادسازی تدریجی برخی داروها کنترل شود، از محیطزیست محافظت شود و قرصها طعم بهتری داشته باشند.
6.بستنی وانیلی
روغنهای صنعتی مشتقشده از نفت اغلب به عنوان طعمدندههای خوراکی مثل وانیل، بادام و لیمو استفاده میشوند. این ترکیبات صنعتی میتوانند مهندسیشده تولید شوند تا طعمهای خاص را شبیهسازی کنند و در همه محصولات طعم یکسانی را فراهم کنند. این طعمدهندهها ارزان و چندمنظوره هستند که آنها را قادر میسازد تنوعی گسترده از طعمها را برای پاسخگویی به مطالبات مشتریان فراهم کنند. بنزالدهید (طعم بادام) و وانیلین (طعم وانیلی) دو طعم پرطرفداری هستند که از نفت به دست میآیند.
7.ژله نفتی (با نام تجاری وازلین)
ژله نفتی محصولی پرطرفدار و در خدمت اهداف متنوعی، به خصوص محافظت از پوست و مرطوبکنندگی آن است. ژله نفتی مادهای بیادعاست که میتواند پوست خشک و ترکخورده را درمان کند و بعد از خالکوبی به عنوان محافظتکننده روی پوست استفاده شود. از روی اسم این محصول پیداست که از نفت و گاز طبیعی درست شده است. نفت خام ابتدا تقطیر میشود تا به اجزای متنوعی تجزیه شود که یکی از آنها ماده مومی و سنگینی به نام پترولاتوم است. این ماده سپس تصفیه و تلخیص میشود تا ژله نفتی قابل استفاده تولید شود.
8.ملین
ملینها از پلیاتیلن گلیکول ساخته شدهاند که یک محصول نفتی است و در خمیردندان هم موجود است. پلیاتیلن گلیکول آب را به درون روده میکشد و باعث نرمتر شدن مدفوع میشود تا در دستشویی راحتتر باشید. برخی ملینها حاوی روغنهای معدنی نیز هستند که از نفت مشتق شده و یک لایه لغزنده در رودهها تشکیل میدهد.
9.خمیر اصلاح
خمیر اصلاح حاوی روغنی است که گاهی به آن ایزوپنتاین میگویند و از نفت خام به دست میآید. ایزوپنتاین به تجزیه سبوم یا ماده چربی که پوست انسان تولید میکند، کمک میکند و باعث میشود موها راست شوند و اصلاح آنها راحتتر شود. علاوه بر آن، در محصولات اصلاح صورت اغلب پلیاتیلن گلیکول نیز استفاده میشود که یک ماده لغزنده است. این ماده یک سد حافظتی روی پوست ایجاد میکند تا اصطکاک و آزردگی پوست در اثر اصلاح کاهش پیدا کند.
10.خوشبوکنندههای هوا
خوشبوکنندههای هوا اغلب حاوی روغنهای مشتقشده از نفت هستند تا رایحههای دلچسب و ماندگاری تولید کنند و از روغنهای طبیعی یکدستتر باشند. این روغنهای صنعتی طوری طراحی شدهاند که بتوانند رایحههای رایج را تقلید کنند و فرمولاسیونشان طوری است که در گذر زمان و به تدریج در هوا آزاد میشوند و این باعث میشود عطر به مدت طولانی در فضا استشمام شود.
منبع: راهنماتو