درمان سریع "حالت تهوع"

درمان‌های خانگی و فوری حالت تهوع

علت‌های اصلی حالت تهوع

انواع داروهای ضد تهوع

تهوع حرکتی (حالت تهوع در ماشین و وسایل نقلیه)

حالت تهوع در بارداری

حالت تهوع در کودکان

فرادید | تهوع احساس بالا آوردن غذا و به هم خوردن دل. نوعی احساس است همراه با حرکت معکوس اندام‌های گوارشی که معده برای بیرون‌راندن چیزی که در داخل آن است، انجام می‌دهد. در این حالت انسان وادار به استفراغ می‌شود. در واقع حالت تهوع، بیماری رایجی است که برخی مواقع بسیار آزاردهنده است. در حالت کلی تهوع چه با استفراغ همراه باشد چه نباشد، دلایل مختلفی دارد که بعضی از آن‌ها به سادگی قابل حل یا درمان هستند.

گاه حالت تهوع را می‌توان با دستور غذایی ساده، چند نوع خوراکی یا تکنیک‌هایی آسان درمان کرد.

راه‌هایی برای درمان فوری تهوع

دستشویی

اگر حالت تهوع دارید قبل از مصرف هر دارویی به دست‌شویی بروید. گاهی اوقات دلیل حالت تهوع و درد دل در افراد مختلف نیاز به اجابت مزاج است.

آب و مایعات

اغلب اوقات حالت تهوع با استفراغ همراه است. استفراغ باعث از دست رفتن آب بدن می‌شود. وقتی بدن دچار کم‌آبی شود، حالت تهوع شدیدتر می‌شود.

نوشیدن نعناع، بابونه و یا چای زنجبیل با عسل اثر مثبتی در کم شدن حالت تهوع دارند.

غذای مقوی
بدن برای حفظ انرژی نیاز به مواد مقوی دارد، خوردن غذایی شیرین و مطلوب به حفظ انرژی کمک می‌کند. البته غذا باید هضم آسانی داشته باشد. غذاهای تند، چرب یا بسیار شیرین، مناسب نیستند. در حالت تهوع از خوردن لبنیات هم پرهیز کنید چرا که لبنیات باکتری‌هایی طبیعی دارند که ممکن است با معده سازگار نباشند. غذاهایی که بوی تند و شدیدی دارند یا زیاد چرب هستند، حالت تهوع را بدتر می‌کند.

غذاهایی مانند سیب زمینی له شده، پلوی سفید مخصوصا کته یا رشته فرنگی به آرام کردن معده و درمان حالت تهوع کمک می‌کنند. خوردن پلوی کته با برنجی که خوب شسته شده و نیم ساعت خیس خورده است، مفید است.

نوشیدنی کولا
خوردن شربت نوشابه؛ مایع غلیظی که طعم کولا می‌دهد.زمانی که نوشیدنی کولا در دسترس نیست و فرد بیمار تمایلی به خوردن غذا نیز ندارد، خود نوشابه می‌تواند مفید باشد. نوشابه قند بالایی دارد اما هر بار پیش از نوشیدن باید آن را تکان داد که گازش خارج شود.

جوش شیرین
جوش شیرین را باید در یک لیوان آب ولرم حل کرد و نوشید. این نوشیدنی کمک زیادی به درمان حالت تهوع می‌کند.

پروتئین
وعده‌های غذایی که بیشتر حاوی غذاهای پر پروتئین هستند نسبت به مواد غذایی حاوی کربوهیدرات طبق تحقیقات برای کاهش حالت تهوع بهتر هستند. اگر دچار تهوع هستید بهتر است به جای استفاده از غذاهای کربوهیدراتی مثل سیب زمینی سرخ شده، مرغ کبابی ساده را جایگزین کنید.

چای نعنا
نوشیدن چای نعناع. چای نعناع در تسکین فوری تهوع بسیار مؤثر است. یک قاشق کامل برگ خشک نعناع را در آب جوش ریخته شود و بعد از نیم ساعت می‌توان آن را صاف کرد ولی خوردن برگ‌های نعناع همراه با چای نیز کمک امدادی به درمان تهوع است.

دارچین

براساس یک تحقیق انجام یافته در سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد که دارچین می‌تواند به کاهش تهوع ایجاد شده بوسیله درد قاعدگی کمک کند. دارچین معمولا در کلوچه‌ها و نانهای معطر به عنوان یک طعم دهنده استفاده می‌شود.

زنجبیل
خوردن زنجبیل برای کاهش تهوع خوب است. برای کنترل تهوع بین یک تا چهار گرم زنجبیل در روز می‌تواند خورده شود ولی در دوران بارداری مصرف زنجبیل هیچ‌گاه نباید از یک گرم در روز بیشتر شود. زنجبیل را می‌تواند با چای یا دمنوش نیز مصرف کرد.

لیموترش تازه
استنشاق بوی لیمو ترش تازه و یا سایز مرکبات در تسکین حالت تهوع مفید است. خوردن لیمو ترش خصوصاً به شکل یخ‌زده نیز خوب است.

کمپرس سرد
قرار دادن کمپرس سرد پشت گردن در حالت درازکش، باعث بهتر شدن حالت تهوع می‌گردد.

استراحت
بدن برای مبارزه با باکتری یا ویروس موجود در معده به انرژی نیاز دارد بنابراین استراحت لازم است. فردی که دچار حالت تهوع است بهتر است دراز بکشد و از انجام ورزش و حرکت زیاد خودداری کند. خواب مفید است. فرد بیمار ممکن است بعد از بیدار شدن از خواب احساس بهتری داشته باشد یا همچنان حالت تهوع ادامه داشته باشد اما حداقل در این بین رنج نکشیده است.

هنگام تهوع بدن نیاز به استراحت دارد

دارو ضد تهوع
جلوی استفراغ را نگیرید، استفراغ راه بیرون آمدن باکتری یا ویروس از معده است و پاکسازی است. اگرچه استفراغ ممکن است ناراحت کننده باشد ولی به بهبود بیماری کمک می‌کند. برای حفظ آرامش هنگام خواب، میتوان یک سطل را در دسترس فرد بیمار قرار داد. اگر حالت تهوع خیلی شدید و ناراحت کننده باشد، می‌توان از داروهای ضد تهوع استفاده کرد.

پیاده روی آرام
اگر حالت تهوع خفیف باشد، پیاده روی در هوای آزاد می‌تواند به بهبود آن کمک کند.

چوب شور نمکی
اگر فردی صبح از خواب بیدار شد و حالت تهوع داشت، می‌تواند مقداری نوشابه را کم کم بنوشد یا چوب شور خشک، غلات خشک، نان تست خشک را کم کم بخورد. خوردن این خوراکی‌ها در طول روز، حالت تهوع را کنترل کرده و به درمان کمک می‌کنند.

سرکه سیب
نوشیدن سرکه سیب به درمان حالت تهوع کمک می کند. دو قاشق سرکه سیب را باید با یک لیوان آب ولرم مخلوط کرد و نوشید.

بیسکوییت
همان‌طور که در بالا گفته شد، در هنگام حالت تهوع باید خوراکی‌های سبک و ساده خورده شود. بیسکوئیت از جمله این خوراکی‌هاست اما نباید در خوردن آن زیاده‌روی کرد.

غذا های ساده با فیبر بالا
خوردن این مواد غذایی می‌تواند مواد شیمیایی که محرک حالت تهوع هستند را از بدن خارج کند. خوردن سبزیجات و میوه‌های خام مانند سیب و هویج می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

آجیل
خوردن مواد کم حجم و سرشار از پروتئین مانند گردو و بادام زمینی انرژی از دست رفته را به بدن فرد بیمار باز می‌گرداند و حالت تهوع را کمرنگ‌تر می‌کند.

موز
موز علاوه بر فیبر بالا حاوی پتاسیم است که علائم تهوع را بهبود می‌بخشد.

فلفل قرمز یا چیلی
اگرچه غذاهای تند و ادویه‌دار حالت تهوع را شدیدتر می‌کند ولی در مورد فلفل قرمز استثنا وجود دارد، چیلی حاوی ماده‌ای است به نام کپسایسین که درست همانند داروی ضد تهوع عمل می‌کند. غذاهایی که حاوی فلفل قرمز تند هست می‌توانند به فردی که دچار تهوع شده کمک کنند.

استفاده از طب سوزنی مچ دست
یک تحقیق مروری در ۲۰۰۹ نشان داد که طب سوزنی مچ دست می‌تواند به کاهش تهوع پس از عمل کمک کند. البته یک تحقیق بروزتر نشان می‌دهد که شواهد چندان مستدل نیستند و به تحقیقات بیشتری برای اندازه گیری اثرات طب سوزنی مچ دست برای کاهش تهوع، نیاز است.

گل بومادران(گل برنجاسف)

اگر تهوع شما ناشی از غذای نامطلوب و سنگین باشد بخصوص اگر معده ضعیفی دارید گل برنجاسف یا بومادران یک پیشنهاد امتحان شده است. کافی ست مقدار کمی گلهای خشک بومادران را در کف دست پودر کرده و میل کنید. این گیاه تلخ مزه است اما اثرات آن بسیار شگفت انگیز است.

بومادان گیاهی دارویی با طبع گرم و خشک است

رایحه درمانی

برخی اعتقاد دارند که رایحه درمانی می‌تواند به کاهش تهوع کمک کند و چندین نوع رایحه مختلف از جمله لیمو، اسطوخودوس، بابونه، میخک و پرتقال توصیه شده است. بعضی تحقیقات هم دریافتند که بخصوص اثر رایحه درمانی نعناع می‌تواند تهوع را رفع کند. یک تحقیق انجام شده در سال ۲۰۱۲ نشان داد که ایزوپروپیل الکل بر اساس رایحه درمانی در کاهش تهوع موثر بود اما هیچ مدرکی برای روغن نعناع موجود نبود. نویسندگان تحقیق نتیجه گرفتند که رایحه درمانی مفید است اما نسبت به داروی ضد تهوع اثر کمتری دارد.

چند نکته
هنگام داشتن حالت تهوع از باید خوردن غذاهای فناوری شده همانند چیبس، همبرگر، شیرینی، دونات، کنسرو، نان سفید، غذاهای سرخ شده یا غذاهای چرب و شور خودداری کرد.

اگر تهوع همراه با استفراغ باشد باید بدن بوسیله خوردن وعده‌های کوچک آب بصورت منظم آبرسانی شود. خوردن غذاهای شور یا نوشیدن یک نوشیدنی قندی بدون گاز می‌تواند به جایگزینی قندها و نمکهای از دست رفته با استفراغ ضروری است.

سوپ ساده سبزیجات، داغ خورده شود. عرق کردن هنگام خوردن سوپ داغ، نشانه خوبی برای بهبودی است.

استفاده از مواد مخدر، الکل و کافئین باعث تحریک بیشتر معده شده و حالت تهوع را بدتر می کند.

فردی که دچار احساس تهوع شده است باید از قرار گرفتن در محیط‌های گرم، دم کرده پرهیز کند. بودن در هوای خنک و تازه احتمال شدیدتر شدن حالت تهوع را کاهش می‌دهد.

وعده‌های غذایی باید حجم کم داشته باشند. 6 تا هشت وعده کوچک در روز و یک میان وعده پیش از خواب، مفید است.

بعضی از فعالیتهای روزمره و وضعیتهایی مثل خم شدن به جلو و یا منقبض کردن شکم نیز می‌تواند باعث افزایش تهوع شود. با خودداری از خم شدن به جلو می‌توان از فشار وارده روی شکم و معده که ممکن است علائم را بیشتر کند، خودداری کنید.

تحقیقات نشان می‌دهد که نفس‌های عمیق و آهسته و به طور مرتب می‌تواند به کاهش احساس تهوع کمک کند. این ممکن است مدیتیشن ذهنی را به کار گیرد که بر تکنیکهای تنفسی کنترل شده متمرکز است. این روش به خصوص برای تهوع ناشی از دردهای قاعدگی بسیار موثر است. با اجرای این تکنیک هم گرفتگی عضلانی و هم تهوع به طور همزمان کاهش می‌یابد.

دهانشویه قبل از غذا و بعد از آن باعث از بین بردن طعم و مزه بد در دهان می‌شود و در درمان و بهبود حالت تهوع بی اثر نیست. بین هر وعده غذایی و خواب باید حداقل یک ساعت فاصله باشد.

استفاده از غذاهای ساده می‌تواند به کاهش تهوع کمک کند. هر غذایی با مواد طعم دهنده زیاد ممکن است باعث ناخوشی بیشتر معده شود. برای مثال رژیم غذایی BRAT اغلب اوقات برای رفع علائم مسمومیت‌های غذایی یا عفونت استفاده می‌شود. همچنین این رژیم همیشه برای بیمارانی که دچار اسهال هستند توصیه می‌شود این رژیم غذایی شامل موز، برنج، سیب و نان تست شده می‌شود.

اگر تهوع و یا استفراغ مداوم باشد و یا با علائم شدیدی مانند درد شکم، تب، زردی پوست (یرقان)، یا خونریزی همراه باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید

علت‌های اصلی حالت تهوع
حساسیت : حالت تهوع می‌تواند در اثر حساسیت به بعضی مواد غذایی ایجاد شود. بهتر است هر بار که حالت تهوع دست می‌دهد تمام غذاهایی که در 12 ساعت گذشته خورده شده، روی کاغذ لیست شود تا بعد از مدتی بتوانبد با پیدا کردن موارد مشترک، مواد غذایی حساسیت زا مشخص شود.

حساسیت شدید به لاکتوز : برخی افراد نمی‌توانند مواد لبنی را به خوبی هضم کنند یا بعد از مصرف حالت تهوع پیدا می‌کنند. در این حالت یعنی حساسیت به لاکتوز وجود دارد. داروهایی هستند که با مصرف قبل از غذا، به هضم بهتر لاکتوز کمک می‌کنند. همچنین می‌توان مواد لبنی بدون لاکتوز مصرف کرد.

حالت تهوع در اثر حرکت : بعضی افراد هنگام حرکت و تکان‌های طولانی مدت در هواپیما، قطار، سفرهای دریایی یا حتی خودرو، دچار حالت تهوع می شوند. برای جلوگیری از این موضوع می‌توان به داروخانه مراجعه کرد و داروی ضد تهوع تهیه کرد. یکی از این داروهای مؤثر، "درامامین" (Dramamine) است.

استرس و اضطراب : همانطور که در فرهنگ ما دلشوره خوانده می شود، باعث حالت تهوع و اسهال می‌شود که بااستفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی ذهن قابل درمان است.

تهوع دوره‌ بارداری : حالت تهوع در ماه‌های اول بارداری امری رایج است. در این دوره مصرف داروهای صنعتی یا حتی گیاهان دارویی نیز باید تحت نظر و با مشورت پزشک معالج همراه باشد.

پیشگیری از تهوع و استفراغ در کودکان : کودک نباید هم‌زمان هم غذا بخورد، هم بازی کند.

برای پیشگیری از تهوع ناشی از حرکت، کودک باید طوری در ماشین بنشیند که طرف صورت وی رو به شیشه جلو باشد. نگاه کردن از شیشه‌های کناری باعث بدتر شدن تهوع می‌شود. به علاوه خواندن و یا بازی با گیم‌های کامپیوتری در ماشین باعث بدتر شدن بیماری حرکتی و در نتیجه تهوع می‌شود.

باید توجه داشت که اگر حالت تهوع بی هیچ دلیل مشخصی به وجود آمد و ادامه‌دار شد، حتما به پزشک مراجعه شود و همچنین اگر حالت تهوع با تب همراه باشد باید سریع به پزشک مراجعه شود.

• حدود 24 ساعت قبل از مسافرت غذای سبک میل کنید و از خوردن غذاهای چرب، پرادویه و سنگین و نیز مصرف الکل خودداری کنید زیرا باعث تشدید علائم بیماری حرکت می شود.
• هنگام سفر نقطه ای در قسمتی از ماشین و یا قطار بنشینید که کمترین حرکت را در شما القا کند. اگر مسافرت هوایی دارید، برای جلوگیری از بروز علائم بیماری حرکت، سعی کنید در صندلی های نزدیک به وسط و در نزدیکی بال های هواپیما بنشینید.
• در حین حرکت از پنجره ها به ماشین های درحال حرکت نگاه کنید و یا این که به افق خیره شوید. این تایید بصری حرکت به جهت گیری دوباره حس درونی تعادل کمک می کند.
• جویدن آدامس می تواند راه حل مفیدی باشد تا اثرات خفیف بیماری حرکت را ازبین ببرند. نه تنها جویدن آدامس بلکه مکیدن آبنبات و یا به طور کلی جویدن، باعث کاهش عوارض جانبی تداخل بین حس بصری و تعادل می شود.
• سعی کنید بر روی صندلی جلویی خودرو بنشینید.
• در حال حرکت مطالعه کتاب و روزنامه خودداری کنید.

حالت تهوع در بارداری

حالت تهوع برای اکثر زنان حامله پیش می آید و یکی از علائم بارداری است. این حالت می تواند برای زن باردار آزار دهنده باشد اما برخی از راهکارهای و تغییر دادن عادات غذایی می توان آنرا بهبود بخشید. فقدان اشتها و یا حتی از دست دادن اشتیاق برای غذا در مادران باردار در طول سه ماهه اول بارداری مسئله‌ای شایع است به طور کلی این توضیح پذیرفته شده است در حقیقت این توانایی بدن برای جلوگیری از قرار گیری جنین در معرض مواد غذایی سمی است بنابراین، مناسب نیست که شما خود را مجبور کنید تا غذا‌های نامطلوب بخورید، مگر اینکه آن‌ها به شدت توسط پزشکان و متخصصان تغذیه توصیه شده باشند به جای آن، انتخاب غذا‌های سالم که با شما جور در می‌آیند، مفید هستند همچنین، مهم است که زنان باردار به انواعی از مواد غذایی توجه کنند، که برای سلامت خودشان و رشد جنین مضر هستند.

باید به این نکته توجه شود که تهوع بارداری نتیجۀ افزایش هورمون‌های شماست و معمولا با آغاز سه ماهۀ دوم از بین می روند و این حالت تهوع به جنین هیچ آسیبی نمی‌رساند. برای خانم هایی که حالت تهوع شدید و مشکل ساز دارند ممکن است پزشک است داروهایی را در دوز کنترل شده تجویز کند. توجه داشته باشید که اگر پیش تر از داروهای ضد تهوع استفاده می کردید در بارداری نباید بدون مجوز پزشک از آن ها استفاده کنید. در این دوره می توانید با روش های زیر، تهوع و استفراغ خفیف را کاهش دهید.

حالت تهوع در کودکان

حالت تهوع تنها مختص بزرگسالان نیست و کودکان هم گه‌گاه دچار این حالت می‌شوند. اگر کودک شما زیاد اهل تنقلات و غذاهای آماده است تعجبی ندارد که مرتبا دچار حالت تهوع شود. ریفلاکس در کودکان علائم زیادی دارد که مهمترین آنها شامل استفراغ، سرفه‌های مکرر، آروغ زدن‌های زیاد، کم خونی، بی‌قراری‌های شبانه و بی‌اشتهایی است.

حالت تهوع ممکن است با توجه به سن کودک به دلایل مختلفی بستگی داشته باشد:

• نوزاد تازه متولد شده و شیرخواران: به سختی می‌توان گفت که نوزاد تف کرده یا استفراغ زیرا ریفلاکس در برخی از شیرخواران شدید بوده یا حجم آن زیاد است. پزشک یا پرستار می‌تواند به شما در تشخیص این عارضه کمک کند و در صورت نیاز اقدامات درمانی لازم را انجام دهد. استفراغ شدید در نوزادان تازه متولد شده می‌تواند نشان دهنده بیماری‌های خطرناک و جدی باشد و همیشه باید در صورت بروز مورد معاینه و ارزیابی قرار گیرد. استفراغ در نوزادان تازه متولد شده و عفونت‌های شیر خوارگی باعث انسداد یا باریک شدن معده و شکم است.
• اطفال بزرگ‌تر و کودکان: شایع‌ترین علت اسهال و استفراغ ویروسی معمولاً به صورت ناگهانی ایجاد شده و بلافاصله خاتمه می‌یابد و اغلب بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد. اسهال و استفراغ پس از خوردن غذای آلوده یا بردن دست یا اشیاء آلوده در دهان به وجود می‌آید. ویروسی که باعث شیوع اسهال و استفراغ می‌شود به سادگی گسترش می‌یابد. رعایت دقیق بهداشت می‌تواند از انتشار ویروس جلوگیری کند. رفلاکس معده و مری، بیماری پپتیک، چسبندگی روده ، سندرم استفراغ حلقوی، عفونت‌های مجاری ادرار و مجاری تنفسی بیماری‌هایی هستند که باعث استفراغ در کودکان می‌شوند.
• نوجوانان: عمده‌ترین دلیل استفراغ در نوجوانان، عفونت است. این استفراغ معمولاً در طول مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در کودکان مبتلا به اسهال و استفراغ بهبود می‌یابد. دلایل نادر استفراغ در نوجوانان بیماریآپاندیست، محرک استفراغ، زخم معده ، پانکراتیت ، التهاب روده و مصرف مواد سمی است.

اگر کودک شیرخواره دچار استفراغ شد باید به شیر خوردن ادامه دهد مگر اینکه پزشک یا پرستار دستور دیگری بدهد. روش‌های مایع درمانی معمولاً برای نوزادان که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند نیازی نیست زیرا شیر مادر به راحتی هضم می‌شود.

در صورتی که در کودک خود هر یک از حالات زیر را مشاهده کردید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• وجود خون یا صفرا در استفراغ
• استفراغ شدید و با فشار در نوزادان تازه متولد شده یا استفراغی که پس از ۲۴ ساعت بهبود نیافته باشد.
• اگر نوزاد برای بیش از چند ساعت نتوانست غذا بخورد.
• کم‌آبی خفیف تا متوسط، خشکی دهان، جاری نشدن اشک در هنگام گریه کردن، ادرار نکردن یا خیس نشدن پوشک به مدت ۴ تا ۶ ساعت (برای کودکان و خردسالان) یا ادرار نکردن به مدت ۶ تا ۸ ساعت (برای کودکان بزرگ‌تر)
• درد شکم در کودکان و نوزادان که شدید باشد حتی اگر درد متناوباً بیاید و برود.
• خون در مدفوع
• تب بالای ۳۹ درجه یک مرتبه یا تب بیش ا ز ۳۸٫۴ درجه برای بیش از سه روز
• تغییرات رفتاری