کشف کتیبۀ باستانی در یک دیوار 2500 ساله
کاوش‌های این فصل در محوطه باستانی کوکلیا-مارتسلو در غرب قبرس، منجر به کشف کتیبه‌ی نادر شکسته‌ای به خط هجایی قبرسی شده است.
فرادید| کاوش‌های این فصل در محوطه باستانی کوکلیا-مارتسلو در پالپافوس در غرب قبرس، منجر به کشف کتیبه‌ی نادر شکسته‌ای به خط هجایی قبرسی شده است. این کتیبه روی سنگی حک شده بود که بعداً در ساخت دیواری در دوره قبرس باستان بین ۷۵۰ تا ۴۸۰ قبل از میلاد دوباره از آن استفاده شد. این هجابندی که گمان می‌رود از نسل سیستم نوشتار خطی A مینوی باشد، از قرن یازدهم تا قرن چهارم قبل از میلاد فعال بود، پس از آن از بین رفت و الفبای یونانی جایگزین آن شد.
به گزارش فرادید، پالایپافوس (Palaepaphos) که اواخر عصر برنز و قبل از ورود آخائیان از یونان پلوپونزی تأسیس شد، با پناهگاهی برای الهه بزرگ محلی و ایزدبانوی باروری که عبادت آن در قبرس به دوره کالکولیتیک (۳۹۰۰-۲۵۰۰ قبل از میلاد) بازمی‌گردد، مرتبط بود.
وقتی یونانیان (آخایی‌ها در ۱۲۰۰ قبل از میلاد و پس از آن یونانیان دوریان در ۱۱۰۰ قبل از میلاد) جزیره را مستعمره کردند، پرستش الهه محلی را برگزیدند و در نهایت آن را به آیین آفرودیت تبدیل کردند. پالایپافوس به عنوان یک مرکز شهری و پناهگاه مذهبی شکوفا شد و از دوره هندسی (۹۰۰ قبل از میلاد) تا پایان قرن ۴ قبل از میلاد به بزرگترین شهر در غرب قبرس تبدیل شد. پرستش این الهه در پالایپافوس زمانی که مسیحیت تمام رقبا را در قرن چهارم از دور خارج کرد و شهر رو به افول گذاشت، متوقف شد.
پالایپافوس در قرون وسطی به شهرت منطقه‌ای خود بازگشت و امروزه روستای کوکلیا در محوطه باستانی قرار دارد. بقایای باستان‌شناسی پالایپافوس اوایل قرن شانزدهم سوژه غارتگران شد، اما باستان‌شناسان تا سال ۱۹۵۰ کاوش‌های سیستماتیک این محوطه را آغاز نکرده بودند.
امسال چهارمین کاوش در محوطه با حمایت مالی گروه تاریخ و باستان‌شناسی دانشگاه ملی و کاپودیستری آتن (EKPA) و اجرای تیمی از دانشجویان به سرپرستی استاد باستان‌شناسی دانشگاه، کنستانتینوس کوپانیاس انجام شده است.
مأموریت این تیم در سال جاری، ادامه بررسی یک دیوار یادبود به طول بیش از ۵۵۰ فوت بود که نخستین بار در کاوش‌های قبلی در قرن بیستم کشف شد.
این دیوار در چند مرحله ساخته شده که نخستین تاریخ ساخت آن اواخر دوره سوم قبرس (قرن سیزدهم قبل از میلاد) است، اما جدول زمانی ساخت آن پیچیده و نامشخص است. هدف کاوش سال ۲۰۲۴ تعیین تاریخ مراحل ساخت و ساز جداگانه، با تاکید ویژه بر تونلی است که از زیر دیوار در عمق حدود ۷.۵ فوتی عبور کرده است. با حفاری تونل اطلاعات بیشتری درباره چینه‌شناسی بدست آمد که تأیید کرد دیوار در دوره باستانی قبرس و دوره کلاسیک قبرس تعمیر شده است. هنوز هدف ساخت تونل‌ها روشن نشده است.
در حال حاضر، اطلاعات حفاری موجود نشان می‌دهد این دیوار در لایه‌ای از دوره سوم قبرس پسین (قرن ۱۲ تا ۱۱ ق. م.) بنا شده، در دوره هندسی از کار افتاده و بعداً در دوره قبرس-باستانی (قرن ششم ق. م.) تعمیر شده است. سال ۲۰۲۳، تصاویری از دو کشتی حکاکی‌شده در ضلع بیرونی این ساختار مرموز یافت شد که شبیه تصاویر مشابهی از قایق‌ها در کیتیون بود. سال ۲۰۲۴، تصویر دیگری از یک کشتی کشف شد، هرچند ناتمام باقی ماند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
