Faradeed

«اگر شما موقعیت را برای فرد دروغ گو پیچیده‌تر کنید، او شرایط سخت تری از یک راست گو را تجربه خواهد کرد. به طور مثال، می‌توانید از او بخواهید یک رویداد را از آخر به اول تعریف کند، که برای فردی که می‌خواهد داستان سرهم کند، کار سختی است.»

آدولف آیشمان به عنوان مسئول اداره امور مربوط به یهودیان و از افسران ارشد ارتش نازی بود. وی در دادگاهی در اورشلیم به جرم جنایت علیه قوم یهود متهم و محکوم شد. هانا آرنت مسئولیت تهیه گزارش از برگزاری دادگاه آیشمن را بر عهده گرفت و در کتابی تحت عنوان ”آیشمن در اورشلیم: گزارشی از ابتذال شر” گزارش دادگاه وی را گردآوری و منتشر کرد. حاصل کار آرنت کتابی بحث برانگیز و بسیار جنجالی شد و مورد توجه اکثریت قرار گرفت.

چون جنت و نهر، ماکولات و مشروبات از آن جسم و بدن است، اما لقای حق برای روح است. این سر و باطن روزه است.

در دهه‌های اولیۀ قرن بیستم، یکی از بهترین راه‌ها برای تبدیل شدن به خبرنگاری مشهور، کاری بود که به آن «کثافت‌کاوی» می‌گفتند: تعقیب شرکت‌های بزرگ نفتی و معدنی و افشای تخلفات، فساد‌ها و ظلم‌های آن‌ها. دنیای سیلیکون‌ولی نیز کثافت‌کاوان خودش را دارد. منتقدانی که نشان داده‌اند چطور دنیای جدید آنلاین جمع وسیعی از مشاغل فرهنگی را به خاک و خون کشیده است. اما ادوارد تنر، معتقد است بسیاری از استدلال‌های این منتقدان ایراد واحدی دارد: نزدیک‌بینی تاریخی.

چه کسی در کارنامۀ زندگی‌اش هیچ خطا و اشتباهی وجود ندارد؟ همۀ ما بالاخره در نوجوانی یا بعد از آن رفتارهایی کرده‌ایم که بعدها آرزو کرده‌ایم کاش مرتکب آن‌ها نشده بودیم. اما شبکه‌های اجتماعی به جایزالخطا بودن انسان‌ها احترامی نمی‌گذارند. کافی است اشتباه کوچکی از شما سر بزند، دیگر باید منتظر باشید که روزی کسی آن را منتشر کند و شما را از زندگی ساقط کند. اما آیا این پرده‌دریِ همگانی و بی‌محابا جامعه را به جای بهتری تبدیل خواهد کرد؟

صدق عاشق بر جمادی می‌تند/ چه عجب‌گر بر دل دانا زند// صدق موسی بر عصا و کوه زد/ بلکه بر دریای پر اشکوب زد// صدق احمد بر جمال ماه زد/ بلکه بر خورشید رخشان راه زد. (دفتر پنجم مثنوی)

در دهه ۱۸۴۰ م. (۱۲۱۰ خ) هنگامی که شهر‌های تازه صنعتی به نابودی کشتزار‌ها پرداختند، سرمایه‌داری به طرزی فاجعه‌بار از خط خارج شد؛ چرا که سلامت عمومی از هم پاشید و ما سیاست‌هایی نداشتیم که به‌عنوان مثال، منابع آب را از فاضلاب و پساب کارخانه‌ها حفظ کند.

هر یک از حوزه‌های مختلف زندگی افراد، قواعد اخلاقی خاص خود را داراست. افراد به منظور کسب موفقیت در بخش‌های گوناگون نیاز است تا این قواعد را شناسایی و بر اساس آنها عمل نمایند. قواعدی که می‌تواند در تمامی حیطه‌های زندگی یکسان باشند. همه اشخاص فعال در بخش‌های گوناگون مانند ورزش‏‌، سیاست، اجتماع و.... همه و همه می‌توانند بر اساس نیاز و شناخت خود از این قواعد پیروی نمایند تا در یک مسیر درست و موفقیت‌آمیز حرکت نمایند. آنچه در ادامه می‌خوانید لازمه‌های آشنایی با این قواعد است:‌

سخن من در این کتاب اصلا نو نیست و بسیاری از قدیم‌الایام به آن معترض شده‎اند. آنچه باعث شده بر آن تاکید کنم، این است که می‌بینم نه روشنفکران و نه خود مردم به ‎این نکته یا توجه ندارند یا توجه دارند، اما آگاهانه‎ آن را پس می‌رانند. این نکته که فرهنگ درون مردم مهم است. اینکه دائما بر فرهنگ درون مردم تاکید می‌کنم به ‎این معناست که گمان نکنیم وقتی از فرهنگ می‌گوییم، به ‎این معنا است که به تعداد عناوین کتاب‌هایی که در سال منتشر می‌شود، بحث من از درون است، وگرنه ما در کشورمان هم کتاب داریم و هم تئاتر و سینما و همه‌چیز‌هایی که مظاهر فرهنگ بیرونی است. آن چیزی که نیست، فرهنگ درونی است که محل بحث است.

بسیاری از طرفداران سرمایه‌داری، این نظام را نه صرفاً مکانیزمی اقتصادی، بلکه نوعی اخلاقیات همه‌جایی می‌دانند که در تمام عرصه‌های زندگی باید به اجرا درآید. اما این برداشت کل‌گرایانه از سرمایه‌داری منتقدان سرسختی نیز داشته است که معتقدند حتی اگر نتوان از سرمایه‌داری به‌عنوان نظامی اقتصادی دست کشید، باید در اخلاقیات فردی و جمعی راه دیگری در پیش گرفت.

آدم‌ها دو دسته‌اند: مترجمان و خوانندگان متن‌های ترجمه‌شده. بااین‌حال، هنوز فیلسوفانی پیدا می‌شوند که می‌گویند ترجمه امکان‌ناپذیر است. واقعیت این است که استدلال‌کردن برای ناممکن‌بودنِ ترجمه دردی دوا نمی‌کند. چالش اصلی ترجمه بلاتکلیفی است: مترجمان غالباً نمی‌دانند باید تحت‌اللفظی ترجمه کنند، روح معنا را منتقل کنند یا اصلاً دست به خیانت بزنند و جسم و روح متن را فدای زیبایی و هنر کنند. کتابی جدید مانیفستی نوشته تا مترجمان را نجات دهد.

حتماً پیش آمده که نام افراد دور و برتان را فراموش کنید و، برای مدتی طولانی، بدون اینکه نام طرف مقابلتان را بدانید، با او معاشرت کرده باشید. اما لحظۀ شرم‌آور آن وقتی است که می‌فهمد نامش را نمی‌دانید؛ انگار تشتی آب سرد در یقه‌اش خالی کرده‌اید. تحقیقات جدید می‌گوید فراموش‌شدن تأثیرات مخربی بر انسان‌ها می‌گذارد: آن‌ها پس از اینکه می‌فهمند آن‌قدر‌ها هم ارزش نداشته‌اند تا در خاطر شما بمانند، برای چند لحظه احساس پوچی می‌کنند.

یک مؤسسۀ خصوصی در آمریکا، چهل سال است که با تلسکوپ‌های رادیویی به امواج کهکشانی گوش می‌دهد تا شاید بتواند فضایی‌ها را پیدا کند. چندماه پیش یکی از محققان مؤسسه در مراسمی اعلام کرد که چه بسا فضایی‌ها هم مثل ما فقط دارند گوش می‌دهند، بنابراین ما باید خودمان فعالانه به فضا سیگنال بفرستیم. جنجالی به راه افتاد و برخی دانشمندان و کارآفرینان مشهور در نامه‌ای سرگشاده دربارۀ خطرات این کار هشدار دادند. اما یک سوال: چرا از نظر ما فضایی‌ها خطرناکند؟

پیتر سینگر استاد فلسفه در دانشگاه سیدنی و صاحب تالیفاتی بسیار در حوزه فلسفه هگل و مارکس است. او مشهور است که اندیشه‌های پیچیده هگل را به‌ساده‌ترین شکل ممکن در کتاب‌هایی که نوشته، بیان کرده است. در این مقاله او از راه دقت به مقوله‌هایی مثل وجدان اخلاقی و ارزش پولی کوشیده است تا نظریه‌ای ساده در باب رفع فقر را ترسیم کند. شیوه او همان شیوه آشنای والتر بنیامین در مقاله‌نویسی است؛ آوردن مثال‌ها، نقل‌قول‌ها و مصداق‌ها؛ گونه‌ای آیین حکایت‌گری. پرداختن به مقوله «فقر» از این راه خود ارزش تدقیق و مطالعه را خواهد داشت.

تاریخ سرشار است از جنگ‌هایی که خون افراد بی‌شماری را هدر داده است. اغلب این درگیری‌ها به این خاطر شکل می‌گیرند که یکی از طرف‌ها افراد آن سوی میدان نبرد را «انسان» به حساب نمی‌آورد و افسانه‌هایی سر هم می‌کند تا حجم انبوهی از خشونت را توجیه کند. کتاب جدید یان هیوز توضیح می‌دهد که چگونه جنگ‌طلبانِ نفرت‌افروزی همچون هیتلر، استالین، مائو و اخیراً ترامپ در آتش نفرت می‌دمند و مردم را با خود همراه می‌کنند.