جستجوی مقبرۀ «آخرین ملکۀ مصر» در اعماق دریای مدیترانه
در جریان جستجوی مقبره گمشده ملکه مصر، اکتشافگر جغرافیای ملی، کاتلین مارتینز، چشم‌انداز غرق‌شده‌ای را نزدیک خرابه‌های تاپوسیریس ماگنا کشف کرد.
فرادید|برای دو دهه، اکتشافگر جغرافیای ملی، کاتلین مارتینز که در دنیای باستان‌شناسی فردی غیرمتعارف است، در جستجوی مقبره ملکه کلئوپاترا در مکان‌های زیرزمینی و مخفی بوده است؛ مکان‌هایی که دیگران نادیده گرفته بودند.
به گزارش فرادید، بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که کلئوپاترا، آخرین فرعون مصر و حاکم دوره بطلمیوسی، نزدیک کاخ سلطنتی در اسکندریه، جایی که به دنیا آمده و حکومت کرده، مرده و دفن شده است. مارتینز، وکیل جنایی از جمهوری دومینیکن که به باستان‌شناس تبدیل شده، گذشته کلئوپاترا را مانند صحنه یک جرم جمع‌آوری کرده تا آن را رمزگشایی کند. جستجوی او در نهایت به تاپوسیریس ماگنا رسید، معبدی کمتر شناخته‌شده نزدیک ۳۰ مایلی غرب اسکندریه در شهر ساحلی مصر، بورگ‌العراب.
حالا، مایل‌ها دورتر از ساحل تاپوسیریس ماگنا، تیم او چیزی را کشف کرده که مارتینز احتمال می‌دهد سرنخ مهمی در این راز ۲۰۰۰ساله باشد: بندری غرق‌شده در عمق دریای مدیترانه. این کشف نشان می‌دهد تاپوسیریس ماگنا نه‌تنها یک مرکز مذهبی مهم، بلکه یک مرکز تجارت دریایی گسترده نیز بوده، بسیار بزرگ‌تر از آنچه تاکنون تصور می‌شد.
مارتینز می‌گوید: «این موضوع اهمیت واقعی معبد را نشان می‌دهد. تمام شرایط لازم برای انتخاب این مکان برای دفن کلئوپاترا همراه با مارک آنتونی، سیاستمدار رومی که او را دوست می‌داشت و کنار او می‌جنگید، فراهم بود.»
سال ۲۰۲۲، مارتینز و تیم باستان‌شناسان مصری و دومینیکنی خود، گنجینه‌ای از آثار و سازه‌ها در خرابه‌های تاپوسیریس ماگنا را کشف کردند که به دوران حکومت کلئوپاترا بازمی‌گردد، همچنین یک تونل ۴۳۰۰ فوتی که مستقیم به سمت دریا می‌رفت.
کاتلین مارتینز، وکیل و باستان‌شناس دومینیکنی، از سال ۲۰۰۵ به دنبال مقبره کلئوپاترا بوده است. منطقه تاپوسیریس ماگنا محل جدیدترین کشف او از یک بندر باستانی زیرآب است.
داخل تاپوسیریس ماگنا، مارتینز به رابرت بالارد محل کشف سنگ‌های زیرساختی را در گوشه‌های معبد ایزیس نشان می‌دهد.
تونل نزدیک ۴۰ فوت زیر زمین قرار داشت، تا حدی غرق و با آب دریا پر شده بود. داخل تونل، ظروف سفالی و کوزه‌هایی از دوران بطلمیوس‌ها یافت شد. مارتینز می‌گوید: «این کشف به همراه یافته‌های جدید در ساحل، نشان می‌دهد بندر در زمان کلئوپاترا و حتی پیش از آن در آغاز سلسله فعال بوده است.»
برای بررسی این تقاطع غیرمنتظره زمین و دریا، مارتینز از باستان‌شناس دریایی و اکتشافگر جغرافیای ملی، باب بالارد کمک گرفت، کسی که به خاطر کشف تایتانیک مشهور است. در عملیات عمیق دریایی، آن‌ها با سازه‌های عظیم زیرآبی و کاملاً ساخته دست انسان، از جمله کف کاملاً صیقلی روبه‌رو شدند.
مارتیز می‌گوید: «پس از ۲۰۰۰ سال، هرگز هیچ‌کس آنجا نبوده و ما اولین‌ها هستیم.»
زندگی خارق‌العاده و مرگ مرموز
کلئوپاترای هفتم سال ۶۹ پیش از میلاد به دنیا آمد و در ۱۸ سالگی به تخت نشست. او آخرین رهبر دوره بطلمیوسی، طولانی‌ترین سلسله حکومت در تاریخ مصر باستان بود که سال ۳۰۵ پیش از میلاد پس از فتح مصر توسط اسکندر کبیر به قدرت رسیدند. مارتینز می‌گوید: «او زن خارق‌العاده‌ای بود که حتی مردان قدرتمند را هم می‌ترساند.»
رومی‌ها کلئوپاترا را به‌ویژه به خاطر رابطه‌اش با ژولیوس سزار بدنام کردند. آن‌ها او را «مغرور، فریبنده و خطرناک که سیاستمداران روم را از مسئولیت‌هایشان دور می‌کرد» توصیف کردند و مورخان و هنرمندان غربی این تصویر را تقویت کردند.
برای مارتینز، زندگی کلئوپاترا درس مقاومت قوی در برابر نقشهای جنسیتی زمان خود است: «او فیلسوف، پزشک، شیمی‌دان و متخصص آرایش و زیبایی بود.»
کاتلین مارتینز در بخشی از تونل قدم می‌زند که از دریای داخلی آب شیرین مارئوتیا می‌گذرد، از کنار ورودی معبد عبور می‌کند و تا دریای مدیترانه ادامه می‌یابد.
نمای شمالی دیوار خارجی تاپوسیریس ماگنا که مسیر پیاده‌روی تازه کشف‌شده‌ای را نشان می‌دهد که مستقیم به دریای مدیترانه منتهی می‌شود، مدرکی دیگر از ارتباط معبد با سازه‌های زیرآبی.
پس از ترور سزار، کلئوپاترا رابطه عاشقانه و سیاسی ۱۱ساله با ژنرال او و جانشین بالقوه، مارک آنتونی داشت. نویسنده باستانی پلوتارک ملاقات کلئوپاترا و آنتونی را چنین توصیف می‌کند:
«در قایقی با عرشۀ طلایی و بادبان‌های پهن بنفش، در حالی که پاروهای نقره‌ای با موسیقی فلوت و چنگ هماهنگ می‌شدند، کلئوپاترا او را با پوشش طلایی و لباس الهه ونوس ملاقات کرد.»
کلئوپاترا با نمایش‌های دریایی برنامه‌ریزی‌شده، قدرت و ثروتش را به رخ می‌کشید.
روابط شخصی و سیاسی او با آنتونی نیز در دریا پایان یافت. در ۳۱ پیش از میلاد، نیروهای دریایی آن‌ها در نبرد اکتاویوم در سواحل غربی یونان با حاکم رومی، اکتاویان روبه‌رو شدند. پس از شکست، آنتونی به مصر گریخت و گفته می‌شود در اسکندریه با شمشیر خودکشی کرده و بعدها در مقبره کلئوپاترا و در آغوش او جان سپرد. کلئوپاترا که از سوی رومی‌ها به اسارت تهدید شده بود، در ۳۹ سالگی خودکشی کرد، برخی حدس می‌زدنند با سم مار، هرچند این موضوع هرگز اثبات نشده است.
نقشه کف دریا در سواحل تاپوسیریس ماگنا، برجسته کردن یک تپه زیرآب (قرمز و نارنجی) نزدیک ۵۰ فوت زیر آب.
جستجوی مقبره کلئوپاترا
پلوتارک نوشته که آنتونی و کلئوپاترا در مقبره او در اسکندریه دفن شدند، اما هیچ مدرکی از مقبره او تاکنون یافت نشده است. شهر سال ۳۶۵ میلادی توسط زلزله و سونامی تخریب شد و بخش زیادی از منطقه سلطنتی تاریخی ۲۰ فوت زیر آب رفت.
مارتینز باور دارد کلئوپاترا برای اجتناب از سلطه روم، برنامه‌ای برای ناپدید شدن و پنهان کردن بدن خود و آنتونی داشته است: «او باید مکانی را انتخاب می‌کرد که در آن برای زندگی پس از مرگ با مارک آنتونی احساس امنیت کند.»
مارتینز تمام معابد قابل‌دسترس از اسکندریه در یک روز را بررسی کرد و در نهایت جستجوی خود را در تاپوسیریس ماگنا آغاز کرد.
مارتینز می‌گوید: «ما تاریخ منطقه را تغییر داده‌ایم، حتی اگر مقبره کلئوپاترا را پیدا نکرده باشیم.»
کاتلین مارتینز امواج صبحگاهی در مصر را بررسی می‌کند. او با استفاده از نقشه‌های باستانی موفق شد یک شبه‌جزیره که اکنون زیر آب رفته و به دریای مدیترانه کشیده می‌شود را کشف کند.
یک عملیات دریای عمیق به رهبری اکتشافگران جغرافیای ملی، کاتلین مارتینز و باب بالارد، سازه‌های عظیم ساخته‌شده توسط انسان را در سواحل تاپوسیریس ماگنا در شمال مصر آشکار کرد؛ مکانی که مارتینز معتقد است ممکن است مقبره ملکه کلئوپاترا در آن باشد.
بندر مرتبط با کلئوپاترا
مارتینز معتقد است بدن کلئوپاترا به تاپوسیریس ماگنا آورده شده و احتمالاً از تونل عبور کرده تا به مکان امنی برای دفن مخفی برسد. طی قرن‌ها، دست‌کم ۲۳ زلزله در ساحل مصر رخ داده که بخشی از تاپوسیریس ماگنا را زیر آب فرو برده است.
بالارد توضیح می‌دهد که تیم او ابتدا جاهایی که ماهی‌گیران قدیمی ابزار خود را ذخیره می‌کردند پیدا کردند، سپس با استفاده از سونار، نقشهای از کف دریا کشیدند و غواصان آثار باستانی را یافتند، از جمله:
- سازه‌های عظیم بیش از ۲۰ فوت ارتفاع، ستون‌ها، سنگ‌های صاف، لنگرها و آمفوراها
- ساختاری به نام «سلام ۵» شامل سنگ‌های مستطیلی بلند
- ساختار دیگری با سه ستون به نام «سه خواهر»
برای مارتینز، این کشف او را یک قدم به هدفش نزدیک‌تر کرده است: «ما به جستجو روی زمین و زیر آب ادامه خواهیم داد. این شروع یک کار بزرگ است.»
کاتلین مارتینز در مرکز فرماندهی و طی تحقیقات سال ۲۰۲۴، داده‌های جدید را با جاناتان فیلی و مایکل بارنت بررسی می‌کند.
یک مدل سه‌بعدی ایجادشده با استفاده از فتوگرامتری از سازه زیرآبی «سلام ۵» که توسط غواصان بررسی شده است.
مارتینز می‌گوید: «هیچ‌کس نمی‌تواند به من بگوید کلئوپاترا در تاپوسیریس ماگنا نیست. من متوقف نخواهم شد. برای من، تنها مسئله زمان است.»
مترجم: زهرا ذوالقدر
