راه‌های درمان سریع سردرد
اکثر افراد دچار سردرد می‌شوند. بر اساس نوع سردرد، درمانهای متفاوتی وجود دارد. اما اینجا راه‌هایی برای کاهش سریع درد ارائه‌شده که کمک می‌کنند قبل از وخیم شدن سردرد، آن را کنترل کنید.
انواع سردرد
فرادید | سردرد به عنوان یک بیماری ، روزانه تعداد زیادی از افراد را به مراکز درمانی هدایت می کند. بنابراین با شناخت علل ایجاد کننده آن می توان برخورد صحیح تری با این افراد داشت. بنحوی که فرد بتواند به فعالیت روزمره خود ادامه دهد در واقع دانستن اینکه شما از چه سردردی رنج میبرید بسیار مهم است و بر اساس نوع سردرد، درمانهای متفاوتی وجود دارد.
سردردها از این قبیل‌اند: سردرد ناشی از استرس، سردرد عصبی، سردر مزمن روزانه، میگرن و بسیاری دیگر که در ادامه چند نوع سردرد رایج به همراه علائم و نشانه ها را توضیح می‌دهیم:
سردردهای فشاری رایج‌ترین نوع سردرد می‌باشد درد آن به نحوی است که شما احساس فشار یا درد در دور سر به ویژه ناحیه‌ی گیجگاهی و پشت سر و گردن می‌کنید. درد آن از سردردهای میگرنی کمتر است و معمولا حالت تهوع و استفراغ را به دنبال ندارد، اما می‌تواند باعث توقف فعالیت‌های روزمره تان شود
درمانهای معمول این نوع سردرد استفاده از قرصهای آسپیرین ، ایبوبروفن و استامینوفن است. این قرص‌ها معمولا برای بهبود سردرد کفایت می‌کنند. متخصصان دلیل آن را انقباضات ماهیچه‌های گردن و جمجمه در پاسخ به استرس می‌دانند که این خود باعث تغییرات شیمیایی در مغز می‌شود و به شکل سردرد بروز می‌شوند.
درمان دارویی ممکن است گاهی لازم باشد اما در مواقع دیگر درمانهای جایگزین می‌توانند به میزان زیادی مفید باشند. درمانهای طبیعی که در خانه انجام می‌شوند، می‌توانند فورا درد شما را تسکین دهند و باعث شوند که باقی روز خود را با هدفمندی بگذرانید.
سردرد خوشه‌ای که بیشتر مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهند تا زنان از سردردهای بازگشتی و راجعی می‌باشند که در دوره و چرخه‌هایی روی می‌دهند. این سردردها به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و باعث سردردهای شدید و ناتوان کننده در یک طرف سر می‌شوند و گاهی همراه با اشکی شدن چشم و خون دماغ و آبریزش بینی در همان سمت می‌باشد.
وقتی سینوسی در بدن در قسمت‌های سر و جمجمه عفونت می‌کند می‌تواند موجب درد در آن نواحی شوند. این سردرد با تب همراه است و با علائم تشخیص داده می‌شود مثلا با دیدن ظاهر چرکی سینوس با اسکوپ‌های تشخیصی.
استفاده‌ی زیاد از داروهای مسکن درد برای سردرد می‌تواند موجب بازگشت سردرد شود، داروهایی، چون آسپیرین، ایبوبروفن، استامینوفن. یک نظریه این است که استفاده‌ی زیاد از این داروها مغز را در حالت برانگیخته قرار می‌دهد و همین خود باعث تحریک ایجاد سردرد می‌شود، از طرفی بازگشت سردرد می‌تواند نشانه‌ای از افت دارو در خون باشد.
درمانهای طبیعی و خانگی
درمان دارویی ممکن است گاهی لازم باشد اما در مواقع دیگر درمانهای جایگزین می‌توانند به میزان زیادی مفید باشند. درمانهای طبیعی که در خانه انجام می‌شوند، می‌توانند فورا درد شما را تسکین دهند و باعث شوند که باقی روز خود را با هدفمندی بگذرانید.
۱- آب
اغلب سردردها به دلیل کم‌آبی هستند. این نوع سردرد با آب‌رسانی به بدن‌تان قابل درمان است. همان ابتدا که علائم سردرد را احساس می‌کنید، می‌توانید یک لیوان آب بنوشید و در طی روز نیز جرعه جرعه آب به بدن‌تان برسانید. حتی می‌توانید یک نوشیدنی ورزشی را نیز امتحان کنید.
نوشیدنی‌های ورزشی حاوی الکترولیت‌ها هستند که تنش را از بین می‌برد و بدن را دوباره آب‌رسانی می‌کند. از خوردن نوشیدنی‌هایی مثل الکل یا قهوه جدا خودداری کنید، زیرا این نوع از نوشیدنی‌ها باعث می‌شوند بدن بیش از قبل بی‌آب شود.
قرار دادن چیزی نرم و سرد بر روی پیشانی و چشم‌ها رگ‌های خونی را منقبض کرده و درنتیجه التهاب را کاهش می‌دهد. اگر مرکز درد شقیقه یا سینوس‌ها باشد، این روش بسیار مؤثر خواهد بود. وقتی کیسه‌ی یخ را روی پیشانی خود بگذارید، این ناحیه بی‌حس می‌شود و در نتیجه درد متوقف می‌شود.
* کیسه‌ی مخصوصی است که دارای گرمای مرطوب بوده و ضمن گرم نمودن ناحیه‌ی مورد درمان با خاصیت افزایش گردش خون تاثیراتی روی ناحیه دارای درد می‌گذارد.
به شما پیشنهاد می‌دهیم در هنگام سردرد ماساژ صورت و سر را فراموش نکید ماساژ گردش خون را بیشتر کرده و سردرد را کاهش می‌دهد. این روش برای سردردهای عصبی بسیار مؤثر است.
انگشت‌های شست را روی شقیقتان قرار دهید و با اندکی فشار حرکت‌های کوچک و دایره‌ای انجام دهید. در حمام نیز می‌توانید پوست سرتان را ماساژ دهید.
غذاهای غنی از نیاسین ( ویتامین ب۳ ) برای درمان سردرد مفید هستند. چند دقیقه بعد از رسیدن نیاسین به بدن، درد باید فروکش کند. نیاسین را می‌توان در مرغ، ماهی تن، ماهی قزل آلا، قارچ کریمینی، بادام زمینی، جو، بلغور، گندم کامل، تخمه‌ی آفتابگردان، سبزی‌های سبز، جگر و سایر خوراکی‌ها یافت. نیاسین را همچنین می‌توان به عنوان مکمل مصرف کرد. مصرف بیش از حد نیاسین می‌تواند منجر به زخم معده و مشکلات کبد شود، بنابراین باید آن را به دقت و در مقادیر مناسب مصرف کرد.
بادام به دلیل داشتن سالیسین به عنوان یک مسکن درد عمل می‌کند. سالیسین مسکنی است که در داروهای ضد درد بدون نسخه وجود دارد. روغن بادام به عنوان درمانی برای سردرد در همان زمانی که درد را تجربه می‌کنید و هم به عنوان یک درمان پیشگیرانه موثر است. شما می‌توانید هر زمان که احساس کردید سردردتان دارد شروع می‌شود، یک مشت یا دو عدد بادام بخورید.
نعناع خاصیت آرامش‌بخش و تسکین‌دهنده دارد و می‌تواند به درمان سردرد کمک کند. شما می‌توانید نعناع را به صورت چای بخورید یا از روغن آن استفاده کنید. روغن نعناع را به آرامی روی شقیقه‌ها، فک و پشت گردن خود ماساژ دهید. به علاوه، می‌توانید بخور نعناع بگیرید. این کار می‌تواند بسیار مفید باشد و در درمان علائمی که اغلب همراه با سردرد هستند مثل تهوع و استفراغ کمک‌کننده باشد.
تاثیرگذاری اسطوخودوس (یا لّوِندر) بر سردردهای مزمن و دردناک چندین مرتبه نشان داده شده است. محققین دانشگاه فلوریدا متوجه خاصیت ضد اضطرابی این گیاه نیز شدند و نشان دادند که اسانس اسطوخودوس در درمان بسیاری از بیماری‌ها کارایی دارد. برای نمونه، اسانس اسطوخودوس در پایین آوردن ضربان قلب و شدت اضطراب دانشجویان پزشکی پیش از یک امتحان استرس آور بسیار موثر بود. اسطوخودوس همچنین می‌تواند مشکلات سینوسی، سردرد ناشی از مصرف مشروبات الکلی و افسردگی را درمان کند.
طرز تهیه لیمونادِ اسطوخودوس
شما باید تمام مواد را داخل یک ظرف ریخته و با هم ترکیب کنید. سپس ترکیب را مزه مزه کنید و در صورت نیاز آب یا عسل بیشتری به آن اضافه کنید. در آخر نیز درب ظرف را بگذارید. یک ساعت بعد نوشیدنی شما آماده است.
زمانی که دچار سردرد می‌شوید، نور می‌تواند بسیار مضر باشد. میگرن (و سردرد) اغلب در اثر محرک‌های حسی ایجاد می‌شود. نور نیز چنین محرکی است. بستن راه ورود نور به محیط، سبب تسکین فوری و چشم‌گیر می‌شود. اگر پرده‌ها را بکشید یا چند لامپ را در اتاق‌تان خاموش کنید، سردرد شما کاهش خواهد یافت. همچنین می‌توانید عینک آفتابی به چشم بزنید. عینک جلوی نور داخل خانه و خارج خانه را می‌گیرد و شما از نور طبیعی و غیرطبیعی محافظت می‌کند.
داروهای تسکین دهنده سردرد و میگرن به دو گروه عمده تقسیم می‌شوند. گروه اول داروهایی که برای درمان درد استفاده می‌شوند. (داروهای بی اثر کننده) وگروه دیگر داروهایی هستند که از ابتدا مانع بروز درد می‌شوند. داروهای گروه اول زمانی که نشانه‌ها و علائم سردرد شروع شد، مصرف می‌شوند، در حالی که داروهای گروه دوم به طور منظم، گاهی بصورت روزانه، برای جلوگیری از شروع سردرد، استفاده می‌شوند.
گروه اول: داروهای تسکین دهنده سردرد و میگرن
NSAID ها (داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی): پزشکان معتقدند که این گروه از داروها از طریق مسدود کردن مواد شیمیایی در بدن که باعث التهاب و تورم بافتها و ارسال سیگنال درد به مغز می شود، عمل می کنند. NSAID ها شامل ایبوبروفن ، (ادویل، مورتین) و ناپروکسین (آلوو، آناپروکس) می باشند.
آسپرین نیز از انواع NSAID هاست و معمولاً به طور ترکیبی با استامینوفن و کافئین برای درمان سردردهای شدید استفاده می شود. مانند اکسدرین و دیگر محصولات مشابه برای درمان سردردهای میگرنی طراحی شده اند.
سه نمونه از داروهای ضد التهابی که برای دردهای میگرنی تایید شده اند شامل اکسدرین میگرن، ادویل میگرن، و مورفین میگرن می باشند.
عوارض جانبی: شایع ترین عارضه ایجاد شده از مصرف داروهای NSAID ، حالت تهوع ، سوء هاضمه و سوزش معده است. همواره این داروها را همراه غذا مصرف کنید تا احتمال ناراحتی های معده را کاهش دهد. مصرف این داروها به مقدار زیاد، می تواند به کلیه ها آسیب برساند.
تریپتان ها: اولین انتخاب برای درمان میگرن تریپتان ها هستند. این دارو موجب تنگی و انقباض رگ های خونی می شود و مانع انتشار مواد شیمیایی که به نظر می رسد، عامل بروز میگرن هستند، می گردند. سوماتریپتان (ایمیترکس)، زولمیتریپتان (زومیگ)، التریپتان (رلپاکس) و آلموتریپتان (آزرت) از انواع تریپتانهایی هستند که اغلب مورد استفاده قرار می گیرند.
دکتر Joseph Rotella می گوید من به بیماران توصیه می کنم به محضی که هر گونه علامت شروع حمله میگرنی را مشاهده کردند، یکی از قرصهای تریپتان را مصرف کنند. دکتر Joseph Rotella ، مدرس دانشگاه مرکز بهداشت و درمان اسکاتسدیل آریزونا و پزشک خانواده همچنین دارای مجوز در طب فن ماساژ وجابجا کردن ستون فقرات و فیزیوتراپی است.
عوارض جانبی: مصرف بیش از حد تریپتان ها موجب سردردهای بازگشتی (راجعه) می شود. از دیگر عوارض آنها می توان به حالت تهوع، سرگیجه، ضعف ماهیچه ها و ضربان نامنظم قلب اشاره کرد.
در صورتی که به مقدار زیاد از داروهای مسکن میگرن استفاده می کنید، حتما دستور العمل استفاده از دارو را که روی برچسب آن نوشته شده، کاملاً مطالعه نمایید. دکتر Rotella می افزاید بیمارانی که در حجم زیاد از داروهای مسکن استفاده می کنند، احتمال ابتلا به نوع جدیدی از سردرد را دارند که به آن سردردهای ناشی از مصرف زیاد دارو می گویند.
سردردهای مداوم و آزار دهنده ای که مابین حملات میگرنی بوجود می آیند. دکتر Rotella در خصوص مصرف زیاد دارو هشدار می دهد و توصیه وی محدود کردن مصرف داروهای مسکن و مشورت با پزشک است. در این صورت معمولاً پزشکان مصرف داروهای پیشگیری کننده را بصورت روزانه تجویز می کنند تا نیاز بدن به استفاده از مسکن ها کاهش یابد.
گروه دوم: داروهای پیشگیری کننده
کسانی که اغلب دچار سردرد می شوند و یا دچار سردردهای میگرنی می شوند که به سختی تسکین می یابد، بهتر است از مزایای داروهای پیشگیری کننده، بهره ببرند. داروهایی مانند:
داروهای ضد تشنج (ضد صرع): تاپیرامیت (توپاماکس)، دیوالپروکس سودیم (دپاکت) و گاباپنتین (نئورونتین) داروهایی هستند که در ابتدا برای جلوگیری از بروز تشنج ساخته شده بودند ولی بعدها متوجه شدند که این داروها مانع شروع سردردهای میگرنی نیز می شوند. به نظر می رسد برخی از شرایطی که در مغز موجب بروز تشنج می شود، با شرایطی که موجب شروع حمله های میگرنی می شود، یکسان هستند.
عوارض جانبی: سرگیجه، خواب آلودگی و گیجی ممکن است همزمان با استفاده از داروهای ضد تشنج در افراد ظاهر شود. داروی دیوالپروکس علاوه بر موارد فوق، باعث اضافه وزن و ریزش مو نیز در برخی افراد خواهد شد.
بتا بلوکر: داروهای گروه بتا بلوکر شامل تیمولول (بولوکادرن)، پروپرانانول (ایندرال) و نادالول (کورگارد)، می تواند در طول ماه ، تجربه حملات میگرنی را کاهش دهد.
عوارض جانبی: سرگیجه، سبکی سر، کسالت، افسردگی، کاهش تمایل به روابط جنسی، کاهش فشار خون و کاهش ضربان قلب در افرادی که از این دارو استفاده می کنند، دیده می شود.
سد کننده‌های کانال کلسیم: استفاده از این دارو نیز می تواند مانع سردردهای میگرنی شود. برای رسیدن به نتیجه مثبت در خصوص میگرن ، حداقل باید از 2 ماه قبل مصرف این دارو را آغاز کرد. از انواع این دارو که عموماً برای میگرن استفاده می شود، می توان به این نمونه ها اشاره کرد، وراپامیل (کالان)، نیمودیپین (نیموتوپ)، نیفدیپین (نیفدیکال، پروکاردیا) و آملودیپین (نورواسک)
عوارض جانبی: کسالت، سبکی سر، یبوست ، ورم در پاها و اختلال در نعوظ ممکن است از عوارض این دارو باشد.
داروهای ضد افسردگی: این داروها ها نیز از حملات میگرنی جلوگیری می کنند. موثر ترین آنها نیز داروی ضد افسردگی تریسایکلیک است. از این گروه دارویی که بر میگرن اثر مثبتی دارند، می توان به این موارد اشاره کرد، آمیتریپتیلین (الاویل)، دوکسپین (سینکون) و پروتریپتیلین (ویواکتیل) و جدیدترین آن داروی ونلافاکسین (افکسور) است که بر میگرن موثر است.
عوارض جانبی: حالت تهوع، سوزش ادرار، افزایش وزن، بهم ریختگی ریتم ضربان قلب
NSAID ها: این گروه از داروها همانطور که به درمان میگرن کمک می کنند، می توانند مانع بروز آن نیز شوند. داروهایی از جمله ناپروکسین (آلوو، آناپروکس) در درمان میگرن هایی که بر اثر شروع دوران قاعدگی ایجاد می شوند، یعنی میگرن هایی که ناشی از تغییرات هورمونی هستند، موثر اند. گاهی این داروها به منظور پیشگیری از شروع میگرن تجویز می شوند.
با وجود تمامی گزینه هایی که در اختیار دارید، باز هم ممکن است انتخاب بهترین و موثرترین گزینه متناسب با ویژگی های جسمانی شما ، اندکی سخت و زمان بر باشد. پس بهتر است نا امید نشده و مطمئن باشید، انتخاب بهترین و موثرترین گزینه ارزش صبر کردن را برای درمان کامل میگرن و سردردتان دارد.
چند نکته مهم
تشخیص زمان درست برای دریافت کمک‌های پزشکی
اگر سردرد شما با علائم دیگری همراه شود، ممکن است نشانه خطر بزرگ‌تری مانند سکته، آنسفالیت یا مننژیت باشد. اگر سردرتان به همراه موارد زیر بود بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- مشکل در بینایی، راه رفتن یا حرف زدن
- گرفتگی گردن
- تهوع و استفراغ
- تب بالا
- غش کردن
- · بی‌حسی در یک سمت بدن
- احساس ضعف یا بی‌حسی
مصرف سریع قرص مسکن
اکثر مسکن‌ها بعد از یک الی دو ساعت اثر می‌کنند. بنابراین به‌محض شروع درد، از مسکن استفاده کنید. اما اگر کار از کار گذشته و در اوج درد هستید، مصرف ایبوپروفن ، ناپروکسن ، آسپرین و یا اسپری بینی کپسایسین از شدت درد می‌کاهد. از این داروها به‌صورت روزانه و به‌منظور پیشگیری از سردردهای احتمالی استفاده نکنید.
اگر هفته‌ای سه بار از داروهای مسکن استفاده می‌کنید، به پزشک مراجعه کنید. زیرا به مرور زمان دیگر مسکن‌ها عمل نمی‌کنند و دچار "سردرد برگشتی" خواهید شد.
در مصرف کافئین دقت کنید
کافئین می‌تواند اثر دوگانه داشته باشد. ممکن است گاهی به التیام سردرد کمک کند، اما به مرور زمان و با اعتیاد به کافئین، منجر به سردردهای بیشتر می‌شود.
۱- بیماری و عفونت
۳- عوامل عاطفی
۴- غذا‌ها و نوشیدنی‌های خاص
۶- وجود مشکلاتی در مغز
خواب آرام، تغذیه مناسب و فعالیت فیزیکی مناسب درمانهای غیر دارویی برای مشکل سردرد در کودکان است. همچنین می‌توانید در حین حمله از داروهای مسکن مانند استامینوفن، ایبوبروفن و ناپروکسن استفاده نمایید و در صورتیکه کودک بیش از ۴ حمله حاد در هر ماه دارد و یا سردرد آنقدر شدید است که با فعالیت‌های طبیعی کودک تداخل ایجاد می‌کند حتما باید به پزشک مراجعه کنید و با تجویز پزشک اعصاب کودکان از داروهای پیشگیری کننده استفاده می‌شود.
