«لاشخور و دختر قحطی‌زده»؛ ماجرای یکی از تکان‌دهنده‌ترین عکس‌های تاریخ
این تصویر هنوز هم یکی از شوک‌آورترین عکس‌های تاریخ است؛ عکسی که درباره اخلاق عکاسی خبری بحث‌های جهانی را برانگیخت. اما داستان پشت این عکس معروف از کوین کارتِر چه بود؟
فرادید| کوین کارتِر (۱۹۶۰-۱۹۹۴) عضو «باشگاه بَنگ-بَنگ» بود؛ گروهی متشکل از چهار عکاس که پایان آپارتاید در آفریقای جنوبی در اوایل دهه ۱۹۹۰ را پوشش می‌دادند.
به گزارش فرادید، با وجود پیوند این گروه با آفریقای جنوبی، عکس کارتر در واقع در آیود سودان (که امروز بخشی از سودان جنوبی است) گرفته شد. کارتر به همراه ژوائو سیلوا، یکی دیگر از اعضای باشگاه، برای ثبت جنگ داخلی سودان به آنجا رفت. آن‌ها در مارس ۱۹۹۳ به منطقه‌ای خطرناک تحت کنترل شورشیان سفر کردند که با قحطی شدید دست‌وپنجه نرم می‌کرد.
وقتی با هواپیمای امدادی وارد شدند، آنچه دیدند شوک‌آور بود: کودکان گرسنه و روستاییان ژنده‌پوش بی‌صبرانه منتظر غذا و کمک بودند. ماه‌ها بود هیچ سازمان امدادی به آیود سر نزده بود. کارتر پس از بازگشت به چادر امداد، به سیلوا گفت: «رفیق، باور نمی‌کنی چه عکسی گرفتم. داشتم از بچه‌ای عکس می‌گرفتم که روی زانوهاش افتاده بود، یهو یک لاشخور درست پشت سرش ظاهر شد.»
این نقل‌قول‌ها مربوط به کتاب مشهور باشگاه بنگ-بنگ به قلم سیلوا و گِرِگ مارینوویچ است. کارتر به سیلوا گفت لاشخور را فراری داده و سیلوا افسوس خورده که خودش نتوانسته آن صحنه را ثبت کند. عکس کارتر خیلی زود در نیویورک تایمز منتشر شد و سیلی از پرسش‌ها را برانگیخت؛ خوانندگان بی‌وقفه سرنوشت دخترک را جویا می‌شدند. حجم پرسش‌ها به قدری زیاد بود که نیویورک تایمز یادداشتی توضیحی به عکس افزود:
«عکسی که جمعه گذشته همراه گزارشی درباره سودان منتشر شد، دختری سودانی را نشان می‌داد که از شدت گرسنگی در مسیر منتهی به مرکز تغذیه در آیود از حال رفته بود. لاشخوری پشت سر او کمین کرده بود. بسیاری از خوانندگان از سرنوشت دختر پرسیده‌اند. عکاس گزارش داد پس از راندن لاشخور، او به‌قدری بهبود یافت که توانست مسیرش را از سر بگیرد، اما معلوم نیست آیا به مرکز رسید یا نه.»
کارتر و «نیویورک تایمز» سال ۱۹۹۴ جایزه پولیتزر عکاسی ویژه را بردند. تصویر او موجی جهانی به‌پا کرد، موجب شد کمک‌های بسیاری به سودان سرازیر شود و در روزنامه‌ها و مجلات سراسر جهان به چاپ رسید، اما خود کارتر در شرایط روحی وخیمی بود. بنا به روایت کتاب باشگاه بنگ-بنگ، او به مصرف مواد روی آورده بود و حتی نمی‌توانست بزرگیِ کسب جایزه پولیتزر را درک کند.
افزون بر این، سیل پرسش‌ها درباره سرنوشت کودک، او را آزار می‌داد؛ پرسش‌هایی که پاسخی برایشان نداشت. مردم مدام می‌پرسیدند چرا او بعد از گرفتن عکس، دخترک را بلند نکرده است.
مارینوویچ در کتابش می‌نویسد: «واقعیت این بود که سازمان لایف‌لاین سودان، کارتر و ژوائو را برای نجات یا تغذیه کودکان نفرستاده بود؛ آن‌ها برای ثبت بدترین چهره قحطی و جنگ به آنجا رفته بودند تا توجه عمومی جلب شود، اما پرسش‌ها همچنان باقی بود.»
در ژوئیه ۱۹۹۴، اندکی بیش از یک سال پس از گرفتن عکس، کارتر خودکشی کرد.
مترجم: زهرا ذوالقدر
