زندگی در لبه شمشیر؛ حقایق کمتر شنیده‌شده از دنیای سامورایی‌ها

سامورایی‌ها همواره به عنوان جنگجویان افسانه‌ای و مشهور تاریخ شناخته می‌شوند. داستان‌ها و فیلم‌های بسیاری الهام گرفته از این جنگجویان ژاپنی وجود دارد که تلاش کرده‌اند ماهیت زندگی سامورایی‌ها را به تصویر بکشند. اما فراتر از شمشیرکِشی، قوانین اخلاقی و ادوات جنگی، سامورایی‌ها نقشی چندجانبه به عنوان نگهبانان ژاپن در طول بیش از شش قرن ایفا کردند. در ادامه، به زوایای جذاب و کمتر شناخته‌شده‌ای از این جنگجویان افسانه‌ای می‌پردازیم.

«تست بُرش» سامورایی‌ها

امروزه ویدیوهایی از شمشیربازان مدرن وجود دارد که کارایی شمشیرهای جدید را با بریدن بامبو یا اشیای مشابه آزمایش می‌کنند. اما روش سامورایی‌ها متفاوت بود. آن‌ها تیغه‌های جدید خود را بر روی اجساد، و گاهی حتی زندانیان، آزمایش می‌کردند. این عمل که «تامه‌شیگیری» نام داشت، به معنای «آزمون بریدن» است.

شمشیر مخصوص سر بریدن

سامورایی‌ها تنها طبقه‌ای بودند که اجازه داشتند یک جفت شمشیر به نام «دایشو» حمل کنند. این جفت شمشیر شامل دو تیغه بود و همیشه توسط سامورایی‌ها حمل می‌شد.

شمشیر کوچک‌تر به نام «واکیزاشی» دو کاربرد داشت: سر بریدن دشمنان شکست‌خورده در میدان نبرد و انجام «سپوکو» (خودکشی افتخارآمیز).

جنگجویان زن؛ اونا-بوگیشا

سامورایی‌ها معمولاً به عنوان گروهی کاملاً مردانه شناخته می‌شوند، اما گروهی از جنگجویان زن به نام «اونا-بوگیشا» نیز وجود داشتند. این زنان به اندازه مردان سامورایی ماهر و شجاع و از قرن دوم میلادی فعال بودند.

برخلاف سامورایی‌ها که دو شمشیر حمل می‌کردند، اونا-بوگیشا از یک سلاح به نام «ناگیناتا» استفاده می‌کردند که تیغه‌ای کوتاه بر روی یک نیزه بود.

رونین؛ سامورایی‌های بی‌ارباب

یک سامورایی زمانی به عنوان سامورایی واقعی شناخته می‌شد که در خدمت یک ارباب باشد. اگر ارباب او از دنیا می‌رفت یا او را رها می‌کرد، سامورایی موقعیت اجتماعی خود را از دست می‌داد. برخی به زندگی عمومی بازمی‌گشتند و برخی دیگر ترجیح می‌دادند به عنوان رونین، سامورایی‌های سرگردان، زندگی کنند. برخلاف تصویر رمانتیک موجود از رونین‌ها در فیلم و کتاب‌ها، بسیاری از آن‌ها بیشتر شبیه ولگردان بی‌خانمان بودند تا ماجراجویانی شریف.

راهبان جنگجوی سو‌هِی

در کنار سامورایی‌ها، گروه دیگری از جنگجویان به نام سوهِی نیز وجود داشتند. سوهِی‌ها راهبان جنگجویی بودند که میان دو فرقه بودایی در قرن دهم به عنوان واسطه عمل می‌کردند و گاهی برای اجرای نظم به زور متوسل می‌شدند. این گروه از نظر اجتماعی مستقل محسوب می‌شدند، حتی از امپراتور.

مراسم چای چانویو

مراسم چای که به آن «چانویو» می‌گفتند، در میان سامورایی‌ها بسیار مهم بود. سامورایی‌ها این مراسم را پس از بازگشت از سفر یا نبرد انجام می‌دادند. آن‌ها باور داشتند که سلامت ذهنی و روحی به اندازه قدرت جسمانی اهمیت دارد و مراسم چای به آن‌ها کمک می‌کرد تا به آرامش و تجدید قوا دست یابند.

کابوکیمونو؛ سامورایی‌های عجیب‌پوش

پس از برقراری صلح در ژاپن و کاهش جنگ‌ها، برخی از سامورایی‌ها انرژی‌ فروخورده خود را به روش‌های جالبی ابراز کردند. گروهی به نام «کابوکیمونو» که به معنای «دیوانه» است، به خاطر سبک پوشش عجیب و غریب خود مشهور شدند. آن‌ها از آرایش گیشا استفاده می‌کردند، کیمونوهای کوتاه می‌پوشیدند و رنگ‌های غیرمتعارف انتخاب می‌کردند.

دار و دسته خیابانی

با کاهش اهمیت سامورایی‌ها، برخی از کابوکیمونوها باندهای خیابانی تشکیل دادند که گفته می‌شود مسیر را برای یاکوزای امروزی هموار کردند. گروه دیگری از سامورایی‌های خیابانی به نام «کیوکا‌کو» نیز به وجود آمدند که برخلاف کابوکیمونوها از قوانین اخلاقی پیروی می‌کردند و معمولاً از مردم در برابر سایر گروه‌های شرور محافظت می‌کردند.

کشتارهای بی‌هدف تسوجگیری

یکی از اعمال ناخوشایند سامورایی‌ها «تسوجگیری» یا «کشتار کنار جاده» بود. در این عمل، سامورایی‌ها به طور ناگهانی به عابران حمله کرده و آن‌ها را می‌کشتند. اگرچه تاریخ‌دانان معتقدند که این رسم دارای ریشه‌های باستانی و شرافتمندانه بود، اما شواهد نشان می‌دهد که بیشتر برای لذت و سرگرمی انجام می‌شد.

سپوکو و جیگای

سپوکو (خودکشی افتخارآمیز سامورایی‌ها) به خوبی شناخته شده است، اما کمتر درباره «جیگای»، خودکشی شرافتمندانه مخصوص همسران سامورایی، شنیده‌ایم. در حالی که سپوکو شامل بریدن شکم بود، جیگای با بریدن گلوی زن انجام می‌شد و معمولاً همزمان با سپوکوی همسر صورت می‌گرفت.

یاسوکه؛ سامورایی آفریقایی

برخلاف باور عمومی، برای تبدیل شدن به یک سامورایی لازم نبود که حتماً ژاپنی باشید. در اواخر دهه ۱۵۰۰، یک سامورایی آفریقایی به نام یاسوکه به ژاپن رسید و باورهای سنتی را به چالش کشید. یاسوکه در سال ۱۵۷۹ وارد ژاپن شد و به عنوان سامورایی در خدمت اودا نوبوناگا، یک ارباب فئودال قدرتمند، قرار گرفت.

اسلحه‌ها در مبارزات سامورایی

در حالی که سامورایی‌ها معمولاً با شمشیر، نیزه یا تبر به تصویر کشیده می‌شوند، پس از ورود اسلحه به ژاپن در قرن ۱۶، آن‌ها شروع به استفاده از تفنگ‌ها نیز کردند. تفنگ‌ها به‌سرعت به یکی از ابزارهای معمول در زرادخانه سامورایی‌ها تبدیل شدند.

کوتاه‌قامت اما خطرناک

یکی دیگر از واقعیت‌های کمتر شناخته‌شده در مورد سامورایی‌ها این است که بیشتر آن‌ها افرادی کوتاه‌قد و قوی بودند. در حالی که سایر جنگجویان دنیا، مانند شوالیه‌های انگلیسی، معمولاً بیش از ۱۸۲ سانتی‌متر قد داشتند، سامورایی‌ها به طور متوسط کمی بیش از ۱۶۰ سانتی‌متر قد داشتند. آن‌ها با پوشیدن ۱۸ کیلوگرم زره، قدرت و مهارت خود را به رخ می‌کشیدند.

منبع: روزیاتو