معمای یک اسکلت باستانی که از استخوان‌های «5 نفر» ساخته شده است
این اسکلت مدفون در وضعیت جنینی در واقع متشکل از استخوان‌های حداقل پنج نفر است که در طول ۲۵۰۰ سال زندگی کرده‌اند.
فرادید| اسکلت حفاری‌شده از یک گورستان مرده‌سوزی از دوران روم در بلژیک موجب شگفتی باستان‌شناسان شده است، چون آن‌ها متوجه شدند این اسکلت در واقع ۲۵۰۰ سال قدیمی‌تر از آن چیزیست که تصور می‌کردند. باستان‌شناسان با نگاه دقیق‌تر به اسکلت، چیزی غیرمنتظره‌تری کشف کردند: این اسکلت از استخوان‌های حداقل پنج نفر تشکیل شده که سه هزار سال از هم فاصله داشته‌اند.
به گزارش فرادید؛ باربارا وِسِلکا، باستان‌شناس دانشگاه وریه در بروکسل که رهبری این مطالعه را بر عهده داشته، گفته: «فکر کنم ابتدا اسکلت یک نفر در گور بوده، اما استخوان‌های دیگر پراکنده در اطراف اسکلت نشان می‌دهد مردم می‌توانستند به محل دفن بازگردند.»
حفاری گورستان در شهر پامِرویِل در بلژیک، نزدیک مرز فرانسه در دهه ۱۹۷۰، منجر به کشف ۷۶ تدفین مرده‌سوزی و یک تدفین جسد در وضعیت جنینی شد. دست‌سازه‌های مرتبط و سبک تدفین نشان می‌داد مرده‌سوزی‌ها رومی بوده و قدمت آن‌ها مربوط به قرن‌های دوم تا سوم پس از میلاد است. اگرچه تدفین اسکلت در وضعیت جنینی برای یک گورستان رومی غیرعادی است، حفارها یک سنجاق استخوانی به سبک رومی را نزدیک جمجمه پیدا کردند و به این نتیجه رسیدند که این گور احتمالاً مربوط به دوران روم است.
تجزیه و تحلیل رادیوکربن سال ۲۰۱۹ تأیید کرد که همه مرده‌سوزی‌های پامِرویِل مربوط به دوره رومی هستند. اما با کمال تعجب، تاریخ‌های رادیوکربن اسکلت دست‌نخورده مربوط به سه دوره مختلف در دوره نوسنگی (۷۰۰۰ تا ۳۰۰۰ قبل از میلاد) است که باستان‌شناسان را به بررسی این گور و محتویات منحصر به فرد آن ترغیب کرد.
در مطالعه‌ای که روز ۲۳ اکتبر در مجله Antiquity منتشر شد، وِسِلکا و یک تیم بین‌المللی از محققان با تکنیک‌های متعدد، از جمله تجزیه و تحلیل اسکلتی، تاریخ‌گذاری رادیوکربن و توالی‌یابی DNA باستان، معنای این تدفین ترکیبی را روشن کردند.
وسلکا توضیح داده: «آنچه که آزمایشات ما آن را تایید کرده این است که این اسکلت در واقع متشکل از استخوان‌های حد اقل 5 انسان است. قدمت یک سنجاق استخوانی رومی که نزدیک جمجمه یافت شد با کمک قدمت‌گذاری رادیوکربن به سال‌های ۶۹ تا ۲۱۰ پس از میلاد مسیح بازمی‌گردد و تجزیه و تحلیل ژنتیکی جمجمه نشان داد که مربوط به زنی است که زمان رومیان، حدود قرن سوم تا چهارم زندگی کرده است.»
گور نوسنگی در پامِرویِل، بلژیک که حاوی استخوان‌های حداقل پنج نفر است. رنگ‌ها نمایانگر استخوان‌های آزمایش‌شده برای تجزیه و تحلیل DNA هستند
این تحلیل‌ها پرسش‌های دیگری را مطرح کرده است: چرا جمجمه یک زن رومی در یک گورستان دوران نوسنگی قرار داده شده و چرا این گور نوسنگی از بقایای چند نفر تشکیل شده؟
حدس محققان اینست که رومی‌ها ممکن است به طور تصادفی نظم یک گور غیرعادی دوران نوسنگی را هنگام دفن بقایای سوزانده‌شده بهم زده باشند و سپس یک جمجمه و سنجاق استخوانی را به گور باستانی اضافه کرده باشند تا قبل از پوشاندن دوباره، آن را کامل کرده باشند. احتمال دیگر اینست که رومی‌ها این اسکلت تکه‌تکه را از استخوان‌های پراکنده دوران نوسنگی و رومی ایجاد کردند و بقایای آن را به صورت یک اسکلت ترکیبی مرتب کردند.
محققان می‌گویند: «چه تجمع استخوان‌ها در اواخر نوسنگی یا در دوره رومی رخ داده باشد، وجود اسکلت در این وضعیت به وضوح عمدی بوده است.»
انگیزه‌ی رومیان برای اضافه کردن استخوان، معلوم نیست. محققان می‌گویند شاید این جامعه از خرافات الهام گرفته یا شاید این نیاز احساس شده که با فردی که قبل از آن‌ها در گور دفن شده، به نوعی با افزودن استخوان‌ها ارتباط برقرار شود.
جِین هولم‌اِستروم، زیست‌باستان‌شناس کالج مِکَلِستِر در مینه‌سوتا که در این مطالعه شرکت نداشته، گفته: «این یک مطالعه بسیار جذاب و پیچیده است. این یافته، ممکن است امکان جالبی برای ادعای تملک زمین از راه تدفین در دوران نوسنگی باشد، طوری که گروه‌های خانوادگی داخل قبیله با هم ادعای مالکیت زمین را داشتند و رومی‌ها برای اعمال قدرت خود بر گال‌ها این ادعای مالکیت را ادامه دادند.»
با وجود تفاوت‌های فرهنگی، ممکن است مردم دوران نوسنگی و رومی، محل دفن را به دلیل نزدیکی به رودخانه انتخاب کرده باشند.
وسلکا گفته: «در طول اعصار، رودخانه‌ها و دیگر پهنه‌های آبی هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر معنوی مهم تلقی می‌شدند. پامِرویِل نزدیک رودخانه‌ای بوده که شایداز دید مردم آن زمان مکانی قدرتمند بوده است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
