این غار ۷ هزار سال قبل محل سکونت انسان‌ها بوده است
کاوش‌های باستان‌شناسی اخیر در جزیره شدرو در جنوب هوار منجر به کشف مهمی شده که درک پیشین از گذشته ماقبل‌تاریخی این جزیره را به چالش می‌کشد.
فرادید| در غار راتینا که از اوایل قرن بیستم مورد توجه بوده، اخیرا شواهدی از فعالیت انسانی آشکار شده که به دوره نوسنگی متأخر بازمی‌گردد، یعنی تقریباً ۳۰۰۰ سال قدیمی‌تر از آنچه پیش‌تر تصور می‌شد.
به گزارش فرادید، سال ۱۹۲۳ باستان‌شناس برجسته، گرگا نوواک، نخستین بار نشانه‌هایی از حضور انسان در غار راتینا را شناسایی کرد و قطعات سفالی مربوط به عصر آهن را کشف کرد. اما کاوش‌های تازه، روایت تاریخ این جزیره را به شکل چشمگیری تغییر داده است.
محققان در جریان یک کاوش متمرکز در فضایی به ابعاد تنها ۱.۵ در ۱.۵ متر، مجموعه‌ای چشمگیر از آثار باستانی را کشف کردند که شامل ۲۵۰ قطعه سفالی، ۹۷ قطعه استخوان حیوانات، ۱۰۹ قطعه صدف و حلزون دریایی و چهار ابزار سنگ چخماقی میشود. نمونه‌هایی از زغال چوب نیز برای تاریخ‌گذاری رادیوکربنی جمع‌آوری شد تا قدمت دقیق این یافته‌های مهم تأیید شود.
بین چشمگیرترین کشفیات، قطعاتی سفالی هستند که ۶۷ قطعه از آن‌ها ویژگی‌های متمایز دارند و انگار کاسه‌های نیم‌کره با لبه‌های حلقه‌ای و دیواره‌های نیمه‌صیقلی هستند. این ظروف که تزئیناتی به شکل طرح‌های هندسی کنده‌کاری‌شده دارند، به فرهنگ هوار ربط دارند و به‌طور خاص قدمت آن‌ها به هزاره پنجم پیش از میلاد (بین ۵۰۰۰ تا ۴۳۰۰ ق. م) میرسد.
فرهنگ هوار به گروهی فرهنگی در دوران نوسنگی اطلاق میشود که در جزیره هوار و مناطق اطراف در شرق آدریاتیک، به‌ویژه بین سال‌های ۵۰۰۰ تا ۴۳۰۰ ق. م. شکوفا شد. این فرهنگ به داشتن سفال‌های خاص که اغلب دارای تزئینات هندسی و اشکال مشخصی مانند کاسه‌های نیم‌کره با لبه‌های حلقه‌ای است، شهرت دارد.
یافته‌های باستان‌شناسی مرتبط با فرهنگ هوار نه‌تنها سفال، بلکه ابزارهایی از جنس سنگ و چخماق و شواهدی از فعالیت‌های کشاورزی اولیه نیز هست. این فرهنگ از نظر توسعه شبکه‌های تجاری در منطقه اهمیت دارد، چون یافته‌ها گواه تعاملات بین جوامع مختلف در سراسر دریای آدریاتیک است. فرهنگ هوار بخشی حیاتی از روایت کلی ماقبل تاریخی منطقه آدریاتیک محسوب میشود.
اشکال و تزئینات این سفال‌ها شباهت زیادی به نمونه‌های کشف‌شده در غار گرپچوا در هوار دارند که یکی از مهم‌ترین محوطه‌های نوسنگی در شرق آدریاتیک است. این ارتباط نشان می‌دهد غار راتینا هم‌زمان با برخی از مهم‌ترین سکونتگاه‌های ماقبل تاریخی منطقه مورد استفاده بوده و این پرسش را مطرح میکند که این غار چه نقشی در شبکه گسترده‌تری از تجارت و سکونت ایفا میکرده است.
یکی دیگر از جنبه‌های جالب تحقیق، منشأ مواد بکاررفته برای ساخت ابزارهای سنگی است. تحلیل‌های اولیه نشان داده که ابزارهای سنگی و چخماقی احتمالاً از جزایر دیگر آدریاتیک و مناطق سرزمینی تأمین شده‌اند و بیانگر وجود شبکه‌های تجاری و دریانوردی در دوران نوسنگی بین هوار، کورچولا، پلیشاتس و مناطق گسترده‌تر شرق هستند.
موقعیت استراتژیک شدرو در مسیرهای دریایی مهم، این جزیره را به مرکزی کلیدی برای ارتباطات و تجارت میان جوامع ماقبل تاریخی تبدیل کرده است. هرچند در کاوش‌های کنونی تنها بخش کوچکی از غار بررسی شده، حجم و اهمیت یافته‌ها نشان می‌دهد این مکان یا به‌طور مداوم مسکونی بوده یا پناهگاه فصلی و محل کار بوده است.
تحقیقات آینده روی گسترش کاوش‌ها در فلات اطراف متمرکز خواهد بود. نزدیکی غار به دریا و خاک‌های حاصلخیز، این منطقه را به محیطی ایده‌آل برای زندگی ماقبل تاریخی تبدیل کرده بود. مطالعات بیشتر ممکن است منجر به کشف شواهدی از فاز بعدی فرهنگ هوار-ناکُوان شود که تاکنون کمتر بررسی شده است.
این کاوش‌های باستان‌شناسی نه‌تنها درک ما از فرهنگ هوار را بهبود می‌بخشند، بلکه اطلاعات ارزشمندی از زندگی جوامع ماقبل تاریخی در امتداد سواحل شرقی آدریاتیک ارائه می‌دهند.
مترجم: زهرا ذوالقدر
