نگاهی به تصویر جامعه امروز ایران در آیینه جشنواره فیلم فجر سی‌وهفتم
در سینمای امسال اغلب فضا‌های شیک، میزانسن‌های رنگی و جذاب و کاراکتر‌های دوست‌داشتنی و ارجاعات به فضا‌ها و عناصر «مثبت» و «گرم» و «شاد» در دیالوگ‌ها مربوط به ایرانِ پیش از انقلاب است.
راهنمای لذت‌بردن از زندگی
برخی کتاب‌های «موفقیت» و خودیاری طوری نصحیت می‌کنند که گویا اگر میلیون‌ها خواننده‌شان به آن دستورات عمل کنند، همه‌شان جای مدیر گوگل یا حداقل مایکروسافت را می‌گیرند. فارغ از طنز این توصیه‌ها، نتیجۀ عمل به آن‌ها چیزی جز رنج و عذاب دائمی نیست. تحقیقات نشان می‌دهند مشاغلِ سطحِ بالاتر غالباً حس خوشبختیِ بیشتری به همراه نمی‌آورند و میزان درآمد هم که از حد بگذرد صاحبان خود را از لذات بسیاری محروم می‌کند. آیا، با دورانداختن این کتاب‌ها، باید قید رضایت از زندگی را هم بزنیم؟
در ساکت‌ترین اتاق جهان می‌توان صدایی شنید
با بیست‌هزار ورقۀ فایبرگلاس می‌شود اتاقی ساخت که ساکت‌ترین نقطۀ جهان باشد، جایی که هیچ صدایی در آن منعکس نشود. تجربۀ این اتاق همه را وسوسه می‌کند، اما جان کیج که صبح‌وشبش را با صدای ساز‌های موسیقی می‌گذراند طور دیگری نگاه می‌کند: «امکان ندارد در جایی سکوت را پیدا کنید. حتی در ساکت‌ترین اتاق هم صدای جریان خون و سیستم عصبی به گوشتان خواهد خورد». گرچه حرف کیج بیراه نیست، اما در «اتاق بی‌پژواک» می‌توان صدایی شنید که حتی گوشِ کیج هم آن را نشنیده است.
روایتی انسان‌شناس آمریکایی از تظاهرات زنان علی‌آباد
مری هگلند، انسان‌شناس آمریکایی، به ایران آمده بود تا دربارۀ اقتصاد روستا‌ها تحقیق کند، غافل از اینکه به فاصلۀ چندماه شاهد انقلابی بزرگ خواهد بود. او در روستایی به نام علی‌آباد در نزدیکی شیراز مستقر شد و با تمرکز بر فعالیت زنان روستایی، حال و هوای انقلاب در آن روستا را ثبت کرد. زنانی که قدم به قدم به بازیگران سیاسی پرشوری تبدیل شدند که از مردان نیز پیشی گرفته بودند. بخشی از کتاب روز‌های انقلاب مری هگلند را می‌خوانید.
دن کوهن و ماکس بلومنتال دو روزنامه نگار مشهور آمریکایی
نوبت ارادۀ عمومی در راه بود، اما موسس آن، لوپز، تحت بازداشت خانگی قرار داشت. همزمان، نفر دوم، گوئروا هم در سفارت شیلی پناه گرفته بود. نفر بعدی خوان آندرس مخیا بود، اما به دلایلی که اکنون آشکار شده، خوان گوایدو انتخاب شد.
ورزشکاران به‌مثابه دارایی
یکی از طنز‌های دنیای آکادمیک این است که حامی مالی پروژۀ اولیۀ نوام چامسکی در دانشگاه، ارتش ایالات متحده بوده است. در آن دوران، سازمان‌های نظامی و دولتی از مهم‌ترین حامیان دانشگاه‌های بزرگ بودند، اما امروز این نهاد‌ها جای خودشان را به برند‌ها و شرکت‌های چندملیتی داده‌اند. کتابی جدید داستان سرمایه‌گذاری‌های نایک، آدیداس، کوکاکولا و دیگر برند‌ها را در دانشگاه‌های بزرگ آمریکا روایت کرده است. فرایندی که طی آن دانشگاه به خادم یک تولیدکنندۀ کفش یا نوشابه تبدیل می‌شود.
در محاصره میکروب‌ها
چیزی به روز‌های خانه‌تکانی نمانده است. بیرون ریختن کشو‌ها و کابینت‌ها، شستن پرده‌ها و فرش‌ها و تمیزکردن شیشه‌ها و دیوارها، و بعد، لبخند رضایتی که از دیدن خانه‌ای درخشنده نصیبتان می‌شود. اما اگر راب دان آن لبخند را روی لب‌هایتان ببیند، احتمالاً به خوش‌خیالی‌تان خواهد خندید. کتاب جدید او حاصل تحقیقات چندین ساله‌اش دربارۀ جانداران ریزی است که در خانه‌هایمان زندگی می‌کنند. آمیب‌ها، باکتری‌ها و کرم‌هایی که از دوش حمام روی سرمان می‌ریزند و حشرات و سخت‌پوستانی که کنارمان روی بالش می‌خوابند.
تودرتوی زمان
تابه‌حال دربارۀ زمان فکر کرده‌اید؟ اینکه زمان از کجا شروع می‌شود و به کجا ختم می‌شود، انتهایش چه ربطی به ابتدایش دارد، و ما در این میان چه نسبتی با آن داریم؟ اگر این سؤال‌ها را بپرسید، بی‌شک آثار کانت و هایدگر را جلویتان می‌گذارند. اما جولین باگینی، که سی سال از عمر خود را در فلسفه سپری کرده، می‌گوید می‌توان به نوشته‌های فیلسوفان چینی، هندی، آفریقایی و اسلامی هم سرک کشید و جواب‌هایی به همان اندازه جدی و جذاب یافت.
مردان پشت دوربین آماده‌اند که روی صحنه پا بگذارند
شوهر اینستاگرامی کسی است که از یک شاخ اینستاگرام عکس می‌گیرد. ماجرا را ساده نگیرید، چرا که حرف از چندین ساعت عکس‌گرفتن در روز است. زندگی با چهره‌های پرطرفدار اینستاگرامی می‌تواند به جهنمی دردناک تبدیل شود، چون مداوماً باید در جستجوی زاویه یا موقعیتی برای عکس‌گرفتن باشید و این پروژه تمام نمی‌شود. توی خانه، وقت سفر، طی تعطیلات، همه‌جا و همه‌وقت. ولی نکتۀ دیگری هم هست که شاید شرایط را خوشایندتر کند: کنار همسرتان هستید و پول درمی‌آورید.
گفتگو با دکتر عباس نعیمی جورشری
تحلیل موسیقی خیابانی تابعی از این سه‌گانه است که زیبایی‌های شناختی دارد. ذائقه خاصی را تولید می‌کند و خودش توسط ذائقه خاصی تولید می‌شود. هنجار بودن آن نیز در ساختار ارزشی مکان و زمان معنا پیدا می‌کند که همان «عرصه» است.
شوالیه‌های اینستاگرام پوش
وقتی در جامعه‌ای معیار پیشرفت «پولدار شدن به روش‌های آسان» باشد و جوانان با شنیدن مثلاً قرارداد‌های فلان فوتبالیست حرفه‌ای بلافاصله خود را با آن ستاره مقایسه می‌کنند؛ این طبیعی است که میل به شهرت در آنان نیز تقویت شود. حال اینکه «از چه طریقی می‌شود مشهور شد؟» خود، پرسش مهمی است. اما در دسترس‌ترین و آسان‌ترین راه برای جوانی که هیچ ندارد حضور در فضای مجازی و ایجاد فضایی برای خودنمایی، همه چیز تلقی می‌شود.
هر ۹ متر کتاب حدودِ یک گیگابایت مطلب در خود جا می‌دهد و حجم اسنادی که وب‌سایت آرشیو تابه‌حال در خود جای داده است به ۳۰ میلیون گیگابایت می‌رسد: چیزی حدود ۲۷۰هزار کیلومتر کتاب. اما یک نگرانی بزرگ: برخلاف تصور رایج، ماندگاریِ اسنادِ دیجیتال به‌مراتب کمتر از نسخه‌های چاپی است. اسناد دیجیتال نمی‌پوسند یا در جنگ‌ها نابود نمی‌شوند، ولی خطر بزرگ‌تری آن‌ها را تهدید می‌کند: کسانی که می‌توانند پول بدهند و از کل تاریخ محوشان کنند.
"اورینتالیسم" به روایت سیگار در گفتگو با یواخیم هاینتسل
برای نیل به این هدف کالایی مصرفی مثل سیگار ایده‌آل است، زیرا اولا همه مردم در همه جهان از آن استفاده می‌کنند، ثانیا پیشینه‌ای شرقی دارد و ثالثا در مورد سیگار همه آن عناصر و کلیشه‌هایی که در مورد شرق گفته می‌شود، دیده می‌شود، ضمن آنکه در غرب نیز سیگار هست و در حول و حوش سیگار در غرب نیز کلیشه‌های مذکور شکل می‌گیرد.
سیری در وحشت و لذات تاریکی
ضرب‌المثلی انگلیسی می‌گوید شب با خود حکمت می‌آورد. این را همه‌مان تجربه کرده‌ایم. چیزی غنی و سرشار که فقط در میانه‌های شب می‌توان احساسش کرد. وقتی بی‌خوابی به سرمان زده است و افکارمان با رؤیا‌ها و ژرفا‌های شب درآمیخته است. شب چیست؟ هر کس تجربۀ خاصی خود را از آن دارد. فیلیپ پتی در این جستار از شبِ شخص خودش می‌گوید. از هیولا‌ها و فرشته‌هایش، از ترس‌ها و شادی‌هایش، از یاد گذشته و راه آینده.
«یادگیری شخصی» شیوه‌ای از آموزش است که این روز‌ها بین طرفداران تکنولوژی محبوبیت زیادی دارد. آن‌ها می‌گویند برای بچه‌ها رایانه‌ای شخصی تهیه کنید و رهایشان کنید در اینترنت تا هر چه خودشان می‌خواهند و هر طور که خودشان دوست دارند بیاموزند. اما پشت این شیوۀ آموزش خطای فلسفی بزرگی نهفته است: اینکه همه‌چیز را می‌شود با چشم آموخت. در حالی که مرلوپونتی به ما آموخته است ما نه‌فقط با چشم، بلکه با تمام بدنمان می‌آموزیم.
صفحه از ۲۳
نگاه ویژه
پرطرفدار