دیوار 800 سالۀ 300 کیلومتری از زیر شن‌های صحرا بیرون آمد
در «بیابان گوبی» مغولستان، دیواری به طول ۳۲۱ کیلومتر وجود دارد که تا همین اواخر یکی از ناشناخته‌ترین زیرساخت‌های قرون وسطایی شرق آسیا بود.
فرادید| این دیوار عظیم معروف به «دیوار گوبی» سال‌ها موجب حیرت باستان‌شناسان بود، اما پژوهش‌های جدید، داده‌های ارزشمندی درباره ساخت، هدف و زمینه تاریخی آن ارائه داده و نشان شده که این دیوار نه تنها یک سازه ساده دفاعی، بلکه ابزاری پیشرفته در هنر حکمرانی دوره دودمان شی‌شیان بوده است
به گزارش فرادید، این پژوهش بین‌المللی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، بررسی‌های زمینی و کاوش‌های هدفمند، این سازه در استان امنوگویی مغولستان را بررسی کرده است. بر مبنای یافته‌های این پژوهش، دیوار گوبی بیشتر در قرون ۱۱ تا ۱۳ میلادی، زمان حکومت دودمان شی‌شیان یا امپراتوری غربی شی‌شیان ساخته شده است. این امپراتوری به رهبری تانگوت‌ها آن زمان بخش‌هایی از غرب چین و جنوب مغولستان را کنترل می‌کرد. ساخت اصلی دیوار در دوره‌ای از تحولات جغرافی‌سیاسی مهم انجام شده، زمانی که دفاع مرزی و مدیریت قلمرو برای بقاء امپراتوری حیاتی بود.
بخش سنگی سیاه دیوار (A) عکس هوایی با کمک پهپاد که بخش حفظ‌شده دیوار سنگی را در دامنه تپه نشان می‌دهد (B) نقشه توپوگرافی که جایگاه استراتژیک دیوار را در قله خِرِم اندور نشان می‌دهد با بخش‌های خاکی (خط قرمز) و سنگی (سیاه)
نتیجه این پژوهش غیرمنتظره بود: دیوار گوبی بخشی از شبکه‌ی گسترده‌تری از برج‌های مراقبت، قلعه‌ها، خندق‌ها و پادگان‌ها بوده است. این اجزا روی شکل‌های طبیعی زمین مانند گذرگاه‌های کوهستانی و تپه‌های شنی قرار داشته و بر مبنای دسترسی به منابع کلیدی مانند آب و چوب انتخاب شده‌اند. خود دیوار از مصالح محلی همچون خاک متراکم، سنگ و چوب ساخته شده که با توجه به شرایط سخت محیطی و موقعیت دورافتاده منطقه، دستاوردی چشمگیر است.
دیوار پیرامونی پادگان جی 06 . (A) دیوار حصار که کاربرد چوب در دو طرف را نشان می‌دهد (B) بخش نمایان‌شده از قسمت داخلی دیوار حصار که استفاده گسترده از چوب را نشان می‌دهد
کاوش‌ها در محوطه‌های کلیدی مانند دو پادگان با کدهای G۰۵ و G۱۰ منجر به کشف ظروف سفالی، سکه‌ها و بقایای حیوانات از نزدیک به دو هزار سال پیش، از قرن دوم پیش از میلاد تا قرن نوزدهم میلادی شده است. این یافته‌ها نشان می‌دهند منطقه در طول قرون به‌شکل دوره‌ای مسکونی بوده، اما تاریخ‌گذاری رادیوکربن و شواهد سکه‌شناسی تأکید می‌کند دوره اصلی استفاده از دیوار، اوج حکومت شی‌شیان بوده است.
محققان باور دارند عملکرد دیوار ورای دفاع بوده است. آن‌ها نوشتند: «این دیوار نمونه‌ای است از شیوه حکمرانی دودمان شی‌شیان که با استفاده از سرمایه‌گذاری‌های معماری، به مدیریت منابع، جابجایی جمعیت و مرزبندی قلمروها می‌پرداخت.» پژوهشگران پیشنهاد می‌کنند به جای تصور کردن دیوارهای مرزی به عنوان مرزهای سخت و ثابت، باید آن‌ها را مناطق کنترل و تعامل، زیرساخت‌هایی پویا که بر اساس نیازهای سیاسی و محیطی تغییر می‌کردند، در نظر بگیرید.
این تفسیر جدید اثرات گسترده‌ای بر نحوه درک ما از شبکه‌های زیرساختی باستانی در سراسر آسیای داخلی و فراتر از آن دارد. با این یافته‌ها، دیوار گوبی به جمع زیرساخت‌های بزرگ تاریخی جهان می‌پیوندد، نه تنها به دلیل ابعاد و دوام آن، بلکه به دلیل نقشی که در شکل‌دهی به سیاست و بوم‌شناسی زمان خود ایفا کرده است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
