کشتی غرق‌شده‌ای که بعد از ۳ هزار سال از اعماق مدیترانه بیرون می‌آید
این کشتی دست‌ساز که در کرواسی پیدا شده پس از بازگشت به خشکی، موضوع مطالعه‌ی گسترده‌ی محققان قرار خواهد گرفت.
فرادید| باستان‌شناسان دریایی نخستین بار سال ۲۰۰۸ از ماهیگیران محلی درباره‌ی این لاشه شنیدند. حدود ۳۰۰۰ سال پیش، یک کشتی دست‌ساز در سواحل کرواسی کنونی غرق شد. حالا، محققان می‌خواهند لاشه‌ی آن را از اعماق آب‌ها بیرون بکشند، به این امید که اطلاعات بیشتری در مورد تکنیک‌های کشتی‌سازی تاریخی کسب کنند.
به گزارش فرادید، باستان‌شناسان دریایی پس از شنیدن گزارشاتی از ماهیگیران محلی در سال ۲۰۰۸، مطالعه‌ی این کشتی ۳۹ فوتی را که به دلیل قرار گرفتن در خلیج زامبراتیا، کشتی زامبراتیا نامیده می‌شود، آغاز کردند. محققان از کشف این که قدمت این کشتی بین قرن دهم و دوازدهم قبل از میلاد است شگفت‌زده شدند؛ حقیقتی که به گفته آن‌ها این کشتی را به قدیمی‌ترین کشتی کاملاً دست‌ساز دریای مدیترانه تبدیل می‌کند.
کارگران برای ساختن این کشتی، به سختی قطعات چوب را با استفاده از الیاف انعطاف‌پذیر بهم دوخته‌اند. محققان می‌گویند در حالی که این تکنیک قبل و بعد از شروع استفاده از قطعات فلزی در سراسر جهان رایج بوده است، اما کشتی زامبراتیا از این نظر منحصربه‌فرد است که نمونه‌ای نادر از «سنت باستانی دریایی» در مناطق ایستریا و دالماسی است.
فرآیند بیرون کشیدن کشتی در همین ماه آغاز می‌شود. غواصان با دقت قطعات کشتی را جابجا کرده و آن‌ها را به آرامی درون یک ساختار پشتیبان سفارشی قرار خواهند داد.
زمانی که کشتی را به خشکی رساندند، تیم آن را بازسازی کرده و مطالعه‌ی دقیق آن را آغاز خواهد کرد. در بررسی‌های اولیه، سن دقیق‌تر کشتی و مصالح آن را تعیین می‌کنند و در مورد تکنیک‌های مورد استفاده برای شکل دادن به چوب آن اطلاعات بیشتری کسب می‌کنند. حدود ۲۳ فوت از کشتی هنوز در وضعیت بسیار خوبی است.
سپس کشتی را برای حذف نمک یا نمک‌زدایی به کرواسی می‌فرستند. تا سال ۲۰۲۴، اگر همه چیز به خوبی پیش برود، کشتی به گرنوبل، فرانسه می‌رود، جایی که متخصصان می‌توانند کار بازسازی آن را آغاز کنند.
رسیدگی به این حجم از بقایا موضوع حساسی است و هر مرحله از فرآیند مستلزم اقدامات احتیاطی برای حفظ این کشتی استثنایی است. در نهایت، محققان امیدوارند کشتی را در یک موزه تاریخ دریایی در پولا، کرواسی به نمایش بگذارند.
طبق بیانیه‌ی مرکز کامیل جولیان، یک سازمان تحقیقاتی مرتبط با CNRS: «معماری و ساخت این کشتی، تکنیک مونتاژ ته‌بند و همچنین سیستم ضدآب بدنه آن در منطقه مدیترانه نظیر ندارد.» باستان‌شناسان دریایی به ندرت کشتی‌های غرق‌شده، به ویژه کشتی‌های بزرگ را به دلیل هزینه و چالش‌های لجستیکی از آب بیرون می‌کشند.
در بسیاری از موارد، این مکان‌های زیرآبی آرامگاه ابدی مسافران و خدمه‌های غرق‌شده هستند، به همین دلیل محافظان محیط‌زیست معمولاً به احترام این درگذشتگان، این کشتی‌ها را در جای خودشان رها می‌کنند. حتی برخی ایالت‌های آمریکا، از جمله میشیگان، قوانینی دارند که جابجایی آثار باستانی زیرآبی را ممنوع می‌کند.
با پیدا شدن لاشه‌های اخیر، محققان باید خواسته‌های اعضای بازمانده خانواده‌ها را نیز در نظر بگیرند. به عنوان مثال، لاشه‌ی کشتی «استقامت» ارنست شاکلتون، کاشف قطب جنوب به آرامی در حال پوسیدگی است، اما نوه او از باستان‌شناسان دریایی خواسته تا کشتی را به حال خود رها کنند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
