6 نکتۀ خواندنی دربارۀ 6 امپراتور روم باستان؛ از «مرگ با پنیر» تا «چهارپایۀ شاه ایران»

فرادید| امپراتوری روم عمدتا با شکوه نظامی، نبرد گلادیاتورها و سازه‌های بزرگ مهندسی شناخته می‌شود. اما شکوه رومی روی دیگری هم دارد.

به گزارش فرادید؛ زندگی برای کسانی که در روم در رأس قدرت بودند پرخطر و گاه عجیب بود. برخی از امپراتورها تنها چند هفته حکومت کردند، برخی به دست محافظان یا خانواده‌ی خود کشته شدند، و کسانی هم بودند که در دوران فرمانروایی، شگفتی‌ها و رفتارهای عجیب و غریب بسیاری از خود نشان دادند.

آگوستوس دخترش را تبعید کرد

در سال ۱۸ پیش از میلاد، آگوستوس قوانینی اخلاقی وضع کرد تا با تشویق ازدواج و سرکوب زنا، فضیلت رومی را زنده کند. برای نخستین‌بار خیانت زناشویی جرم عمومی شد و مجازات آن تبعید و ضبط اموال بود. اما مشهورترین فردی که با این قوانین مجازات شد، دختر خودِ آگوستوس، جولیا، بود. زندگی بی بند و بار و پرحاشیه او باعث آبروریزی امپراتور شد و طبق گزارش نویسندگان باستانی، آگوستوس او را به جزیره‌ای دورافتاده تبعید کرد. او هرگز دخترش را نبخشید و حتی زمانی گفت: «ای کاش پدر دختر دیگری بودم، نه جولیا».

کلودیوس خواست الفبای لاتین را عوض کند

کلودیوس، امپراتور دیگری بود که می‌خواست اساس جامعه روم را تغییر دهد. او تلاش کرد چند حرف تازه به الفبای لاتین اضافه کند و حتی کتابی درباره ضرورت این کار نوشت. با آنکه برخی از این حروف در آثار باستانی پیدا شده، این تلاش شکست خورد و مردم هیچ‌گاه آن‌ها را نپذیرفتند.

نرون مردم را مجبور می‌کرد صدای آوازش را گوش دهند

نرون امپراتوری بود شیفته نمایش. او مردم را وادار می‌کرد ساعت‌ها به آوازخوانی‌اش گوش دهند و اجازه خروج از سالن نمی‌داد. گفته شده برخی زنان باردار هنگام این اجراها زایمان کردند و بعضی برای فرار خود را به مردن زدند تا بیرون برده شوند! هرچند بسیاری از این روایت‌ها اغراق‌آمیز است، اما نرون به خشونت نیز مشهور بود: از قتل مادرش تا اتهام به آتش‌زدن شهر برای ساخت کاخ‌های تازه.

وسپاسیان و درآمد از راه‌هایی ناخوشایند

وسپاسیان، که پس از آشوب‌های پس از نرون به قدرت رسید، سابقه‌ای مشکوک داشت. برخی منابع می‌گویند او پیش از رسیدن به امپراتوری با تجارت پسران اخته‌شده ثروتمند شد. او به‌عنوان امپراتور نیز مالیات بر ادرار را دوباره برقرار کرد؛ ماده‌ای که برای دباغی و شستشو استفاده می‌شد. وقتی پسرش از این کار ابراز انزجار کرد، وسپاسیان سکه‌ای را بالا گرفت و پرسید: «بوی بدی می‌دهد؟» از همین داستان جمله معروف «پول بو نمی‌دهد» به جا مانده است.

آنتونینوس پیوس و مرگ بر اثر «پرخوری پنیر»

آنتونینوس پیوس، امپراتوری آرام و محبوب بود که ۲۳ سال با ثبات حکومت کرد و یکی از «امپراتوران خوب» شناخته می‌شود. اما بنا بر گزارش هیستوریای آگوستا، او بر اثر تب شدیدی مرد که از پرخوری پنیر آلپی ایجاد شده بود. گفته می‌شود پس از سه روز تب، حمام کرد، دوستانش را فراخواند، جانشینی مارکوس اورلیوس را اعلام کرد و سپس در خواب درگذشت. هرچند این منبع چندان قابل اعتماد نیست، اما اگر حقیقت داشته باشد، مرگ او یکی از غم‌انگیزترین پایان‌های یک امپراتور رومی بوده است.

والرین، امپراتوری که به چهارپایه انسانی تبدیل شد

سنگ‌نگارۀ نقش رستم که مچ دست والرین را به نشانۀ اسارت در دست شاپور ساسانی نشان می‌دهد

برخی دیگر از امپراتورها سرنوشت‌هایی بسیار وحشتناک‌تر داشتند. والرین که در نبرد با ایرانیان اسیر شاپور ساسانی شد، به بدترین شکل تحقیر گردید. منابع مسیحی می‌گویند شاپور هنگام سوار شدن بر اسب پایش را بر پشت والرین می‌گذاشت. حتی گفته شده او را پس از مدتی زنده‌پوست کندند و پوستش را همچون نشانی از پیروزی به نمایش گذاشتند؛ روایتی که درباره صحت آن تردید وجود دارد، اما اسارت و تحقیر او قطعی است و نقش‌برجسته نقش‌رستم نیز این واقعه را نشان می‌دهد.

این روایت‌ها نشان می‌دهد فرمانروایی بر یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های تاریخ نه فقط قدرت، بلکه مجموعه‌ای از عجایب، خطرها و گاه مرگ‌های شگفت‌انگیز و تلخ را به همراه داشت؛ از مرگ بر اثر پنیر تا تبدیل‌شدن به چهارپایه انسانی!