ممنوعیت "تیک تاک" در امریکا؟!

میترا جلیل | افزایش تنش‌ها میان امریکا و چین وارد فاز تازه‌ای شده و بعد از ممنوعیت فعالیت کمپانی‌های چینی همچون هوآوی و ZTE در امریکا حالا نوک پیکان حملات دونالد ترامپ، شبکه‌های اجتماعی چینی را نشانه رفته است.

مایک پمپئو بتازگی در مصاحبه با فاکس نیوز از ممنوعیت احتمالی فعالیت تیک‌تاک و سایر شبکه‌های اجتماعی چینی در این کشور خبر داد و پس از آن دونالد ترامپ نیز در مصاحبه‌ای جداگانه این گفته‌ها را تأیید کرد.

راه سخت ترامپ برای مسدودسازی
تقابل امریکا و چین که قبلاً بیشتر در عرصه تجاری بود مدتی است که رنگ دیگری گرفته و امریکا به بهانه محافظت از امنیت ملی خود، نیرو‌های نظامی امریکا را از استفاده از تیک تاک منع کرده است. با توجه به چینی بودن اپلیکیشن تیک تاک، امریکا نگران سوء‌استفاده از اطلاعات کاربران امریکایی توسط دولت چین است.

علاوه بر سیاستمداران، بخش خصوصی هم به این موضوع وارد شده که شرکت آمازون یکی از آنهاست. نیویورک تایمز درتازه‌ترین گزارش خود خبر داد که آمازون در قالب ایمیلی از کارمندانش خواسته است به‌دلیل خطرات امنیتی برای این غول دنیای تجارت الکترونیک، تیک تاک را از گوشی‌هایی که می‌توانند به ایمیل این کمپانی دسترسی داشته باشند، حذف کنند.

به‌دنبال این موضوع، کارکنان آمازون در توئیتر ابراز تأسف کردند، اما ساعاتی بعد آمازون اعلام کرد که این ایمیل به اشتباه برای کارکنانش ارسال شده است. هرچند بسیاری این ایمیل را نشانه‌ای از عزم جدی امریکا برای مسدودسازی تیک تاک در این کشور می‌دانند، اما آیا اصولاً امریکا می‌تواند تیک تاک را فیلتر کند؟

«جنیفر گولبک» یکی از استادان دانشگاه مریلند می‌گوید: امریکا تاکنون هیچ اپلیکیشنی را مسدود نکرده است. وی افزود: پمپئو مسدودسازی این اپ‌ها را با ممنوعیت فعالیت کمپانی‌های چینی مشابه دانسته، اما موضوع به این سادگی هم نیست.

برای ایجاد این ممنوعیت، باید هرگونه ارتباط بین سرور‌ها و کاربران در کشور قطع شود که این کار توسط دیوار آتشین چین و در هندوستان و حتی در استرالیا تاکنون انجام شده، اما قوانین امریکا در این باره کمی سختگیرانه است و احتمالاً ترامپ با مشکلاتی برای این تصمیم مواجه خواهد شد.

عصبانیت ۸۰ میلیون کاربر امریکایی
«تیک تاک» اپلیکیشن چینی ویژه ویدئو‌های ۱۵ ثانیه‌ای است که طبق گزارش آوریل مؤسسه Sensor Tower، تاکنون بیش از ۲ میلیارد بار در جهان دانلود شده است. در حال حاضر در بیش از ۱۵۰ کشور دنیا بیش از یک میلیارد کاربر دارد و با ۷۵ زبان مختلف هم فعالیت می‌کند.

در این شبکه اجتماعی روزانه بیش از یک میلیون ویدئو مورد بازدید قرار می‌گیرد و ۸۳ درصد کاربران آن هم ویدئو به اشتراک می‌گذارند. گفتنی است تعداد کاربران فعال ماهانه تیک‌تاک حدود ۸۰ میلیون نفر است و در سه ماهه چهارم ۲۰۱۹ درآمد تیک تاک رشد ۳۰۰ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته است.

همچنین در سه ماهه نخست سال‌جاری میلادی، عملکردی بهتر از هر اپلیکیشن دیگری داشته و ۳۱۵ میلیون دانلود جدید به خود اختصاص داده است.

این شبکه اجتماعی، دومین اپلیکیشن محبوب در امریکا به شمار می‌رود و ماهانه ۸۰ میلیون کاربر فعال دارد که ۶۰ درصد آن‌ها زن و ۴۰ درصد هم مرد هستند. گفتنی است در ماه مه امسال تیک تاک ۱۱۲ میلیون بار در جهان دانلود شد که ۱۱ میلیون از این تعداد ازآن امریکاست.

تاکنون این اپ تنها در ایالات متحده امریکا بیش از ۱۷۵ میلیون بار از اپ استور و گوگل پلی دانلود شده و بیشتر کاربرانش را هم جوانان ۱۳ تا ۳۰ ساله تشکیل می‌دهد که روزانه ۵۲ دقیقه را در این اپ سپری می‌کنند. این درحالی است که در چین بیشتر کاربران فعال تیک تاک بالای ۶۰ سال هستند. همچنین تیک تاک در سال ۲۰۲۰ تنها در امریکا ۵۰۰ میلیون دلار درآمد داشته است.

با توجه به میزان علاقه امریکایی‌ها به این اپلیکیشن، صحبت از ممنوعیت فعالیت آن در این سرزمین، کاربران جوان را بشدت عصبانی کرده و برخی هم در اقدامی تلافی جویانه به اپلیکیشن کمپین انتخابات ریاست جمهوری ترامپ حمله کردند.

طبق آمار مؤسسه Sensor Tower در این حمله، کاربران عصبانی ۷۰۰ پست منفی علیه وی گذاشتند و تنها ۲۶ نفر نظر مثبت داشتند. همچنین تنها یک دقیقه پس از انتشار یک پست تیک تاک درباره ممنوعیت احتمالی این شبکه اجتماعی در امریکا، این پست ۱۷ هزار لایک و ۶ هزار کامنت دریافت کرد.

یک کاربر ۱۹ ساله با نام «یوری بلاکر» در کالیفرنیا در کامنتی نوشته است اگر ترامپ می‌خواهد با ما بجنگد ما هم آماده جنگ با او هستیم. نوجوان ۱۷ ساله‌ای هم نوشته است مسدود شدن تیک تاک به منزله از دست دادن تعداد زیادی از دوستانم است.

من ۴۰۰ هزار فالوئر دارم و با فیلتر این اپ، احساس می‌کنم بخشی از وجودم را از دست داده ام. اما این نگرانی فقط برای جوانان نیست و به‌عنوان مثال «نیک آستین» هم که به شغل آشپزی مشغول است، نوشته: من در تیک تاک ۷ میلیون فالوئر دارم درحالی که تعداد فالوئر‌های من در اینستاگرام ۳ میلیون و در یوتیوب تنها ۳۰۰ هزار نفر است.

این موضوع خیلی نگران‌کننده است. یکی دیگر از کاربران نوشت: تیک تاک برای جوانان امریکا در دوران کرونا که مجبور به خانه نشینی هستند ابزاری مهم برای ارتباط با دیگران و نمایش خلاقیت‌هایشان است و فیلتر احتمالی، آن‌ها را مضطرب کرده است.

جایگزین‌های تیک تاک
هرچند هنوز فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی چینی در امریکا یک احتمال است، ولی برخی اینفلوئنسر‌ها موضوع را بسیار جدی گرفته و بسرعت به یوتیوب مهاجرت کرده‌اند؛ چراکه معتقدند «تیک تاکرها» هرگز ناپدید نمی‌شوند بلکه پس از ممنوعیت تیک‌تاک مجبورند به یوتیوب قدم بگذارند.

ازسوی دیگر بجز یوتیوب، برخی دیگر از شبکه‌های اجتماعی هم فرصت را غنیمت شمرده و بسرعت به‌دنبال عضوگیری هستند تا کاربران تیک تاک را جذب خود کنند. یکی از این اپلیکیشن‌ها Byte، اپلیکیشن ویدئو‌های کوتاه است که توسط طراحان Vine ساخته شده و به‌دنبال جذب تیک تاکرهاست.

Dubsmash هم اپلیکیشن دیگری است که شباهت بسیاری به تیک‌تاک دارد و تاکنون تعدادی از تیک تاکر‌ها را جذب کرده و البته برخی از کاربران تیک‌تاک هم جذب اسنپ چت شده‌اند.

واکنش تیک تاک درقالب گزارش شفافیت
سخنان مایک پمپئو تنها یک هفته پس از اعلام ممنوعیت فعالیت تیک تاک و ۵۸ اپلیکیشن چینی دیگر در هندوستان عنوان شد و البته تیک تاک هم ساکت ننشست. سخنگوی تیک تاک در پاسخ به سخنان پمپئو، به مجله خبری ورج گفت: ازآنجا که تیک تاک در امریکا از محبوبیت بالایی برخوردار است مورد بررسی موشکافانه سیاستمداران امریکایی قرار گرفته است.

ما بار‌ها عنوان کرده‌ایم که تاکنون هیچ درخواستی در این زمینه از چین دریافت نکرده‌ایم و درصورت وجود چنین خواسته‌ای نیز هرگز به آن تن نخواهیم داد و اطلاعات کاربرانمان را به هیچ کشوری ارائه نمی‌دهیم چراکه این موضوع مغایر با قوانین و خط مشی و سیاست‌های ماست.

وی به انتشار دومین گزارش شفافیت این شبکه اجتماعی اشاره کرد و یادآور شد:این گزارش اثبات می‌کند که تیک‌تاک به تمام قوانین پایبند است. تیک‌تاک در ۶ ماه پایانی سال ۲۰۱۹ میلادی بیش از ۴۹ میلیون ویدئو متخلف را حذف کرده است.

در این گزارش آمده است که این ویدئو‌ها کمتر از یک درصد کل ویدئو‌های آپلود شده در شبکه اجتماعی محبوب تیک تاک را تشکیل می‌دهند و مصادیق خشونت، ترویج مسائل جنسی، دعوت به اغتشاش و... هستند. ترویج رفتار‌های پرخطر بویژه توسط کودکان و نوجوانان ازجمله استعمال مواد مخدر، سخنان تنفرآمیز، تبعیض جنسی و نژادی و... هم بخشی دیگر از دلایل حذف این ویدئو‌ها بوده است.

همچنین بیش از ۱۶ میلیون از ویدئو‌های حذف شده ازسوی کاربران هندی آپلود شده بود و بعد از آن ایالت متحده امریکا با ۴.۶ میلیون فیلم حذف شده در رده دوم جای دارد. سخنگوی تیک تاک گفت: جالب اینجاست که در همین دو کشور که بیشترین تخلف در زمینه قوانین شبکه اجتماعی ما دیده می‌شود تیک تاک ممنوع شده یا خبر‌هایی در این باره به گوش می‌رسد.

ما همه تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا در چارچوب قوانین‌مان حرکت کنیم و به هیچ عنوان اجازه ماندگاری ویدئو‌های کوتاه متخلف را روی پلتفرم خود نمی‌دهیم. همچنین هرگز با دولت چین داد و ستد اطلاعاتی نداریم و نمی‌دانیم چرا این کشور‌ها تا این حد نسبت به اپلیکیشن ما سختگیری می‌کنند.

تیک تاک همچنین یادآور شده است حذف هیچ یک از این ویدئو‌ها به‌دلیل نقض قوانین کپی رایت یا با فرمان و شکایت هیچ ارگان یا دولت مشخصی انجام نشده که این خود، نشانه استقلال این پلتفرم است.

این شبکه اجتماعی در گزارش خود آورده است که در این مدت ۴۵ درخواست دولتی عمدتاً از هندوستان برای حذف یک ویدئوی خاص داشته و ۱۳۰۰ شکایت از نقض قوانین کپی رایت هم به این پلتفرم ارسال شده، ولی با این موارد موافقت نشده است.

همچنین در این گزارش آمده است که تیک تاک هیچ درخواستی ازسوی چین برای حذف ویدئو یا در اختیار قرار دادن اطلاعات کاربران دریافت نکرده است.

سخنگوی تیک تاک افزود: ما تلاش کرده‌ایم تا از کمپانی مادر خود (Bytedance) جدا باشیم و از سوی دیگر در جهت رفع هرگونه شک و تردید، یک مدیرعامل امریکایی انتخاب کرده‌ایم و صد‌ها کارمند حوزه امنیت سایبری و... درامریکا به کار گرفته‌ایم تا امنیت اطلاعات کاربران تضمین شده و تجربه خوبی از حضور در پلتفرم ما داشته باشند.

این کمپانی همچنین یادآور شده است که برای ۹۸ درصد ویدئو‌های حذف شده اصلاً گزارشی داده نشده و حدود ۹۰ درصد آن‌ها هم قبل از اینکه بازدیدکننده‌ای داشته باشند با کمک هوش مصنوعی و الگوریتم‌های پلتفرم ما شناسایی و حذف شدند.

منبع: روزنامه ایران