این خانه‌های «چنداتاقه» بعد از ۵ هزار سال از زیر خاک بیرون آمدند
در شهر شیانیانگ چین در ساحل رودخانه ویهه، بقایای خانه‌های باستانی برای نخستین بار پس از هزاران سال از زیر خاک بیرون آورده شده‌اند.
فرادید| براساس بیانیه خبری منتشرشده در ۵ ژوئن، در جریان کاوش‌های اخیر در محوطه روستای شیه‌جیاهه، تیم مشترکی از بنیاد آثار فرهنگی و باستان‌شناسی شیانیانگ و دانشکده میراث فرهنگی دانشگاه شمال‌غرب، حدود یک جریب (نزدیک به ۴۰۰۰ متر مربع) از زمین را کاوش کردند.
به گزارش فرادید، در مجموع ۱۹ پی خانه کشف شد که شامل خانه‌های دایره‌ای با ساختارهای یک‌اتاقه، دواتاقه و چنداتاقه می‌شدند. فرهنگ یانگ‌شائو بین سال‌های ۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد جریان داشت، بنابراین این خانه‌ها دست‌کم ۵۰۰۰ سال قدمت دارند.
خانه‌های چنداتاقه به ساکنان اجازه‌ی جدا کردن بخش‌های مختلف زندگی از هم را میداد
به گفته باستان‌شناسان، هفت خانه یک‌اتاقه دارای طرح دایره‌ای و بخشی از آن‌ها در دل زمین ساخته شده‌اند. تیرچال‌ها در امتداد دیوارها و گاهی در پایه دیوارها تعبیه شده‌اند که احتمالاً برای نگهداری سکوهای چوبی به کار می‌رفتند.
این خانه‌ها در سه نوع طراحی شده‌اند: خانه‌هایی با پله‌هایی در امتداد دیوار یا دارای گذرگاه، خانه‌هایی با دو سطح که بخش بالایی دارای خاک سوخته (برای پخت‌وپز) و بخش پایین‌تر برای زندگی بوده و خانه‌هایی با کف صاف که به عنوان فضای زندگی استفاده می‌شدند.
خانه‌های دواتاقه از دید سبک مشابه بودند، اما به پنج دسته متفاوت تقسیم می‌شدند. به گفته پژوهشگران، این خانه‌ها احتمالاً شامل یک فضای سکونتی و یک اتاق برای ذخیره‌سازی می‌شدند.
سبک نخست شامل دو فضای دایره‌ای با شکل‌های نامنظم میشد که به هم متصل شده بودند. سبک دوم دارای اتاقی کیسه‌ای‌شکل بود که به گودالی استوانه‌ای متصل میشد و همچنین یک گذرگاه اضافه داشت.
به گفته پژوهشگران، آخرین سبک، گودالی کم‌عمق بود که پیرامون دهانه اتاق‌های کیسه‌ای‌شکل ساخته شده بود؛ فضایی کم‌عمق که احتمالاً برای پخت‌وپز و زندگی استفاده می‌شده و بخش کیسه‌ای‌شکل برای نگهداری و ذخیره‌سازی به کار می‌رفته است.
پژوهشگران معتقدند گودال‌های عمیق‌تر احتمالاً برای ذخیره‌سازی به کار می‌رفتند تا وسایل از فضای زندگی دور نگه داشته شوند
تنها دو خانه سه‌اتاقه کشف شده‌اند که هر دو دارای ترکیبی از فضای عمیق و محل فعالیت با گذرگاه بودند. به گفته پژوهشگران، سبک‌های معماری خانه‌های این دوره نخستین نمونه‌های کشف‌شده از نوع خود هستند و نوری تازه بر زندگی روزمره مردم آن دوره می‌تابانند.
تمامی این خانه‌ها نشانه‌هایی از تقسیم عملکرد دارند، از جمله بخش‌های پخت‌وپز مرتفع، فضاهای ذخیره‌سازی عمیق و اتاق‌های کیسه‌ای‌شکل اضافه که نشان‌دهنده هوشمندی کاربردی مردم یانگ‌شائو هستند. این خانه‌ها کشف بسیار مهمی تلقی شده‌اند و به گفته این دو نهاد، سال ۲۰۲۴ یکی از شش کشف برتر باستان‌شناسی استان شانکسی شناخته شده‌اند.
محوطه روستای شیه‌جیاهه در شهر شیانیانگ در منطقه مرکزی استان شانکسی در شرق-مرکز چین است.
مترجم: زهرا ذوالقدر
