چرا سوئد ۱۰۰ میلیون یورو هزینه می‌کند تا «کتاب» را به مدرسه‌ها برگرداند؟
سوئد به طور کامل به آموزش دیجیتال روی آورد و صفحه‌نمایش‌ها را جایگزین کتاب‌های درسی کرد. حالا پس از ۱۵ سال، این کشور ۱۰۴ میلیون یورو صرف بازگرداندن کتاب‌های درسی به مدارس می‌کند. در کلاس‌های درس سوئد چه اتفاقی افتاده که منجر به این تغییر پرهزینه شده است؟
فرادید| در یک تغییر غیرمنتظره، سوئد که روزی پیشگام آموزش دیجیتال بود، در حال تغییر مسیر آموزشی خود است. پس از بیش از یک دهه اولویت دادن به صفحه‌نمایش‌ها به جای کاغذ، دولت سوئد در حال سرمایه‌گذاری ۱۰۴ میلیون یورو برای بازگرداندن کتاب‌های درسی به مدارس است.
به گزارش فرادید، دلیل این اقدام نگرانی‌های فزاینده مبنی بر کاهش درک مطلب، افزایش حواس‌پرتی و ضعف مهارت‌های بنیادی به واسطه یادگیری دیجیتال است.
آزمایش جسورانه‌ای که ناکام ماند
وقتی سوئد سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفت کتاب‌های درسی سنتی را با ابزارهای دیجیتال جایگزین کند، این تصمیم یک انقلاب پیشرو در نظر گرفته شد. هدف این بود که آموزش مدرن و یادگیری جذاب‌تر شود و دانش‌آموزان برای دنیای دیجیتال آماده شوند.
تبلت‌ها، لپ‌تاپ‌ها و منابع آنلاین جایگزین‌های مقرون به صرفه و تعاملی برای مواد چاپی شدند. ابتدا، این تغییر با اشتیاق پذیرفته شد. ابزارهای دیجیتال محتواهای چندرسانه‌ای، به‌روزرسانی‌های فوری اطلاعات و دسترسی انعطاف‌پذیر به مواد آموزشی را ارائه می‌دادند.
دولت معتقد بود دانش‌آموزانی که در دنیای فناوری‌محور پرورش یافته‌اند از یک محیط یادگیری پویا و تعاملی بهره‌مند خواهند شد. اما با گذشت سال‌ها، شکاف‌ها شروع به نمایان شدن کردند.
معایب غیرمنتظره رویکرد دیجیتال-محور
آزمایش دیجیتال به جای افزایش تعامل و بهتر شدن یادگیری، هشدارهایی را برجسته کرد. تحقیقات و گزارش‌های دست اول از معلمان و والدین حاکی از روندهای نگران‌کننده بود:
- کاهش درک مطلب: تحقیقات نشان می‌دهد خواندن از روی کاغذ موجب بهبود حفظ اطلاعات و درک عمیق‌تر نسبت به خواندن از روی صفحه‌نمایش می‌شود. دانش‌آموزان در استفاده از مواد دیجیتال نتواسته‌اند به همان اندازه اطلاعات را جذب و به خاطر بسپارند.
- حواس‌پرتی بیشتر: به جای متمرکز ماندن روی دروس، بسیاری از دانش‌آموزان به راحتی بین تب‌های مرورگر سوئیچ می‌کردند، در اینترنت جستجو می‌کردند یا در طول ساعات مدرسه بازی می‌کردند. آنچه قرار بود یک ابزار آموزشی باشد، تبدیل به دروازه‌ای برای حواس‌پرتی مداوم شد.
- کاهش مهارت‌های بنیادی: معلمان و والدین متوجه شدند مهارت‌های ابتدایی خواندن و نوشتن دانش‌آموزان در حال کاهش است. دولت سوئد این کاهش را به بیش از حد در معرض صفحه‌نمایش‌ها بودن از سنین پایین ارتباط داد که سبب کاهش زمانی شده بود که به خواندن ساختارمند و تمرینات درک مطلب اختصاص می‌یافت.
- تأثیر اجتماعی: معلمان مشاهده کردند دانش‌آموزان کمتر در ارتباط رو در رو شرکت می‌کنند و این موضوع بر توانایی آن‌ها در توسعه مهارت‌های اجتماعی و همکاری اثر گذاشته است. با افزایش این نگرانی‌ها، سوئد مجبور شد استراتژی خود را دوباره ارزیابی کند.
بازگشت به کتاب
بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، سوئد ۱۰۴ میلیون یورو هزینه می‌کند تا مطمئن شود هر دانش‌آموز کتاب درسی چاپی برای هر درس خواهد داشت. هدف از این کار نه حذف تکنولوژی بلکه بازگرداندن تعادل است، جایی که ابزارهای دیجیتال به جای جایگزینی روش‌های سنتی یادگیری، از آموزش پشتیبانی کنند. این ابتکار شامل موارد زیر می‌شود:
- تأمین کتاب‌های درسی چاپی برای همه دانش‌آموزان در دروس مختلف.
- راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی برای کمک به مدارس در انتقال دوباره به استفاده از کتاب‌ها.
- تنظیم نقش فناوری طوری که ابزارهای دیجیتال به جای تسلط بر یادگیری آن را تقویت کنند. مقامات دولتی اعتراف می‌کنند حذف سریع کتاب‌های درسی اشتباه بود. در حالی که فناوری همچنان بخش حیاتی آموزش مدرن است، آن‌ها معتقدند رویکرد ترکیبی، یعنی ترکیب کتاب‌ها با ابزارهای دیجیتال، بهتر دانش‌آموزان را برای آینده آماده خواهد کرد.
آیا این یک هشدار جهانی است؟
تغییرات سوئد بحث‌هایی را در سراسر جهان برانگیخته است. با توجه به اینکه کشورهای بیشتری به سمت یادگیری دیجیتال می‌روند، این تغییر جهت پرسش‌های مهمی را مطرح می‌کند: آیا ما خیلی سریع پیش می‌رویم؟ آیا صفحه‌نمایش‌ها به دانش‌آموزان کمک می‌کنند یا به آن‌ها آسیب می‌زنند؟ آیا تعادل ایده‌آلی میان یادگیری دیجیتالی و سنتی وجود دارد؟
با توجه به پیشرو بودن سوئد در این زمینه، دنیای آموزش به دقت نظاره‌گر است. آیا کشورهای دیگر هم این مسیر را دنبال خواهند کرد و کتاب‌ها را باز می‌گردانند یا بر آموزش دیجیتال تمرکز بیشتری خواهند کرد؟ در حال حاضر، سوئد انتخاب خود را کرده است، انتخابی که می‌تواند نحوه تحول آموزش در عصر دیجیتال را بازتعریف کند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
