یک جزیرۀ جدید در «دریای خزر» پدیدار شده است

فرادید| جزیره جدیدی به تازگی در بخش شمالی دریای خزر پدیدار شده، اما هنوز نامی برای آن انتخاب نشده است. به گزارش خبرگزاری دولتی تاس روسیه، این جزیره که هنوز نام‌گذاری نشده، در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب‌غربی جزیره‌ای به نام «مالی ژِمچوژنی» قرار دارد. سطح این جزیره تنها اندکی از سطح آب بالاتر است، سطحی مرطوب و بیشتر مسطح دارد و زمان بازدید، پوشیده از تپه‌های شنی بوده است. این جزیره به دلیل کاهش سطح آب دریای خزر پدید آمده است. 

به گزارش فرادید، دریای خزر که در مرز میان اروپا و آسیا قرار دارد، با مساحتی معادل ۳۷۱٬۰۰۰ کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین پهنه آبی بسته جهان به‌شمار می‌رود. ظهور جزایر جدید در دریای خزر با فرآیندهای چرخه‌ای نوسانات بلندمدت در سطح آب این پهنه آبی بسته مرتبط است. جزایر نوظهور، برآمدگی‌هایی در بستر دریا هستند که زمان کاهش سطح دریا به سطح آب می‌رسند. 

سطح آب دریای خزر در دهه ۱۹۳۰ و سپس در دهه ۱۹۷۰ کاهش یافته بود، اما دوباره بالا آمد و از حدود سال ۲۰۱۰ روند کاهشی مجدد آغاز شد. تغییرات اقلیمی ممکن است یکی از دلایل کاهش اخیر سطح آب باشد، چون سطح آب دریای خزر تا حدی به میزان تبخیر وابسته است. همچنین تحرکات تکتونیکی (زمین‌ساختی) زیر بستر دریا می‌تواند دلیل دیگر این تغییرات باشد. 

دانشمندان نخستین‌بار در نوامبر ۲۰۲۴، نشانه‌هایی از جزیره جدید را در تصاویر ماهواره‌ای مشاهده کردند. توده‌ای از شن و رسوب از سطح آب بیرون زده و در حال خشک شدن بود، اما آن زمان این موضوع که به‌راستی جزیره‌ای در حال شکل‌گیری است، محل بحث و تردید بود. 

در جریان آخرین سفر پژوهشی، دانشمندان توانستند به جزیره نزدیک شوند و وجود آن را تأیید کنند، اما به دلیل وضعیت نامساعد آب‌وهوا و کم‌عمقی زیاد آب، نتوانستند فرود بیایند. تصاویر هوایی ثبت‌شده با پهپاد، اندازه و برخی ویژگی‌های جزیره را نشان می‌دهد، اما برای توصیف کامل، تحقیقات بیشتری باید انجام شود. 

بازدید بعدی از این جزیره برای نیمه دوم سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است. نام رسمی جزیره بر اساس ویژگی‌های خاصی که در آن کشف شود، انتخاب خواهد شد. در غیر این صورت، ممکن است نام فردی که در زمینه علمی یا فرهنگی منطقه سهم مهمی داشته، برای آن انتخاب شود. 

در حال حاضر، سطح جزیره تنها چند سانتی‌متر بالاتر از سطح دریا است، اما این وضعیت ممکن است تغییر کند، چون در تابستان و پاییز، کاهش جریان رودخانه‌ها به دریای خزر می‌تواند موجب پایین‌تر رفتن سطح آب اطراف جزیره و در نتیجه بالاتر رفتن سطح جزیره شود.

مترجم: زهرا ذوالقدر