تاریخ فراموش‌شدۀ اولین ناوگان «تاکسی برقی»؛ 125 سال قبل!

فرادید| خیابان‌های شلوغ منهتن در قرن نوزدهم مشکل «اسب» داشتند! تخمین زده می‌شود ۱۵۰ هزار اسبی که در شهر پرسه می‌زدند، روزانه ۲۲ پوند زباله تولید می‌کردند.

به گزارش فرادید؛ افتتاح سرویس تاکسی موتوری شهر نیویورک در ۲۷ مارس ۱۸۹۷، نوید یک راه‌حل پاکیزه‌ بود، زیرا نخستین تاکسی‌های گاتهام نه با بنزین بلکه با برق کار می‌کردند. 

استارت برقی 

ایده خودروهای الکتریکی در دهه ۱۸۹۰ در اطراف شهر نیویورک رویایی به نظر میرسید، اما فروش خودروهایی که با باتری کار می‌کردند در سپیده‌دم عصر خودروسازی، از همتایان درون‌سوزشان بیشتر بود. خودروهای برقی ساکت و تمیز بودند و رانندگی با آن‌ها آسان بود. دن آلبرت، نویسنده کتاب «هنوز نرسیدیم؟» می‌گوید: «آن زمان، شانس می‌آوردید اگر صبح یک ماشین بنزینی روشن می‌شد. ماشین بنزینی پر سر و صدا، آلاینده و لق و پق بود، در حالی که ماشین الکتریکی با گرداندن یک سوئیچ شروع به کار می‌کرد.» 

در طول قرن نوزدهم، وقتی از الکتریسیته به طور عملی استفاده شد، به نظر می‌رسید قادر به غلبه بر هر چالشی است. دیوید اِی. کِرش، مورخ خودروهای الکتریکی، نویسنده کتاب «خودروی الکتریکی و بار تاریخ» می‌گوید: «اگر از مردم خیابان می‌پرسیدید قرار است چه اتفاقی بیفتد، می‌گفتند الکتریسیته یک نیروی جادویی است. همه جا زیاد شده و حالا ما را به این طرف و آن طرف می‌برد.» 

پیشگام الکتروبات

Electrobat به عنوان نخستین وسیله نقلیه الکتریکی کارآمد تجاری ظاهر شد. این خودروی ۲۵۰۰ پوندی که آن را مهندسان فیلادلفیا، هِنری موریس و پدرو سالوم در سال ۱۸۹۴ ساختند، به کمک یک باتری سربی‌اسیدی حرکت می‌کرد و به حداکثر سرعت ۱۵ مایل در ساعت می‌رسید و مسافت ۲۵ مایلی را با یک بار شارژ طی می‌کرد. 

خدمات تاکسی منهتن این دو به سرعت محبوبیت پیدا کرد، به ویژه میان طبقات بالای جامعه. موریس و سالوم به جای فروش خودروهایشان، تصمیم گرفتند وسایل نقلیه‌شان را به صورت ماهانه یا مبنای پیش-سواری از طریق شرکت‌شان «شرکت واگن برقی و کالسکه» اجاره دهند. 

ناوگان تاکسیرانی رشد قابل توجهی را تجربه کرد و از ده‌ها وسیله نقلیه در سال ۱۸۹۷ به بیش از ۱۰۰ دستگاه تا سال ۱۸۹۹ رسید. با این حال، سرعت و بی‌صدایی آن چالش‌های پیش‌بینی‌نشده‌ای به همراه داشت. در ماه مه ۱۸۹۹، مطبوعات گزارش دادند راننده تاکسی یاکوب ژرمن نخستین اپراتور اتومبیلی بود که پس از سرعت ۱۲ مایل در ساعت در خیابان لکسینگتون دستگیر شد. هفته‌ها بعد، یک تاکسی برقی به‌طور مرگباری با هنری بلیس، دلال املاک و مستغلات در حالی که از یک تراموا پایین می‌آمد، تصادف کرد. نخستین عابر پیاده‌ای که با خودرو کشته شد، اصلا صدای نزدیک شدن الکتروبات را نشنید. 

حباب می‌ترکد

موریس و سالوم از سرمایه‌گذاران ثروتمند، به ویژه سرمایه‌دار نیویورکی، ویلیام ویتنی که به خاطر موفقیتش در برق‌رسانی به ترامواهای شهر شهرت داشت، حمایت تازه پیدا کردند. به رهبری ویتنی، این شرکت با راه‌آهن‌های خیابانی الکتریکی و شرکت‌های تولید باتری ادغام شد تا یک شبکه حمل‌ونقل الکتریکی یکپارچه و سراسری تشکیل شود. 

شرکت خودروهای الکتریکی به سرعت فعالیت‌های تاکسیرانی خود را به شهرهای بزرگی مانند فیلادلفیا، شیکاگو و بوستون گسترش داد و در نهایت به بزرگترین تولیدکننده خودرو در کشور تبدیل شد. با این حال، گسترش سریع آن ناپایدار بود. عملیات‌های خارج از نیویورک ضعیف اجرا می‌شد و زمانی که تحقیقات نیویورک هرالد در اواخر سال ۱۸۹۹ نشان داد شرکت خودروهای برقی به‌طور تقلبی وام دریافت کرده، سرمایه‌گذاران احساس کردند فریب خوردند. سهام شرکت به شدت سقوط کرد و شرکت تا سال ۱۹۰۲ ورشکست شد. 

فروپاشی این شرکت موجی از شوک را به جامعه سرمایه‌گذاری وارد کرد و بر آینده خودروهای الکتریکی سایه انداخت. آلبرت می‌گوید: «چیزی که سبب مرگ این شرکت شد، در واقع ایده، فناوری یا مدل کسب‌وکار نبود. دلیلش، سایه کارچاق‌کن‌های پشت پرده بود.» 

یک آتش‌سوزی ویرانگر، بخش قابل‌توجهی از ناوگان را نابود کرد. این اتفاق همراه با آشفتگی اقتصادی ناشی از بحران مالی سال ۱۹۰۷، ضربه نهایی را به کابین‌های برقی شهر نیویورک وارد کرد، درست زمانی که خودروهای بنزینی در بازار محبوب شدند. همان سال، بازرگان محلی، هری آلن، یک سرویس تاکسی با ۶۵ تاکسی بنزینی وارداتی از فرانسه را وارد بازار کرد. در عرض یک سال، ناوگان او به ۷۰۰ وسیله نقلیه افزایش یافت. 

موتور درون‌سوز جمعیت قرن بعدی آمریکا را جابجا کرد، اما نیروی باتری پس از یک انحراف طولانی به آرامی در حال بازگشت است. وقتی سال ۲۰۲۲ بیست و پنج تاکسی تمام برقی در خیابان‌های نیویورک شروع به کار کردند، خودروی آینده دوباره از راه رسید.

مترجم: زهرا ذوالقدر